Hiệu quả tích cực từ nguồn vốn “mồi”
Theo báo cáo từ Sở Công Thương Ninh Bình, chương trình khuyến công giai đoạn 2021-2025 của Ninh Bình có tổng kinh phí thực hiện là 104.086 triệu đồng, trong đó nguồn ngân sách Nhà nước hỗ trợ trực tiếp (bao gồm cả ngân sách Trung ương và địa phương) là 29.021,4 triệu đồng; nguồn vốn của các cơ sở công nghiệp nông thôn là 75.126,5 triệu đồng, chiếm 72,22% tổng nguồn kinh phí.
Nguồn vốn trên được địa phương triển khai thực hiện trên nhiều nội dung, tuy nhiên hỗ trợ xây dựng mô hình trình diễn kỹ thuật, đổi mới máy móc thiết bị trong sản xuất là nội dung trọng tâm và chiếm nhiều kinh phí thực hiện, đồng thời đạt hiệu quả nhanh và trực tiếp nhất.
Số liệu từ Sở Công Thương Ninh Bình cũng cho thấy, giai đoạn 2021- 2025, Sở Công Thương Ninh Bình đã triển khai thực hiện 73 đề án xây dựng mô hình trình diễn kỹ thuật, hỗ trợ cho 81 cơ sở công nghiệp nông thôn với kinh phí hỗ trợ 20.097,1 triệu đồng, chiếm 69,25% so với tổng kinh phí hỗ trợ.
Nhờ sự hỗ trợ từ nguồn vốn "mồi" khuyến công, nhiều cơ sở công nghiệp nông thôn của Ninh Bình đã mạnh dạn đầu tư máy móc thiết bị tiên tiến vào sản xuất. Ảnh minh họa
6 đề án hỗ trợ ứng dụng máy móc thiết bị tiên tiến trong sản xuất với kinh phí hỗ trợ 5.900 triệu đồng; 2 đề án hỗ trợ mô hình thí điểm về áp dụng sản xuất sạch hơn với kinh phí hỗ trợ 499,6 triệu đồng; 4 đề án hỗ trợ tư vấn đánh giá áp dụng giải pháp sản xuất sạch hơn trong công nghiệp.
Theo đánh giá từ Sở Công Thương Ninh Bình, việc hỗ trợ ứng dụng máy móc thiết bị tiên tiến đã giúp cơ sở công nghiệp nông thôn nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, hiệu quả sử dụng nguyên liệu, nhiên liệu, giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
Đề án “Hỗ trợ ứng dụng máy móc thiết bị tiên tiến phục vụ sản xuất các sản phẩm đồ gỗ nội thất” từ nguồn kinh phí khuyến công quốc gia năm 2023 tại Công ty TNHH Xây dựng Thương mại và Dịch vụ Đức Huy, phường Ninh Phong, thành phố Ninh Bình (nay là phường Nam Hoa Lư, thành phố Hoa Lư), tỉnh Ninh Bình là một điển hình.
Tại thời điểm nghiệm thu, đoàn nghiệm thu đánh giá cao việc đầu tư ứng dụng máy móc thiết bị (máy khắc đa chức năng, máy khoan gỗ và máy cưa bàn trượt). Đây đều là những thiết bị hiện đại, công nghệ tiên tiến, có nhiều tính năng ưu việt vượt trội.
Điều này đã khẳng định thời điểm đầu tư hợp lý, nhất là trong những năm gần đây nguồn tài nguyên gỗ ngày càng cạn kiệt việc sản xuất đồ gỗ dân dụng bằng gỗ công nghiệp thay thế gỗ tự nhiên cần khuyến khích nhân rộng trên địa bàn tỉnh.
Đại diện đơn vị thụ hưởng cũng ghi nhận, đề án giúp doanh nghiệp hoàn chỉnh quy trình sản xuất khép kín, nâng cao được năng suất và chất lượng sản phẩm, đáp ứng tốt nhất nhu cầu của khách hàng. Thiết bị đầu tư của đơn vị phù hợp với điều kiện và năng lực sản xuất, giúp tăng năng suất, chất lượng sản phẩm, tiết kiệm chi phí và hạ giá thành sản phẩm, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho hoạt động sản xuất của doanh nghiệp.
Tiếp tục ưu tiên hỗ trợ nâng cao năng lực sản xuất cho doanh nghiệp
Có thể thấy, giai đoạn 2021-2025 nguồn vốn khuyến công đã hỗ trợ và tạo sức bật không nhỏ cho doanh nghiệp, cơ sở sản xuất công nghiệp ở nông thôn phát triển, tiến gần hơn tới mục tiêu năng suất, chất lượng và bền vững.
Tuy nhiên, cũng theo đánh giá từ Sở Công Thương Ninh Bình, công tác khuyến công nói chung, hỗ trợ xây dựng mô hình trình diễn sản xuất hay ứng dụng máy móc thiết bị tiên tiến vào sản xuất của tỉnh vẫn gặp những khó khăn nhất định.
Đầu tiên phải kể tới các cơ sở sản xuất công nghiệp nông thôn trên địa bàn tỉnh chủ yếu có quy mô vừa và nhỏ, năng lực hoạt động sản xuất kinh doanh còn hạn chế nên trong giai đoạn, các đề án khuyến công có nội dung về xây dựng mô hình trình diễn kỹ thuật, chuyển giao công nghệ, xử lý ô nhiễm môi trường còn hạn chế.
Cùng đó, công tác khảo sát, lựa chọn đơn vị thực hiện, lập đề án và công tác thẩm định dự toán khó khăn từ phía doanh nghiệp, đôi khi còn chưa sát nên ảnh hưởng đến chất lượng công tác xây dựng và thực hiện kế hoạch khuyến công, một đề án sau khi được phê duyệt khó có khả năng thực hiện, phải điều chỉnh nhiều.
Chưa kể, việc xây dựng kế hoạch và thẩm định cấp kinh phí khuyến công còn chậm nên ảnh hưởng đến tiến độ triển khai thực hiện các đề án.
Dù còn có những hạn chế, tuy nhiên nội dung hỗ trợ xây dựng mô hình trình diễn kỹ thuật; chuyển giao công nghệ và ứng dụng máy móc tiên tiến, dây chuyền công nghệ vào sản xuất công nghiệp vẫn được xác định là trọng tâm ưu tiên của khuyến công Ninh Bình giai đoạn 2026-2030.
Trong định hướng kế hoạch khuyến công giai đoạn mới, địa phương cũng dự kiến kết quả đạt được là hỗ trợ xây dựng 8 mô hình trình diễn kỹ thuật sản xuất sản phẩm mới, công nghệ mới; hỗ trợ 77 lượt cơ sở công nghiệp nông thôn ứng dụng máy móc, thiết bị tiên tiến, hỗ trợ 2 lượt cơ sở ứng dụng dây chuyền công nghệ góp phần tăng năng suất, chất lượng sản phẩm cho các cơ sở công nghiệp nông thôn trên địa bàn tỉnh.
Tổng nhu cầu kinh phí thực hiện cho nội dung này của cả giai đoạn là 83.000 triệu đồng. Trong đó, kinh phí ngân sách hỗ trợ dự kiến 29.000 triệu đồng (Trung ương hỗ trợ 13.100 triệu đồng; địa phương hỗ trợ 15.900 triệu đồng), kinh phí từ xã hội hóa các thành phần kinh tế tham gia dự kiến 54.000 triệu đồng.
Ngoài ra, Ninh Bình cũng dự kiến hỗ trợ xây dựng 5 mô hình thí điểm về áp dụng sản xuất sạch hơn trong công nghiệp; tư vấn và hỗ trợ áp dụng giải pháp sản xuất sạch hơn cho 20 lượt doanh nghiệp sản xuất công nghiệp.
Đáng nói, trong số 7 giải pháp nhằm tháo gỡ vướng mắc và gia tăng hiệu quả công tác khuyến công giai đoạn mới, Ninh Bình sẽ xây dựng các đề án khuyến công theo hướng hỗ trợ có trọng tâm, trọng điểm nhằm tạo bước chuyển biến rõ rệt cho sự phát triển công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp.
Ưu tiên phân bổ kinh phí các đề án thuộc một số chương trình từ các nguồn khác như: Chương trình hỗ trợ xây dựng mô hình trình diễn kỹ thuật; chuyển giao công nghệ và ứng dụng máy móc tiên tiến, tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất công nghiệp; chương trình hỗ trợ áp dụng sản xuất sạch hơn từ nguồn khoa học công nghệ, quỹ môi trường, lồng ghép các đề án từ nguồn các dự án sản xuất sạch hơn, dự án giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
Giai đoạn 2021-2025, chương trình khuyến công trên địa bàn tỉnh Ninh Bình thực hiện khoảng 131 đề án với tổng kinh phí hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước 29.021,4 triệu đồng. Trong đó khuyến công quốc gia hỗ trợ 9 đề án với kinh phí hỗ trợ là 9.298,4 triệu đồng, chiếm 32% tổng kinh phí hỗ trợ; khuyến công địa phương hỗ trợ 122 đề án với kinh phí hỗ trợ là 19.723 triệu đồng, chiếm 68% tổng kinh phí hỗ trợ.
Hải Linh