Kinh tế Việt Nam hướng tới mô hình tăng trưởng mới

5 giờ trướcBài gốc

Thời điểm bứt phá, vươn lên bằng nội lực

Phát biểu khai mạc Diễn đàn Kinh tế mới 2025 do Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương và Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam phối hợp tổ chức chiều 2/10 tại Hà Nội, GS.TS. Hoàng Văn Cường, Phó Chủ tịch Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, nhấn mạnh: sau 40 năm đổi mới, nền kinh tế Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu quan trọng.

Toàn cảnh chương trình. Ảnh: Vũ Quang

Năm 2025, quy mô GDP ước đạt 500 tỷ USD, thu nhập bình quân đầu người khoảng 5.000 USD, đưa Việt Nam chính thức bước vào nhóm nước thu nhập trung bình cao. Tốc độ tăng trưởng bình quân duy trì ở mức 7%/năm, thuộc nhóm cao của châu Á, đưa Việt Nam trở thành một trong những “ngôi sao sáng” của tăng trưởng toàn cầu. Xuất nhập khẩu hàng hóa liên tục tăng, đưa Việt Nam vào nhóm 20 quốc gia thương mại hàng đầu thế giới, đồng thời trở thành trung tâm sản xuất quan trọng trong các lĩnh vực dệt may, da giày, điện tử.

Tuy nhiên, ông Cường cũng thẳng thắn chỉ ra hạn chế: hơn 70% xuất khẩu phụ thuộc vào khu vực FDI, giá trị gia tăng trong nước của các mặt hàng chủ lực chỉ đạt 30 - 35%. Sản xuất nội địa vẫn chủ yếu gia công, lắp ráp, đảm nhận những khâu có giá trị thấp trong chuỗi cung ứng. Năng suất lao động còn thấp, nguy cơ rơi vào “bẫy thu nhập trung bình” hiện hữu nếu không cải thiện.

Trong bối cảnh cạnh tranh công nghệ gay gắt, rào cản thương mại mới và xu thế chuyển đổi xanh, chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, GS.TS. Hoàng Văn Cường cho rằng đây là thời điểm để Việt Nam vươn lên bằng nội lực, tham gia ngay từ đầu vào các ngành công nghệ cao, trở thành mắt xích quan trọng của chuỗi giá trị toàn cầu. Chỉ như vậy, tăng trưởng mới bền vững và tạo sức bật để đạt tốc độ hai con số, hiện thực hóa khát vọng về một Việt Nam phát triển, hùng cường, ông nhấn mạnh.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Thanh Nghị, Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương, đánh giá Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu có ý nghĩa lịch sử: từ một nước nghèo trở thành nền kinh tế năng động, tăng trưởng nhanh, với quy mô GDP dự kiến đứng thứ 4 ASEAN, nằm trong nhóm 20 quốc gia có thương mại lớn nhất toàn cầu. Tuy nhiên, tăng trưởng vẫn dựa nhiều vào mở rộng quy mô, mô hình phát triển bộc lộ hạn chế trong khi tiêu chuẩn quốc tế về môi trường, thương mại ngày càng khắt khe, tác động trực tiếp đến nền kinh tế có độ mở lớn như Việt Nam.

Trước thực tiễn này, Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương cho rằng, yêu cầu cấp bách đặt ra là xây dựng mô hình tăng trưởng mới, vừa đổi mới động lực truyền thống, vừa khai mở động lực dựa trên tri thức, công nghệ, đổi mới sáng tạo và sức mạnh nội sinh. Cần phát huy tối đa tiềm lực các khu vực, các ngành, các không gian kinh tế, chú trọng cả phía cung và phía cầu của nền kinh tế.

Sức bật đến từ khu vực tư nhân

Theo ông Tim Evans, Tổng Giám đốc Ngân hàng HSBC Việt Nam, sức bật kinh tế Việt Nam trong giai đoạn tới sẽ đến từ khu vực tư nhân. Đây là động lực tăng trưởng then chốt, đặc biệt khi được hỗ trợ bởi môi trường chính sách minh bạch, hội nhập sâu rộng và dòng vốn quốc tế dịch chuyển mạnh.

Vinh danh 10 doanh nhân tiêu biểu hành trình Đổi mới-Hội nhập-Vươn tầm. Ảnh: Vũ Quang

Ông cho biết Việt Nam đang nổi lên như điểm đến hấp dẫn trong bối cảnh các nhà đầu tư tìm kiếm môi trường ổn định, với mục tiêu tăng trưởng năm 2025 ở mức 8%. Trong 18 tháng qua, Chính phủ đã thực hiện nhiều cải cách quan trọng như sắp xếp đơn vị hành chính, điều chỉnh chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế VAT và ban hành ưu đãi cho lĩnh vực công nghệ số, công nghệ cao. Song song, các trụ cột tăng trưởng được xác định rõ: chuyển đổi số, công nghệ cao và hội nhập quốc tế. Kinh tế tư nhân, nếu được hỗ trợ đúng hướng, sẽ là cánh tay kéo Việt Nam tiến nhanh hơn trong chuỗi giá trị toàn cầu, ông Evans nhận định.

Phát biểu tại Diễn đàn, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc nhấn mạnh, Việt Nam đặt mục tiêu trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045 và đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Để làm được điều đó, mô hình tăng trưởng phải chuyển từ chiều rộng sang chiều sâu, dựa trên khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và nâng cao năng suất lao động. Đây không chỉ là sự lựa chọn, mà là yêu cầu của thực tiễn và mệnh lệnh của thời đại.

Phó Thủ tướng cho biết, Bộ Chính trị đã ban hành bốn nghị quyết quan trọng, tạo nền tảng và động lực phát triển: Nghị quyết 57 về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; Nghị quyết 59 về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; Nghị quyết 66 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật; Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân. Đây được xem là “kim chỉ nam” giúp Việt Nam phát triển nhanh, độc lập, tự cường và hội nhập sâu rộng.

Theo các chuyên gia, Việt Nam cần làm chủ công nghệ, nguyên liệu và nhân lực chất lượng cao; đa dạng hóa thị trường; tham gia bền vững vào chuỗi giá trị toàn cầu và xây dựng mô hình quản trị hiện đại. Đặc biệt, phát triển khu vực tư nhân năng động, gắn với chuyển đổi số và công nghệ cao, được coi là giải pháp then chốt để nền kinh tế đủ sức chống chịu trước biến động toàn cầu.

Từ Diễn đàn, thông điệp chung được nhấn mạnh: Việt Nam đã có nền tảng vững chắc sau bốn thập kỷ đổi mới, nhưng để bước lên tầm cao mới, cần khơi dậy sức mạnh nội sinh, phát huy khu vực tư nhân và đổi mới sáng tạo. Đây sẽ là động lực để kinh tế Việt Nam không chỉ tăng trưởng nhanh, mà còn bền vững, hướng tới mục tiêu phát triển hùng cường vào giữa thế kỷ XXI.

Vũ Quang

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/kinh-te-viet-nam-huong-toi-mo-hinh-tang-truong-moi-10388932.html