Sáng 25/9, tại TP. Đà Nẵng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với UBND thành phố tổ chức Hội nghị sơ kết 6 năm thực hiện Nghị định số 52/2018/NĐ-CP của Chính phủ về phát triển ngành nghề nông thôn (Nghị định 52) và 3 năm thực hiện Quyết định số 801/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về Chương trình bảo tồn và phát triển làng nghề Việt Nam giai đoạn 2021-2030 (Quyết định 801).
6 năm thực hiện Nghị định 52 và 3 năm thực hiện Quyết định 801 đã góp phần quan trọng thay đổi diện mạo nông thôn, thúc đẩy kinh tế nông thôn phát triển
Nhiều sản phẩm nghề nông thôn vào TOP xuất khẩu tỷ USD
Qua 6 năm thực hiện Nghị định 52 và 3 năm triển khai Quyết định 801, công tác phát triển ngành nghề, làng nghề nông thôn đạt được nhiều kết quả tích cực, góp phần quan trọng thay đổi diện mạo nông thôn, thúc đẩy kinh tế nông thôn phát triển.
Đến hết năm 2024, cả nước có hơn 586.000 cơ sở tham gia sản xuất kinh doanh; trên 2,1 triệu lao động tham gia sản xuất kinh doanh lĩnh vực ngành nghề nông thôn. Lao động trong các làng nghề chủ yếu người cao tuổi, lao động nông nhàn, thu nhập bình quân đạt 4-5 triệu đồng/người/tháng.
Sản xuất kinh doanh ngành nghề nông thôn đã và đang đóng vai trò thiết yếu trong phát triển kinh tế - xã hội ở nhiều địa phương, góp phần quan trọng nâng cao đời sống vật chết, tinh thần cho người dân nông thôn.
Tổng doanh thu từ các hoạt động ngành nghề nông thôn hiện nay đạt 376.697 tỷ đồng, nhóm ngành nghề chế biến, bảo quản nông lâm thủy sản có giá trị cao nhất, chiếm 47,2%.
Ở nhiều địa phương đã hình thành hệ thống các doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác đầu tư liên kết với các hộ gia đình, làng nghề trong cung ứng nguyên liệu, sản xuất, tiêu thụ sản phẩm làm tăng nhanh sản lượng, chất lượng và hiệu quả sản xuất, góp phần tăng thu nhập cho người lao động và lợi nhuận cho doanh nghiệp.
Nhiều sản phẩm nghề nông thôn là sản phẩm OCOP 5 sao, sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp quốc gia, nhiều sản phẩm đã lọt vào TOP xuất khẩu tỷ USD
Kết quả sản xuất kinh doanh ngành nghề nông thôn đã đóng góp không nhỏ vào giá trị sản phẩm hàng hóa, tăng kim ngạch xuất khẩu.
Đáng chú ý, năm 2024, nhiều sản phẩm đã vào TOP các mặt hàng xuất khẩu tỷ USD. Như, kim ngạch xuất khẩu của gỗ và các sản phẩm gỗ đạt 16,28 tỷ USD; thủy tinh và các sản phẩm thủy tinh đạt gần 1,19 tỷ USD. Ngoài ra, một số sản phẩm có kim ngạch xuất khẩu tốt khác như các sản phẩm gốm sứ đạt hơn 674 triệu USD; sản phẩm mây tre cói thảm đạt 804 triệu USD.
Cả nước hiện có khoảng 247 làng nghề có sản phẩm đăng ký thương hiệu, 360 làng nghề có sản phẩm OCOP đạt sao. Một số sản phẩm đã xây dựng được thương hiệu riêng, có thị phần ổn định tại nước ngoài như gốm Bát Tràng, lụa Vạn Phúc, chiếu cói Nga Sơn, hương Quảng Phú Cầu, mây tre Tăng Tiến…
Đến nay, cả nước có 263 nghề truyền thống, 1.975 làng nghề, làng nghề truyền thống được công nhận với hơn 2.400 nghệ nhân, thợ giỏi. Hoạt động phát triển du lịch nông thôn có bước phát triển tích cực gắn với bản sắc văn hóa và sản phẩm OCOP. Hiện cả nước có 580 mô hình du lịch nông nghiệp nông thôn đang hoạt động.
Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng Trần Nam Hưng phát biểu tại Hội nghị
Đẩy mạnh số hóa dữ liệu, phát triển vùng nguyên liệu xanh, hữu cơ, tuần hoàn
Ông Trần Nam Hưng, Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng đánh giá, Nghị định 52 và Quyết định 801 là những quyết sách chiến lược, tạo hành lang pháp lý quan trọng và tạo động lực to lớn để hỗ trợ ngành nghề, làng nghề cả nước phát triển bền vững.
Các chính sách đã đi vào cuộc sống, nhiều ngành nghề, làng nghề truyền thống được phục hồi. Sản phẩm thủ công mỹ nghệ ngày càng đa dạng, sáng tạo, khẳng định vị thế, thương hiệu trên thị trường trong nước và quốc tế.
Nhiều mô hình liên kết giữa sản xuất kết hợp với du lịch được hình thành, phát triển... đã góp phần tích cực vào nhiệm vụ phát triển kinh tế nông thôn, xây dựng nông thôn mới.
Bên cạnh đó, các đại biểu cũng chỉ ra những hạn chế cần khắc phục, như việc liên kết sản xuất trong các doanh nghiệp làng nghề.
Ông Trịnh Quốc Đạt, Chủ tịch Hiệp hội làng nghề Việt Nam kiến nghị cần có các chính sách đãi ngộ, tôn vinh Nghệ nhân và khuyến khích truyền nghề
Theo ông Trịnh Quốc Đạt, Chủ tịch Hiệp hội làng nghề Việt Nam, liên kết sản xuất trong các doanh nghiệp làng nghề còn thấp, thiếu vai trò dẫn dắt của doanh nghiệp đầu tàu/đầu mối. Các doanh nghiệp làng nghề còn yếu kém về hạ tầng công nghệ; hạn chế nhận thức và năng lực; khó tiếp cận thị trường đầu ra và chính sách hỗ trợ chưa đồng bộ.
Ông Đạt đề xuất cần xây dựng mô hình liên kết sản xuất đa chiều; thành lập và phát huy vai trò của tổ chức đại diện; bảo tồn và lan tỏa giá trị văn hóa trong sản cuất; ứng dụng công nghệ nhưng không làm mất đi bản sắc; gắn kết với phát triển du lịch cộng đồng; đa dạng hóa sản phẩm và thị trường; và có chính sách hỗ trợ của Nhà nước và địa phương, trong đó, đặc biệt là có chính sách đãi độ, tôn vinh Nghệ nhân và khuyến khích truyền nghề.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp Và Môi trường Võ Văn Hưng phát biểu tại Hội nghị
Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Võ Văn Hưng cho biết, ngành nghề nông thôn và làng nghề truyền thống không chỉ mang giá trị kinh tế mà còn giữ vai trò bảo tồn, lan tỏa bản sắc văn hóa dân tộc. Đây là lực lượng quan trọng góp phần vào tăng trưởng xanh, bền vững, đồng thời tạo sinh kế ổn định cho hàng triệu lao động nông thôn.
Ghi nhận những kết quả nổi bật từ việc triển khai Nghị định 52 và Quyết định 801, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đồng thời chỉ ra những vướng mắc, bấp cập và gợi mở 5 nhóm giải pháp để khắc phục những hạn chế này.
Gồm: Rà soát, sửa đổi, hoàn thiện thể chế, văn bản pháp luật còn bất cập; Tăng cường chỉ đạo, cụ thể hóa nghị định, quyết định tại từng địa phương; Xây dựng trung tâm sáng tạo, thúc đẩy đổi mới mẫu mã, thiết kế, đưa sản phẩm làng nghề gắn với thương mại và quảng bá quốc tế; Đẩy mạnh số hóa dữ liệu, phát triển vùng nguyên liệu xanh, hữu cơ, tuần hoàn; Hỗ trợ nghệ nhân, khuyến khích truyền nghề, gắn bảo tồn với phát triển.
Qua 6 năm thực hiện Nghị định 52 và 3 năm triển khai Quyết định 801, ngành nghề nông thôn và làng nghề nông thôn Việt Nam đạt nhiều kết quả tích cực, đóng góp lớn cho kinh tế và xuất khẩu. Năm 2024, nhiều sản phẩm vào nhóm xuất khẩu tỷ USD như gỗ, thủy tinh, mây tre, gốm sứ.
Vũ Lê