Kiểm soát bữa ăn học đường theo quy trình khép kín

3 giờ trướcBài gốc

Theo Chi cục an toàn vệ sinh thực phẩm Hà Nội, toàn Thành phố hiện có hơn 3.500 bếp ăn trường học.

Chuẩn hóa quy trình kiểm duyệt bếp ăn trường học

Để đảm bảo sức khỏe học sinh, các bếp ăn trường học tại Hà Nội đều đã áp dụng mô hình bếp ăn một chiều. Theo đó, thực phẩm di chuyển theo quy trình nhất định từ khâu tiếp nhận, sơ chế, chế biến, phân chia đến phục vụ, nhằm đảm bảo vệ sinh, an toàn thực phẩm và phòng tránh nhiễm khuẩn chéo. Trong đó, các yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn thực phẩm trong các khâu cũng như đối với nhân viên bếp được các trường chú trọng.

Với số lượng suất ăn phục vụ học sinh lớn, việc lưu mẫu thực phẩm được các bếp ăn trường học thực hiện nghiêm túc. Lưu mẫu thức ăn là việc lấy mẫu, bảo quản, ghi chép, lưu giữ tài liệu liên quan đối với thức ăn được chế biến hoặc được cung cấp để ăn uống tại bếp ăn. Những mẫu thực phẩm được lưu sẽ là một trong những căn cứ để cơ quan chức năng kiểm tra, chứng thực về tính vệ sinh và độ an toàn của những nguyên liệu chế biến bữa ăn của học sinh.

Phụ huynh cùng kiểm tra, kiểm soát bữa ăn học đường

Theo lịch phân công, hai phụ huynh của lớp 3A - trường tiểu học Quang Trung, phường Cửa Nam, đã cùng Ban đại diện nhà trường kiểm tra, giám sát nguồn nguyên liệu chế biến bữa trưa cho học sinh và giáo viên tại trường. Việc truy xuất nguồn gốc thực phẩm thông qua các mã QR cũng như kiểm tra chất lượng, số lượng thực phẩm với các hóa đơn, chứng từ đi kèm... đã giúp phụ huynh và nhà trường yên tâm hơn đối với bữa ăn của học sinh.

Chị Lê Thị Thủy - phường Cửa Nam, Hà Nội chia sẻ: "Việc kiểm tra đầy đủ suất ăn giúp chúng tôi biết được con mình đang sử dụng bữa ăn hàng ngày có đảm bảo đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm hay không? Đủ chất dinh dưỡng hay không? Và định lượng đó có đảm bảo phát triển thể chất của các con hay không? Đây là một việc làm quan trọng, cần thiết để đảm bảo rằng thức ăn an toàn và đầy đủ với những cam kết của nhà trường".

Với 99% học sinh tham gia ăn bán trú, trường tiểu học Quang Trung đã công khai các thông tin liên quan về bữa ăn tại bảng tin của trường ở vị trí dễ thấy. Cùng với mục đích kiểm soát chất lượng bữa ăn trưa của học sinh, trên địa bàn Thành phố, nhiều trường học đã lắp đặt hệ thống camera trong bếp ăn và chiếu hình ảnh ở hành lang lớp học và sân trường,… giúp phụ huynh dễ dàng kiểm tra, giám sát ngay khi có nhu cầu.

Cần phối hợp đa ngành trong quản lý bữa ăn học đường

Câu chuyện đảm bảo an toàn tại các bếp ăn tập thể, đặc biệt là bữa ăn học đường chưa bao giờ trở nên "nóng" như hiện nay, nhất là khi việc truy xuất nguồn gốc của các loại thực phẩm vào bếp ăn trường học vẫn còn nhiều khó khăn và bất cập. Nhiều giải pháp đã được đưa ra nhằm giám sát và thắt chặt quy trình này, nhưng để việc vận hành thực sự có hiệu quả, đảm bảo an toàn thực phẩm đối với từng suất ăn thì vẫn cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, các cấp và đơn vị liên quan.

Mỗi ngày, hợp tác xã Rau quả sạch Chúc Sơn cung cấp cho các hệ thống siêu thị, trường học và bệnh viện trên địa bàn Hà Nội từ 3-4 tấn rau củ. Để đảm bảo an toàn, đơn vị này đã áp dụng quy trình sản xuất rau theo tiêu chuẩn Vietgap và quan trọng hơn là việc đảm bảo nguồn gốc truy xuất của sản phẩm.

Ông Hoàng Văn Thám - Giám đốc hợp tác xã Rau quả sạch Chúc Sơn cho biết: "Đối với cây rau, muốn tạo ra chỗ đứng giữa thị trường, trên xã hội thì phải tạo ra uy tín. Uy tín đầu tiên là phải kiểm soát an toàn thực phẩm, đảm bảo chất lượng an toàn. Bây giờ rất nhiều người, gia đình, đơn vị có thể phân tích mẫu bất cứ lúc nào, ở bất kỳ ở đâu. Vì vậy, chúng tôi phải đảm bảo rau của mình an toàn. Để làm được điều này, chúng tôi đang ứng dụng một số công nghệ, đặc biệt là truy xuất nguồn gốc bằng QR đến tận từng ruộng".

Theo ngành y tế Thủ đô, công tác bảo đảm an toàn thực phẩm trong bữa ăn học đường không thể thực hiện hiệu quả nếu thiếu sự phối hợp chặt chẽ giữa các ban, ngành và chính quyền địa phương, cũng như nhà trường. Ông Đặng Thanh Phong - Chi Cục trưởng Chi Cục An toàn vệ sinh thực phẩm Hà Nội cho hay: "Nguyên liệu đưa vào các bếp ăn bán trú phải có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, tuyệt đối không sử dụng những nguyên liệu kém chất lượng để đưa vào chế biến bữa ăn cho học sinh. Chúng tôi sẽ có những đoàn kiểm tra liên ngành, đi kiểm tra thường xuyên và đột xuất. Nếu có vi phạm thì sẽ xử lý ngay tại thời điểm đó".

Thông tin từ Chi Cục An toàn vệ sinh thực phẩm Hà Nội cho thấy, mỗi ngày Thành phố có khoảng 730 nghìn suất ăn của tiểu học/bữa ăn, tính cả suất ăn mầm non rơi vào khoảng 1 triệu suất. Vì vậy, với chủ trương của Thành phố là thu gọn các đầu mối cung cấp bữa ăn học đường cũng cần phải tính toán kỹ để đảm bảo tìm được đơn vị đủ năng lực, đồng thời đảm bảo an toàn thực sự.

"Chủ trương của Thành phố là lựa chọn một số đơn vị cung cấp suất ăn sẵn đảm bảo an toàn thực phẩm để đưa vào các trường. Nếu như có những đơn vị đủ năng lực và đảm bảo các yêu cầu về mặt chuyên môn để cung cấp bữa ăn bán trú, Thành phố sẽ thử nghiệm sau một năm và đánh giá khả thi thì mới nhân rộng triển khai" - ông Đặng Thanh Phong cho biết thêm.

Bữa ăn học đường ở một số quốc gia

Nhật Bản có truyền thống lâu đời với Kyushoku (bữa trưa học đường). Sau Chiến tranh Thế giới thứ hai, khi tình trạng thiếu lương thực và suy dinh dưỡng gia tăng, Chính phủ Nhật Bản đã ban hành “Luật Bữa trưa Học đường” năm 1954, bắt buộc các trường tiểu học và trung học cơ sở công lập phải cung cấp bữa ăn an toàn, bổ dưỡng cho học sinh. Đến năm 2021, gần như toàn bộ trường công lập trên cả nước đều triển khai chương trình này.

Điểm nổi bật của Kyushoku là sự tham gia tích cực của giáo viên dinh dưỡng - người thiết kế thực đơn đa dạng, theo mùa, đồng thời gắn kết với gia đình học sinh để chia sẻ kiến thức về dinh dưỡng. Chính phủ khuyến khích sử dụng nông sản địa phương; năm 2021, hơn 56% thực phẩm trong bữa trưa được sản xuất tại chỗ. Thỉnh thoảng, trường còn phục vụ món ăn quốc tế để học sinh làm quen với ẩm thực và văn hóa thế giới.

Học sinh cũng trực tiếp tham gia phục vụ và dọn dẹp, biến lớp học thành phòng ăn chung. Chi phí quản lý do nhà trường chi trả, còn nguyên liệu do phụ huynh đóng góp; các gia đình khó khăn được hỗ trợ từ phúc lợi xã hội. Nhờ Kyushoku, khẩu phần dinh dưỡng của trẻ em Nhật Bản được cải thiện rõ rệt, giúp giảm tiêu thụ chất béo, muối và tăng lượng rau, trái cây, cá và thịt trong bữa ăn. Bữa trưa học đường vì thế trở thành nền tảng quan trọng cho sức khỏe, ý thức cộng đồng và văn hóa ẩm thực Nhật Bản.

Trong khi đó, Pháp rất coi trọng chế độ ăn uống của trẻ em, coi đó vừa là phương tiện thúc đẩy sức khỏe cộng đồng vừa là phương tiện giáo dục thế hệ trẻ về di sản ẩm thực của quốc gia. Theo quy định, mỗi bữa trưa của học sinh phải đảm bảo đầy đủ các thành phần: món chính thường gồm thịt, cá hoặc đạm thực vật đi kèm ngũ cốc hoặc rau; món phụ để tăng sự đa dạng dinh dưỡng; sản phẩm từ sữa như phô mai hoặc sữa chua; món khai vị hoặc tráng miệng là salad, hoa quả hay bánh ngọt. Đặc biệt, nước lọc được phục vụ không giới hạn và không có sự xuất hiện của nước ngọt hay đồ uống có đường.

Thực đơn do chính quyền địa phương xây dựng và công khai trên website trường, giúp phụ huynh dễ dàng theo dõi chế độ ăn của con. Tùy điều kiện cơ sở vật chất, nhiều trường chế biến món ăn ngay trong ngày để đảm bảo độ tươi ngon. Từ năm 2018, Pháp tiến hành cải cách bữa ăn công cộng, yêu cầu đến năm 2022 ít nhất 50% nguyên liệu trong trường học phải có nguồn gốc bền vững, trong đó 20% là hữu cơ. Trường học cũng bắt buộc phục vụ ít nhất một bữa chay mỗi tuần nhằm khuyến khích ăn uống lành mạnh và giảm lãng phí thực phẩm.

Việc tổ chức bữa trưa còn được luật pháp quy định về thời gian nghỉ ngơi tối thiểu 30 phút để học sinh ăn uống và thư giãn. Học sinh tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông có điều kiện tiếp cận khác nhau tùy chính sách địa phương, song phần lớn đều được hưởng dịch vụ căng-tin. Nhờ hệ thống hỗ trợ theo khả năng chi trả của gia đình, nhiều gia đình có thu nhập thấp vẫn đảm bảo con em mình được thưởng thức bữa ăn đầy đủ dinh dưỡng và đậm chất Pháp.

Ở Mỹ, chương trình Bữa trưa học đường Quốc gia (NSLP) do Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) quản lý, đảm bảo học sinh trong trường công lập và trường phi lợi nhuận được cung cấp bữa trưa cân bằng dinh dưỡng hàng ngày. Một điểm bắt buộc là mọi trường học tham gia chương trình phải thực hiện ít nhất hai cuộc kiểm tra an toàn thực phẩm mỗi năm học, do cơ quan y tế tiểu bang hoặc địa phương cấp phép tiến hành. Quy định dinh dưỡng của NSLP cũng yêu cầu các bữa ăn chứa đủ rau quả, ngũ cốc nguyên hạt, sữa ít béo hoặc không béo, đồng thời giới hạn chất béo bão hòa và muối.

Nếu xảy ra vấn đề liên quan đến thực phẩm thì trường học và đơn vị cung cấp thực phẩm đều chịu trách nhiệm phối hợp với cơ quan y tế để xử lý và khắc phục vi phạm sau các cuộc kiểm tra. Tiêu chuẩn dinh dưỡng của bữa ăn trưa cũng được công bố rõ trong luật, kết quả kiểm tra an toàn thực phẩm phải được các trường giữ hồ sơ, đôi khi công khai theo yêu cầu.

Nguồn Hà Nội TV : https://hanoionline.vn/kiem-soat-bua-an-hoc-duong-theo-quy-trinh-khep-kin-360170.htm