Thầy trò Trường Phổ thông DTNT THCS An Biên (huyện An Biên, Kiên Giang) trong giờ học tiếng Khmer. Ảnh: Q. Ngữ.
Khởi sắc giáo dục dân tộc
Trường Phổ thông DTNT THCS An Biên (huyện An Biên, Kiên Giang) là một trong những điểm sáng về giáo dục dân tộc. Chia sẻ tình hình dạy học tiếng dân tộc tại nhà trường, cô Thị Hơn, Phó Hiệu trưởng nhà trường cho biết: Năm học 2024 - 2025 trường có 9 lớp (Khối 6 có 3 lớp; Khối 7 có 2 lớp; Khối 8 có 2 lớp; Khối 9 có 2 lớp) với quy mô là 275 học sinh. Trong đó dân tộc Khmer là 265, dân tộc Nùng 2 và dân tộc Hoa 1.
Quy mô trường DTNT đáp ứng tốt nhu cầu phát triển của địa phương; sự quan tâm chỉ đạo của các cấp lãnh đạo quản lý thống nhất từ tỉnh đến cơ sở đã góp phần thúc đẩy phát triển sự nghiệp giáo dục của địa phương, công tác quy hoạch phát triển nhà trường được ưu tiên quan tâm thực hiện làm cơ sở cho sự ổn định phát triển bền vững của nhà trường…
Theo ông Danh Thảo, Trưởng Phòng GD&ĐT huyện An Biên, năm học 2024 - 2025, toàn ngành GD&ĐT huyện có 41 cơ sở giáo dục trực thuộc. Số học sinh dân tộc (Khmer) bậc Mầm non 211; Tiểu học 1.426 và THCS 670. Về nhân sự, bậc học Mầm non có 19 giáo viên dân tộc Khmer và 6 nhân viên; Tiểu học có 73 giáo viên dân tộc Khmer và 42 nhân viên; THCS có 22 giáo viên dân tộc Khmer và 19 nhân viên.
Ông Danh Thảo cho biết thêm, bên cạnh thuận lợi, huyện vẫn còn những hạn chế vướng mắc trong quá trình thực hiện như: Một số cơ sở giáo dục có đông học sinh là người dân tộc khmer thuộc vùng dân tộc thiểu số chưa có giáo viên dạy tiếng nói, chữ viết của dân tộc thiểu số.
Huyện gặp khó do chưa có biên chế giáo viên dạy tiếng Khmer đạt trình độ chuẩn về đào tạo trong các cơ sở giáo dục; chủ yếu phân công giáo viên tiểu học dạy kiêm nhiệm qua bồi dưỡng. Chưa có sách giáo khoa, sách tham khảo, nguồn tài liệu học tập về tiếng Khmer theo quy định là môn tự chọn của Chương trình GDPT 2018…
Trao đổi về công tác giáo dục dân tộc, ông Nguyễn Quốc Xinh, Phó Chủ tịch UBND huyện An Biên cho biết: Thời gian qua, huyện luôn quan tâm công tác bảo tồn chữ viết, văn hóa dân tộc; chú trọng công tác tuyên truyền trong cộng đồng, phụ huynh, học sinh về ý nghĩa việc học tập. Huyện khẩn trương cùng ngành GD&ĐT phối hợp các sở, ngành, địa phương khắc phục khó khăn, triển khai hiệu quả dạy học các môn học tiếng DTTS trong thời gian tới.
Học sinh Trường Phổ thông DTNT THCS An Biên (huyện An Biên, Kiên Giang) trong giờ học tiếng Khmer. Ảnh: Q. Ngữ.
Đảm bảo điều kiện dạy, học tiếng dân tộc
Theo Sở GD&ĐT tỉnh Kiên Giang, dân số của tỉnh có trên 1,7 triệu người; trong đó có 12,7% đồng bào Khmer và 2,7% đồng bào dân tộc Hoa. Trường PT DTNT THPT bố trí tại TP Rạch Giá - trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của tỉnh. Có 5 trường PT DTNT THCS bố trí tại các huyện có đông đồng bào DTTS và thành phố giáp biên giới, có nhiều đồng bào DTTS (Khmer, Hoa). Nhìn chung, quy hoạch mạng lưới và quy mô các trường Phổ thông Dân tộc nội trú của tỉnh Kiên Giang hợp lý, phù hợp với đặc điểm tự nhiên và điều kiện kinh tế, chính trị của địa phương.
Ông Nguyễn Thanh Tâm, Trưởng Phòng Giáo dục phổ thông - GDTX (Sở GD&ĐT tỉnh Kiên Giang) cho biết: Năm học 2024 - 2025, toàn tỉnh có 6 trường phổ thông dân tộc nội trú (PT DTNT); trong đó 1 trường PT DTNT THPT có 12 lớp, với tổng số 419 học sinh, 5 trường PT DTNT THCS có 40 lớp (8 lớp/1 trường), với tổng số 1.360 học sinh. Về số lượng, cơ cấu công chức, viên chức người dân tộc thiểu số (DTTS) đến thời điểm hiện tại là 287 người, chiếm 8,84%, tăng 4,74% so với giai đoạn trước ngày 31/12/2020.
Thời gian tới, tỉnh tăng cường đào tạo, bồi dưỡng, cung cấp kỹ năng giảng dạy cho giáo viên dạy tiếng Khmer. Khuyến khích việc tuyển dụng những giáo viên là người dân tộc thiểu số, có thể sử dụng tiếng mẹ đẻ thành thạo và hiểu biết sâu về văn hóa dân tộc, nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy. Tăng cường các chế độ đãi ngộ, phụ cấp cho giáo viên giảng dạy tại các trường PT DTNT.
Tổ chức các lớp học bổ trợ về tiếng mẹ đẻ và văn hóa dân tộc cho học sinh, giúp các em nâng cao kiến thức và tự tin hơn trong việc sử dụng ngôn ngữ dân tộc. Tổ chức thêm các hoạt động ngoại khóa như ngày hội văn hóa, tham quan các di tích lịch sử, giao lưu văn hóa giữa các dân tộc để tạo điều kiện cho học sinh trải nghiệm thực tế và hiểu biết sâu hơn về bản sắc dân tộc...
Quốc Ngữ