Khung cảnh buổi họp báo
Sáng ngày 4/12, Cục Hải quan (Bộ Tài chính) tổ chức họp báo chuyên đề “Những điểm mới về thuế giá trị gia tăng và thuế tiêu thụ đặc biệt và nội dung Thông tư số 51/2025/TT-BTC ban hành ngày 24/6/2025 quy định về giao dịch điện tử trong lĩnh vực thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh và phương tiện xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh” với sự tham gia của các ban, ngành liên quan.
Phát biểu tại họp báo, bà Nguyễn Thị Khánh Huyền, Tổ trưởng Tổ Quản lý thuế thuộc Ban Nghiệp vụ Hải quan cho Luật Thuế giá trị gia tăng sửa đổi đã mở rộng danh mục hàng hóa không chịu thuế, giúp doanh nghiệp giảm rủi ro pháp lý và chi phí tuân thủ.
Theo đại diện Cục Hải quan, hàng hóa nhập khẩu của công ty cho thuê tài chính được đưa thẳng vào khu phi thuế quan cùng với sản phẩm xuất khẩu là tài nguyên và khoáng sản khai thác, dù đã qua hay chưa qua chế biến nhưng thuộc Danh mục do Chính phủ quy định, đều được đưa vào diện không chịu thuế.
Bà Nguyễn Thị Khánh Huyền, Tổ trưởng Tổ Quản lý thuế thuộc Ban Nghiệp vụ Hải quan
"Một điểm đáng chú ý khác là nguyên tắc áp dụng thuế suất đã được chuẩn hóa. Cụ thể, khi doanh nghiệp kinh doanh nhiều loại hàng hóa, dịch vụ với mức thuế khác nhau thì bắt buộc phải kê khai riêng từng mức thuế suất. Tuy nhiên, nếu không tách riêng được thì sẽ áp dụng mức thuế suất cao nhất. Quy định này nhằm hạn chế tình trạng kê khai sai, khai thiếu do nhầm lẫn hay lợi dụng"
Các nhóm hàng khác như tài sản di chuyển trong định mức miễn thuế, hàng hóa trao đổi của cư dân biên giới trong phạm vi quy định, cũng như di vật, cổ vật và bảo vật quốc gia do cơ quan có thẩm quyền nhập khẩu, cũng được bổ sung vào diện miễn thuế nhằm tạo thuận lợi hơn cho doanh nghiệp
Song song với mở rộng ưu đãi, chính sách thuế giá trị gia tăng mới cũng siết chặt quy định nhằm đảm bảo công tác quản lý cho cơ quan hải quan.
Theo đó, nhiều mặt hàng từng thuộc diện không chịu thuế được chuyển sang nhóm chịu thuế 5%, đồng thời một số mặt hàng từ mức 5% cũng được nâng lên 10% nhằm đảm bảo công bằng giữa các ngành hàng.
Thêm vào đó, nguyên tắc áp dụng cho sản phẩm nông - lâm - thủy sản chưa qua chế biến, phế phẩm, phụ phẩm, phế liệu… đều được quy định rõ ràng để thống nhất cách tính.
Bên cạnh thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt số 66/2025/QH15 cũng bổ sung nhiều quy định mới theo hướng tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.
Theo đó, thay đổi quan trọng đầu tiên là bỏ quy định đánh thuế đối với điều hòa dưới 24.000 BTU, giúp giảm chi phí cho doanh nghiệp.
Đồng thời, mở rộng các trường hợp không chịu thuế, bao gồm hàng hóa sản xuất để xuất khẩu, hàng hóa bị trả lại từ nước ngoài, một số loại ô tô phục vụ trong khu di tích, bệnh viện, trường học, cùng trực thăng và tàu lượn dùng trong cứu hộ và huấn luyện nhằm khuyến khích các hoạt động mang tính phục vụ xã hội.
Ngoài ra, Luật cũng trao thêm thẩm quyền cho Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh đối tượng chịu hoặc không chịu thuế khi cần thiết, tạo sự linh hoạt trong quản lý.
Bên cạnh đó, phạm vi được khấu trừ và hoàn thuế tiêu thụ đặc biệt được mở rộng cho nguyên liệu nhập khẩu sản xuất hàng xuất khẩu, doanh nghiệp giải thể hoặc phá sản còn thuế chưa khấu trừ, và các trường hợp hoàn thuế theo điều ước quốc tế, qua đó cải thiện dòng tiền và giảm chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp, Tổ trưởng Tổ Quản lý thuế nhấn mạnh.
Tuy nhiên, một số nhóm mặt hàng “nhạy cảm” cũng được siết chặt hơn. Theo đó, nước giải khát có hàm lượng đường trên 5g/100 ml chính thức thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt; rượu, bia, thuốc lá tiếp tục điều chỉnh tăng thuế suất, trong đó thuốc lá và xì gà bổ sung thêm mức thuế tuyệt đối để giảm tiêu dùng các sản phẩm gây hại sức khỏe.
Luật cũng làm rõ nhiều khái niệm để tránh cách hiểu khác nhau khi triển khai như phân định cụ thể “máy bay, trực thăng, tàu lượn” thay cho khái niệm chung “tàu bay” cũng như loại trừ vàng mã khỏi danh mục đồ chơi trẻ em và đồ dùng dạy học.
Với hàng tạm nhập - tái xuất, nếu quá thời hạn tái xuất hoặc tự ý thay đổi mục đích sử dụng sẽ phải nộp thuế tiêu thụ đặc biệt, bảo đảm thống nhất với pháp luật hải quan. Đồng thời quy định rõ, thời điểm tính thuế đối với hàng nhập khẩu là lúc doanh nghiệp đăng ký tờ khai hải quan, qua đó minh bạch hơn trong việc xác định nghĩa vụ thuế.
Ngoài ra, Theo Đại diện Cục Hải quan, Thông tư 51/2025/TT-BTC về giao dịch điện tử trong lĩnh vực thuế đối với hàng hóa xuất nhập khẩu và phương tiện xuất nhập cảnh đã cho phép mở rộng kênh nộp thuế điện tử qua các tổ chức trung gian thanh toán, giúp doanh nghiệp nộp thuế 24/7, rút ngắn thời gian thông quan, giảm chi phí và hỗ trợ hoạt động thương mại điện tử xuyên biên giới.
Việc thí điểm thu nộp thuế điện tử qua tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán đã gia tăng tiện ích và sự lựa chọn cho người nộp thuế, góp phần thực hiện đề án thanh toán không dùng tiền mặt, Đại diện Cục Hải quan cho biết.
Lan Nhi