Kiến nghị sửa 3 chữ để 'cởi trói' cho ngành vàng

3 giờ trướcBài gốc

Tại hội thảo góp ý dự thảo Luật Đầu tư kinh doanh do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Bộ Tài chính tổ chức ngày 24/9 tại Hà Nội, những bất cập kéo dài của ngành vàng đã được nêu ra một cách thẳng thắn, trong bối cảnh Bộ Tài chính đang chủ trì soạn thảo Dự thảo Luật Đầu tư kinh doanh thay thế cho Luật Đầu tư 2020.

Nút thắt từ một quy định chung chung

Thay mặt Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam, ông Nguyễn Quốc Hùng đã chỉ ra nút thắt cốt lõi đang kìm hãm toàn bộ thị trường. Theo ông, vấn đề nằm ở Phụ lục IV, mục 226 của Luật Đầu tư khi quy định "Kinh doanh vàng" là ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện.

"Quy định gộp chung 'kinh doanh vàng' vào một ngành nghề duy nhất chính là 'chiếc còng' đã kìm hãm toàn bộ hoạt động của ngành vàng suốt hàng chục năm qua, gây khó khăn cho doanh nghiệp, làm méo mó thị trường và ảnh hưởng trực tiếp đến người tiêu dùng”, ông Nguyễn Quốc Hùng nêu.

Ông Hùng phân tích, hoạt động kinh doanh vàng thực tế bao gồm bốn lĩnh vực hoàn toàn riêng biệt: sản xuất, kinh doanh mua bán vàng miếng; sản xuất, chế tác và mua bán vàng trang sức, mỹ nghệ; xuất nhập khẩu vàng; và các hoạt động kinh doanh vàng khác.

Ông Nguyễn Quốc Hùng - đại diện Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam.

Tuy nhiên, do quy định pháp luật chỉ nêu chung chung là "kinh doanh vàng", tất cả các hoạt động trên đều bị coi là kinh doanh có điều kiện.

"Đây chính là nút thắt, nếu không được tháo gỡ tại luật này thì không một cơ quan nào dám ban hành nghị định trái luật cả", ông Hùng nhấn mạnh.

Hệ lụy nặng nề và tiềm năng bị bỏ lỡ

Theo đại diện Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam, “chiếc còng" pháp lý này đã gây ra những hệ lụy trên thực tế. Toàn bộ ngành vàng, từ nhập khẩu nguyên liệu đến sản xuất, phân phối, xuất khẩu đều phải xin phép, đi ngược lại nguyên tắc thị trường.

Dù có đủ năng lực cạnh tranh quốc tế, nhiều doanh nghiệp vàng trang sức lớn không thể nhập khẩu nguyên liệu để sản xuất xuất khẩu. Ông Hùng ước tính: "Nếu được cởi trói, ngành chế tác vàng trang sức có thể mang về cho đất nước từ 5-7 tỷ USD ngoại tệ mỗi năm".

Việt Nam có đội ngũ thợ kim hoàn tay nghề cao, nhưng do ngành sản xuất bị thu hẹp bởi thiếu nguyên liệu, hàng ngàn công nhân lành nghề ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh đã phải chuyển sang chạy xe "ôm".

Vì không được nhập khẩu chính ngạch, doanh nghiệp phải thu mua vàng trôi nổi, không có hóa đơn chứng từ, luôn đối mặt với nguy cơ bị xử phạt hành chính, thậm chí là hình sự.

Ngoài ra, do thiếu nguồn cung khiến giá vàng trong nước, kể cả vàng trang sức, luôn cao hơn thế giới một cách vô lý, có lúc chênh lệch tới 20 triệu đồng/lượng.

Để giải quyết triệt để các vấn đề này, Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam đề xuất một giải pháp đơn giản nhưng mang tính đột phá: thay thế cụm từ "kinh doanh vàng" bằng nội hàm hẹp và chính xác hơn là "sản xuất vàng miếng" trong danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện.

"Tôi xin nhấn mạnh, chỉ cần sửa 3 chữ 'kinh doanh vàng' thành 4 chữ 'sản xuất vàng miếng' trong Luật Đầu tư, chúng ta sẽ tháo gỡ được toàn bộ những bất cập nêu trên, chuyển từ cơ chế xin-cho sang vận hành theo thị trường, giải phóng tiềm năng khổng lồ của một ngành.

Đồng tình với những phân tích trên, ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng thư ký kiêm Trưởng Ban pháp chế VCCI cho biết, ông rất thấu hiểu những khó khăn của ngành vàng và lấy làm tiếc khi một quốc gia có đội ngũ nghệ nhân giỏi lại chưa thể xây dựng được thương hiệu xuất khẩu vàng tầm cỡ quốc tế.

Theo ông Tuấn, nguồn gốc của bất cập hiện tại đến từ chính quá trình cải cách điều kiện kinh doanh trước đây. Do yêu cầu cắt giảm, Ngân hàng Nhà nước đã đề xuất gộp 3-4 ngành nghề cụ thể liên quan đến vàng thành một tên chung là "kinh doanh vàng". Theo đó, tạo ra rào cản lớn, khiến các hoạt động rất đơn giản như phân phối, mua bán vàng trang sức cũng bị coi là kinh doanh có điều kiện và gây ra những hệ lụy nặng nề.

Đại diện VCCI hy vọng rằng, trong lần sửa đổi Luật Đầu tư kinh doanh lần này, những bất cập cố hữu sẽ được giải quyết triệt để bằng việc quy định cụ thể, rõ ràng hơn, trả lại sự thông thoáng và công bằng cho thị trường vàng.

Nguyệt Minh

Nguồn Doanh Nghiệp : https://doanhnghiepvn.vn/doanh-nghiep/kien-nghi-sua-3-chu-de-coi-troi-cho-nganh-vang/20250925110245729