Các kiểm soát viên không lưu xử lý các tình huống giả định như thời tiết xấu, trục trặc hệ thống, thiết bị dẫn đường, các tình huống liên quan đến khẩn nguy tàu bay,… phục vụ chuyến bay kỹ thuật đầu tiên tại Cảng Hàng không quốc tế Long Thành.
Sẵn sàng cho chuyến bay kỹ thuật đầu tiên
Để chuẩn bị sẵn sàng khai thác chuyến bay đầu tiên tại Cảng Hàng không quốc tế Long Thành, Cục Hàng không Việt Nam đã tiến hành kiểm tra tại Công ty Quản lý bay miền Nam (thuộc VATM) về công tác huấn luyện trên hệ thống mô phỏng giả định (SIM) dành cho các kiểm soát viên không lưu, những người sẽ đảm nhiệm điều hành bay tại sân bay Long Thành. Nội dung huấn luyện tập trung đánh giá mức độ tuân thủ các quy định, quy trình, kỹ năng thực hành và phản xạ của kiểm soát viên không lưu khi đối mặt với các tình huống bất thường.
Tại buổi kiểm tra, đoàn công tác thực hiện kiểm tra, giám sát, đánh giá các phiên diễn tập trên hệ thống huấn luyện giả định với nhiều tình huống khẩn nguy phức tạp diễn ra đồng thời, quan sát các kiểm soát viên không lưu ứng phó và xử lý các tình huống giả định như thời tiết xấu, trục trặc hệ thống, thiết bị dẫn đường, các tình huống liên quan đến khẩn nguy tàu bay,…
Ông Mai Mạnh Hùng, Trưởng phòng Quản lý hoạt động bay (Cục Hàng không Việt Nam) đánh giá cao nỗ lực của VATM trong công tác huấn luyện kiểm soát viên không lưu, coi đây là bước đệm quan trọng để chuẩn bị sẵn sàng đón chuyến bay đầu tiên tại sân bay Long Thành. “Các kiểm soát viên không lưu đã thể hiện năng lực xuất sắc, sự chuyên nghiệp và tinh thần trách nhiệm cao trong từng tình huống mô phỏng. Bên cạnh đó, tài liệu tham chiếu điện tử (eQRH-electronic Quick Reference Handbook), do VATM xây dựng đã giúp tăng khả năng ứng phó nhanh chóng và chính xác của kiểm soát viên không lưu trong các tình huống bất thường”, ông Mai Mạnh Hùng nhấn mạnh.
Đại diện Cục Hàng không Việt Nam tin tưởng với sự chuẩn bị chu đáo và hệ thống quy trình bài bản, VATM sẽ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, góp phần duy trì sự chuyên nghiệp, nâng cao khả năng ứng phó, bảo đảm an toàn và hiệu quả trong mọi tình huống.
Các kiểm soát viên không lưu triển khai xử lý, điều hành bay trên hệ thống mô phỏng giả định (SIM).
Ông Nguyễn Công Long, Tổng Giám đốc VATM khẳng định, đến nay, VATM đã hoàn tất 100% hạng mục chuẩn bị cho các chuyến bay kỹ thuật đầu tiên tại Cảng Hàng không quốc tế Long Thành vào ngày 15 và 19/12/2025. Với hệ thống trang thiết bị sở hữu cơ chế dự phòng nhiều lớp cùng phương thức bay được thiết kế theo tiêu chuẩn quốc tế khắt khe nhất, VATM khẳng định năng lực làm chủ vùng trời tại “siêu” dự án hàng không trọng điểm quốc gia này.
Để phục vụ cho dấu mốc lịch sử này, VATM đã triển khai chuẩn bị đồng bộ và toàn diện trên các phương diện hạ tầng, hệ thống kỹ thuật, nhân lực và tổ chức vận hành. Tính đến nay, toàn bộ hệ thống bảo đảm hoạt động bay tại Long Thành đã được đưa vào hoạt động ổn định.
Theo ông Long, điểm đột phá trong công tác kỹ thuật của VATM lần này là việc áp dụng tiêu chuẩn an toàn "đa tầng, đa lớp". Các hệ thống CNS/ATM thiết yếu như thông tin liên lạc (VHF, VCCS), dẫn đường, giám sát, chuyển điện văn (AMHS) và quan trắc khí tượng không chỉ được lắp đặt đầy đủ mà còn được rà soát, xác nhận độ sẵn sàng kỹ thuật với cơ chế dự phòng nhiều lớp (multi-layer redundancy). Điều này bảo đảm hệ thống hoạt động liên tục 24/7 với chất lượng cao nhất, loại trừ mọi nguy cơ gián đoạn dịch vụ ngay cả trong những tình huống khắc nghiệt nhất.
Trên khu bay, phương thức khai thác theo các kịch bản thực tế đường cất hạ cánh 23L/05R, đường lăn B cùng hệ thống đường lăn nối và vệt lăn D24 đã hoàn toàn bảo đảm điều kiện tiếp nhận và dẫn dắt tàu bay.
Hoàn thiện hệ thống tổ chức vùng trời
“Sau nhiều năm nghiên cứu chuyên sâu, VATM đã hoàn thiện hệ thống tổ chức vùng trời hàng không dân dụng cho khu vực phía nam. Đặc biệt, thông qua sự phối hợp chặt chẽ với tập đoàn Boeing, VATM đã tối ưu hóa các phương thức bay tại Cảng Hàng không quốc tế Long Thành trong mối tương quan phức tạp với sân bay Tân Sơn Nhất và sân bay quân sự Biên Hòa. Bộ phương thức bay này đã được Cục Hàng không Việt Nam phê chuẩn, ban hành từ sớm và sẵn sàng áp dụng đồng bộ từ ngày 19/12/2025”, ông Lê Hoàng Minh, Chủ tịch Hội đồng thành viên VATM cho biết.
Trong chuyến bay kỹ thuật tới, các tàu bay sẽ thực hiện phương thức khởi hành, đến và tiếp cận theo đúng tiêu chuẩn, minh chứng cho khả năng của VATM trong việc thiết kế phương thức bay đáp ứng yêu cầu khai thác đồng thời hai sân bay lớn có vị trí địa lý gần nhau.
VATM hoàn chỉnh việc thi công lắp đặt Đài dẫn đường DVOR/DME Long Thành.
Yếu tố con người được xác định là chìa khóa của sự an toàn. Đội ngũ kiểm soát viên không lưu, nhân viên kỹ thuật, khí tượng, thủ tục bay và tìm kiếm cứu nạn đều đã hoàn thành huấn luyện và được bố trí ca kíp theo đúng tài liệu khai thác cơ sở được phê chuẩn. Toàn bộ hệ thống tài liệu, quy trình và phương án an ninh an toàn chất lượng được xây dựng và thẩm định qua nhiều vòng kiểm tra kỹ lưỡng, tuân thủ các tiêu chuẩn mới nhất và cao nhất của Tổ chức Hàng không dân dụng Quốc tế (ICAO) và Tổ chức các nhà cung cấp dịch vụ bảo đảm hoạt động bay (CANSO).
Với phương châm "An toàn là trên hết", VATM đã xây dựng chi tiết các kịch bản xử lý tình huống bất thường và khẩn nguy bao quát mọi nguy cơ. Các kịch bản bao gồm: Xử lý mất liên lạc, sự cố kỹ thuật tàu bay; ứng phó với hành vi can thiệp bất hợp pháp (UAV trái phép, sự cố an ninh mạng); phương án dẫn dắt tàu bay chuyển hướng về Tân Sơn Nhất khi cần thiết.
Lực lượng điều hành tại Đài Kiểm soát không lưu Long Thành, Trung tâm Tiếp cận Tân Sơn Nhất và Trung tâm Kiểm soát đường dài Hồ Chí Minh đã được tập huấn kỹ lưỡng để duy trì sự hiệp đồng chặt chẽ, bảo đảm luồng thông tin thông suốt trong mọi tình huống.
Trạm ra đa sơ cấp, thứ cấp Long Thành đã được hoàn thiện lắp đặt, sẵn sàng hoạt động.
Sự thành công của sự kiện này sẽ là minh chứng cho thấy VATM hoàn toàn làm chủ công nghệ, sẵn sàng bảo đảm an toàn tuyệt đối cho hoạt động bay tại Cảng Hàng không quốc tế Long Thành, góp phần đưa dự án trọng điểm quốc gia về đích đúng tiến độ, khai thác đạt hiệu quả cao.
THÙY DUNG