Thông tin trên được BSCK2 Nguyễn Minh Tiến – Phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành Phố ( TP.HCM) - cho biết vào chiều 17.12.
Một tai nạn bất ngờ tại hồ bơi đã đẩy bé trai 10 tuổi vào tình trạng nguy kịch: hôn mê sâu, phù não và thiếu oxy máu trầm trọng. Tuy nhiên, nhờ quy trình cấp cứu tại chỗ đúng đắn và sự phối hợp liên viện nhịp nhàng, một "phép màu" y học đã xảy ra.
21 ngày giành giật sự sống từ tay tử thần
Theo thông tin ban đầu, bé trai Tr. A. Kh. (10 tuổi, ngụ phường Hòa Thuận, tỉnh Vĩnh Long) đang bơi tại hồ bơi thì người cha bất ngờ không nhìn thấy con trong vòng 4 phút.
Bé trai Tr. A. Kh.(10 tuổi, ngụ phường Hòa Thuận, tỉnh Vĩnh Long) điều trị tại Bệnh viện Nhi đồng Thành Phố (TP.HCM) - Ảnh: BVCC
Nhiều người không tưởng tượng được, chỉ 4 phút thôi, não trẻ có thể bắt đầu tổn thương nặng do thiếu oxy. Khi phát hiện cậu bé nổi ngửa, không còn phản ứng, người cha kêu cứu. Nhân viên cứu hộ nhanh chóng thực hiện ép tim ngoài lồng ngực trong 2 phút – một hành động tưởng chừng đơn giản nhưng chính là chìa khóa mở lại hy vọng sống.
Trẻ nôn ra nhiều nước, mở mắt nhưng không trả lời – dấu hiệu của thiếu oxy não nặng. Đây cũng chính là giai đoạn mà chỉ một sự chậm trễ vài phút có thể cướp đi mạng sống hoặc để lại di chứng suốt đời.
Cậu bé được đưa đến Bệnh viện đa khoa Trà Vinh trong tình trạng mê, kích thích không đáp ứng, thở yếu. Sau thăm khám khẩn, trẻ được đặt nội khí quản thở máy, ghi nhận trào bọt hồng qua ống – dấu hiệu phù phổi cấp.
Ngay lập tức, bệnh nhi được chuyển sang Bệnh viện Sản Nhi Trà Vinh điều trị tại khoa Hồi sức tích cực. Chẩn đoán ban đầu cho thấy mức độ nguy hiểm cực cao: phù não, thâm nhiễm hai bên phổi, toan chuyển hóa và thiếu oxy máu nặng – những biểu hiện thường gặp ở ngạt nước nặng.
Sau 4 ngày điều trị tích cực, trẻ mới được hội chẩn chuyển tiếp lên Bệnh viện Nhi đồng Thành Phố – nơi có đầy đủ chuyên môn sâu và trang thiết bị hồi sức hiện đại hơn.
Theo BSCK2 Nguyễn Minh Tiến, thời điểm nhập viện, tình trạng của bé Kh. vô cùng nguy kịch khi hôn mê sâu, tím tái, chỉ số oxy trong máu (SpO2) chỉ còn 78% và xuất hiện các cơn co gồng. Kết quả chẩn đoán hình ảnh qua X-quang và CT scan cho thấy những tổn thương nặng nề: phổi thâm nhiễm hai bên, đông đặc phổi và đặc biệt là tình trạng phù não do thiếu oxy kéo dài. Các xét nghiệm khí máu động mạch cũng khẳng định trẻ bị toan chuyển hóa và thiếu oxy máu cực kỳ nghiêm trọng.
Lactate máu tăng cao, cho thấy tình trạng thiếu oxy mô sâu. Nói cách khác, cơ thể cậu bé đang chịu tổn thương toàn diện, từng tế bào đang thiếu dưỡng khí.
Trước tình thế "ngàn cân treo sợi tóc", các bác sĩ chẩn đoán trẻ bị ngạt nước ngày thứ 4, biến chứng phù phổi cấp, thiếu oxy não và viêm phổi hít. Một phác đồ điều trị tổng lực được triển khai ngay lập tức, bao gồm thở máy, chống co giật, tập trung chống phù não, điều chỉnh điện giải và sử dụng kháng sinh mạnh để kiểm soát tình trạng viêm phổi.
“Sau gần 3 tuần kiên trì điều trị và theo dõi sát sao, điều kỳ diệu đã đến. Tình trạng sức khỏe của bé Kh. cải thiện rõ rệt, bé đã tỉnh táo, tiếp xúc được với mọi người xung quanh, hết các cơn gồng giật và chính thức được cai máy thở thành công”, bác sĩ Tiến thông tin.
Bài học cảnh tỉnh: bảo vệ trẻ ngay từ phút đầu
Phân tích của bác sĩ Tiến cho thấy, đáng sợ nhất ở những vụ đuối nước không phải là lúc trẻ chìm dưới nước, mà là trẻ chìm trong im lặng. Không kêu cứu, không vùng vẫy. Chỉ vài phút đã đủ làm não tổn thương không hồi phục.
"Trẻ được cấp cứu ban đầu đúng cách sẽ tăng cơ hội sống lên gấp nhiều lần và giảm nguy cơ di chứng não”, bác sĩ Tiến nhấn mạnh.
Điều này đồng nghĩa: người lớn phải biết kỹ năng hồi sinh tim phổi (CPR). Nếu nhân viên cứu hộ không ép tim và hỗ trợ kịp thời, cậu bé có thể đã tử vong ngay tại hồ hoặc trở thành tàn phế suốt đời dù được đưa đến viện.
Tai nạn này không phải cá biệt. Mỗi năm Việt Nam có hơn 2.000 trẻ tử vong vì đuối nước. Một con số lạnh lùng nhưng đều đặn lặp lại mà chưa có tín hiệu giảm.
Nguyên nhân chính: trẻ được phép bơi nhưng thiếu người quan sát; người lớn quá tin tưởng vào phao, áo bơi; kỹ năng sơ cứu gần như… bằng 0
Ngay trong trường hợp này, chỉ 4 phút mất dấu con đã tạo ra khoảng trống khiến tai nạn xảy ra. Không phải ai cũng hiểu rằng trẻ có thể chìm nhanh và im lặng đến vậy.
Qua trường hợp trên, BSCK2 Nguyễn Minh Tiến khuyến cáo các phụ huynh khi đưa trẻ đi bơi cần có người lớn giám sát chặt chẽ để kịp thời báo cứu hộ khi có sự cố.
Ngoài việc cho trẻ học bơi, phụ huynh cần lưu ý nhắc nhở trẻ khởi động, làm ấm cơ thể trước khi xuống nước nhằm tránh chuột rút. Đặc biệt, mỗi người lớn nên tự trang bị kiến thức về cấp cứu ngưng thở ngưng tim tại hiện trường để có thể trở thành "cánh tay nối dài" của ngành y tế, giúp cứu sống trẻ và giảm thiểu di chứng về sau.
Bình Thuận