Kinh tế vĩ mô khởi sắc trong năm tháng đầu năm

10 giờ trướcBài gốc

Trong số các lĩnh vực của nền kinh tế, ngành chế biến chế tạo đạt mức tăng trưởng hai con số trong năm tháng đầu năm (+10,8%). Ảnh: HÙNG LÊ

Đầu tư là điểm khởi sắc nhất trong tháng 5 với việc vốn FDI đăng ký tăng vọt (+117,4% so với cùng kỳ) trong khi giải ngân đầu tư công tăng tốc với mức tăng lũy kế từ đầu năm đạt 38,8%. Diễn biến này cho thấy hai điểm sáng: 1) Niềm tin của nhà đầu tư vào Việt Nam được duy trì, bất chấp môi trường toàn cầu đầy thách thức với các rào cản thương mại và thuế quan đối ứng và 2) Tái khẳng định cam kết mạnh mẽ của Chính phủ với mục tiêu giải ngân 100% vốn đầu tư công của năm 2025.

Trong số các lĩnh vực của nền kinh tế, ngành chế biến chế tạo đạt mức tăng trưởng hai con số trong năm tháng đầu năm (+10,8%). Đáng chú ý, xuất siêu tăng mạnh trong nửa cuối tháng 5, trong đó xuất khẩu sang thị trường Mỹ tăng 36%, cho thấy xu hướng các doanh nghiệp đẩy mạnh xuất khẩu trong thời gian Mỹ hoãn áp dụng thuế đối ứng. Về phía cầu, tiêu dùng nội địa duy trì đà tăng trưởng hai con số và tiêu dùng dịch vụ vẫn tăng trưởng tốt hơn tiêu dùng hàng hóa. Trong khi đó, diễn biến lạm phát nhìn chung khá ổn định (CPI năm tháng chỉ tăng 3,21% so với cùng kỳ).

Về tỷ giá, trong báo cáo mới nhất của Bộ Tài chính Mỹ, Việt Nam tiếp tục nằm trong Danh sách Giám sát và không bị coi là thao túng tiền tệ, nhưng cũng bày tỏ quan ngại về chuyển tải bất hợp pháp và khai báo sai xuất xứ. Trong tương lai, Mỹ có thể mở rộng đánh giá sang các chính sách khác của Việt Nam như kiểm soát vốn hoặc đầu tư nhà nước nếu bị cho là gây ảnh hưởng đến tỷ giá. Đối với các biện pháp thuế đối ứng, các vòng đàm phán liên tục gần đây giữa Mỹ và Việt Nam đã góp phần củng cố kỳ vọng rằng mức thuế áp dụng sẽ không quá cao.

Sự khởi sắc của các chỉ số vĩ mô trong năm tháng đầu năm cùng những chính sách mới liên quan đến thúc đẩy kinh tế tư nhân và quản lý thị trường đang mang đến nhiều thay đổi cho nền kinh tế.

Về mặt chính sách, Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân là điểm sáng trong năm tháng đầu năm nay. Nghị quyết này đã có sự phân biệt rõ ràng giữa tiêu chí dành cho nhà đầu tư và nhà thầu. Theo đó, nhà đầu tư nên được phép tham gia vào bất kỳ lĩnh vực nào mà họ thấy có tiềm năng về hiệu quả và lợi nhuận, miễn là họ có thể thuê được các nhà thầu hoặc đội ngũ quản lý có kinh nghiệm.

Nếu được thực hiện, thay đổi này có thể giảm đáng kể rào cản cho các doanh nghiệp tư nhân trong nước tham gia vào các dự án hạ tầng quy mô lớn. Nhìn chung, trong thời gian đầu, Nghị quyết 68 đang giúp các doanh nghiệp/tập đoàn lớn có cơ hội tiếp cận với dự án trọng điểm quốc gia, với tầm nhìn rõ ràng trong việc xây dựng các tập đoàn kinh tế tư nhân quy mô lớn. Thị trường vốn được kỳ vọng sẽ là một trong những bên hưởng lợi chính từ sự phát triển của khu vực tư nhân.

Ngoài ra, một xu hướng khá rõ nét thời gian gần đây là việc đẩy nhanh quá trình dịch chuyển từ kênh thương mại truyền thống (GT) sang kênh thương mại hiện đại (MT) nhờ một vài yếu tố.

Thứ nhất là việc tích cực ngăn chặn tình trạng bán hàng giả, hàng kém chất lượng khi các cơ quan chức năng đẩy mạnh triệt phá đường dây sản xuất các mặt hàng tiêu dùng giả như sữa, thuốc, mỹ phẩm... Điều này làm dấy lên lo ngại về nguồn gốc xuất xứ sản phẩm, qua đó thúc đẩy người tiêu dùng tìm tới các điểm bán hàng tin cậy thông qua kênh MT. Các chuỗi nhà thuốc và siêu thị hiện đại sẽ là những đối tượng được hưởng lợi chính từ việc triệt phá các cơ sở sản xuất hàng giả nêu trên.

Thứ hai, về việc tăng thu thuế từ hộ kinh doanh, theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP, từ ngày 1-6-2025, các hộ kinh doanh phải trang bị thiết bị để xuất hóa đơn khi bán hàng nhằm mục tiêu giảm thiểu tình trạng trốn thuế. Việc này khiến một số hộ kinh doanh tạm ngưng hoạt động do chưa thích nghi được với các thủ tục pháp lý mới trong khi những hộ kinh doanh còn lại sẽ phải đóng thuế cao hơn và có thể phải tăng giá bán ra cho người tiêu dùng cuối cùng. Điều này sẽ làm thu hẹp chênh lệch giá bán giữa kênh GT và kênh MT, thúc đẩy người tiêu dùng chuyển sang mua sắm tại kênh MT. Các chuỗi siêu thị hiện đại cũng sẽ là đối tượng chính được hưởng lợi từ việc tăng cường thu thuế từ hộ kinh doanh này.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp kinh doanh hàng không chính thống (không nộp thuế đầy đủ) cũng sẽ giảm độ cạnh tranh do các thay đổi về chính sách liên quan đến thương mại điện tử gần đây. Theo Luật sửa đổi số 56/2024/QH15, kể từ ngày 1-4-2025, các sàn giao dịch thương mại điện tử sẽ phải khai và nộp thuế thay cho cá nhân kinh doanh hoạt động trên nền tảng của mình.

Như vậy, các cửa hàng kinh doanh hàng xách tay, hàng không kê khai thuế đầy đủ trên sàn thương mại điện tử sẽ phải đóng thuế cao hơn, qua đó thu hẹp chênh lệch giá so với các doanh nghiệp đóng thuế đầy đủ. Ngoài ra, theo Quyết định 01/2025/QĐ-TTg, kể từ ngày 18-2-2025, hàng hóa nhập khẩu gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh giá trị dưới 1 triệu đồng/đơn (chủ yếu là quần áo, mỹ phẩm, phụ kiện điện thoại và hàng gia dụng nhỏ) sẽ bị áp thuế giá trị gia tăng thay vì miễn thuế như trước.

Thêm một điểm nữa là kể từ ngày 1-4-2025, Shopee và TikTok Shop (hai sàn thương mại điện tử lớn nhất tại Việt Nam với tổng thị phần trên 90% trong năm 2024) đã đồng loạt tăng phí cho người bán. Như vậy, các doanh nghiệp kinh doanh chính thống (đa phần qua kênh MT) sẽ được cạnh tranh một cách công bằng hơn và đỡ phải cạnh tranh gay gắt về giá hơn. Các doanh nghiệp hưởng lợi nhờ những thay đổi trên bao gồm MWG, FRT, DGW và chuỗi Winmart của MSN.

Nhìn chung, sự khởi sắc của các chỉ số vĩ mô trong năm tháng đầu năm cùng những chính sách mới liên quan đến thúc đẩy kinh tế tư nhân và quản lý thị trường đang mang đến nhiều thay đổi cho nền kinh tế. Kỳ vọng những động lực trên sẽ tiếp tục được duy trì, giúp mục tiêu tăng trưởng GDP sớm về đích trong năm nay.

Bình An

Nguồn Saigon Times : https://thesaigontimes.vn/kinh-te-vi-mo-khoi-sac-trong-nam-thang-dau-nam/