Công ty Cổ phần Xe đạp Thống Nhất Hà Nội trú trọng cải tiến kỹ thuật đưa ra thị trường nhiều sản phẩm đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng. Ảnh: Trần Việt/TTXVN
Ưu tiên sản phẩm Việt
Theo ông Đỗ Phước Tống, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp Cơ khí – Điện TP Hồ Chí Minh (HAMEE), tính đến tháng 9/2025, ngành cơ khí – chế tạo Việt Nam đã có những dấu hiệu phục hồi mạnh mẽ và tăng trưởng ấn tượng. Đặc biệt, ngành cơ khí Việt Nam đang ở trong giai đoạn bản lề, khi nhu cầu đổi mới công nghệ, tự động hóa và chuyển đổi số trở thành điều kiện bắt buộc nếu doanh nghiệp muốn tồn tại và vươn ra quốc tế.
Trong đó, ngành cơ khí Việt Nam đang tập trung vào ba lĩnh vực mũi nhọn, gồm: xe máy và phụ tùng, dụng cụ – sản phẩm cơ khí gia dụng và ô tô – linh kiện ô tô, chiếm khoảng 70 % giá trị sản xuất nội địa. Đây cũng là những lĩnh vực có cầu lớn và tăng trưởng ổn định trong nước.
“Để ngành cơ khí Việt Nam thật sự vươn mình, chúng ta cần sự hỗ trợ từ nhiều phía như hiệp hội, chính quyền, đối tác quốc tế và quan trọng nhất là sự quyết tâm đổi mới từ chính các doanh nghiệp. Vì vậy, một trong những mục tiêu quan trọng của HAMEE là khẳng định giá trị của hàng công nghiệp Việt Nam, lan tỏa tinh thần ưu tiên sử dụng sản phẩm do chính người Việt làm ra và từng bước chinh phục niềm tin của khách hàng quốc tế,” ông Tống chia sẻ.
Tương tự, ở góc độ hiệp hội, ông Nguyễn Bá Tòng, Phó Chủ tịch, kiêm Trưởng Đại diện phía Nam, Hiệp hội Công nghiệp Hỗ trợ Việt Nam (VASI) cho rằng, bên cạnh những ghi nhận tăng trưởng ấn tượng của ngành cơ khí – chế tạo, thì cũng phải thẳng thắn nhìn nhận rằng ngành công nghiệp hỗ trợ Việt Nam vẫn còn những thách thức đòi hỏi sự nỗ lực của cả ngành lẫn doanh nghiệp.
Điển hình, quy mô doanh nghiệp đa phần nhỏ và vừa, công nghệ và năng lực quản trị còn hạn chế, khả năng đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế chưa đồng đều… dẫn đến tỷ lệ nội địa hóa trong một số ngành như ô tô vẫn thấp hơn mục tiêu đề ra; tỷ lệ doanh nghiệp tham gia vào chuỗi cung ứng của các tập đoàn đa quốc gia chỉ mới chiếm khoảng 17%. Do đó, việc tạo ra các nền tảng, diễn đàn để doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận công nghệ, nâng cao năng lực sản xuất, và kết nối với đối tác trong và ngoài nước là vô cùng cần thiết.
Vai trò trong “thủ phủ” công nghiệp
Tại TP Hồ Chí Minh, khu vực công nghiệp và xây dựng tiếp tục giữ vai trò dẫn dắt với chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp (IIP) đạt mức tăng cao nhất trong những năm trở lại đây. Ngoài ra, hàng loạt tín hiệu tích cực từ đầu năm 2025 đến nay, nền sản xuất công nghiệp của Thành phố đang lấy lại đà tăng trưởng và khẳng định vai trò trung tâm công nghiệp – dịch vụ của khu vực phía Nam.
Bà Cao Thị Phi Vân, Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư (ITPC) phân tích, ngành cơ khí – chế tạo của Việt Nam nói riêng và TP Hồ Chí Minh nói chung giữ vai trò đặc biệt quan trọng, bởi đây là ngành cung cấp máy móc, thiết bị và giải pháp nền tảng cho toàn bộ chuỗi sản xuất. Năm 2025, ngành cơ khí – chế tạo đứng trước nhiều cơ hội và thách thức từ xu thế toàn cầu như AI, tự động hóa, chuyển đổi xanh và kinh tế tuần hoàn…, nên muốn nâng cao năng lực cạnh tranh thì ngành cần nhanh chóng đổi mới công nghệ, tăng năng suất và chất lượng, đồng thời đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe của xu hướng toàn cầu.
Còn theo cộng đồng doanh nghiệp TP Hồ Chí Minh, sự đồng hành từ Nhà nước và hiệp hội trong chính sách tín dụng ưu đãi, hỗ trợ chuyển đổi số, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, cũng như xây dựng chuẩn ngành, chuẩn quốc gia về thương mại điện tử sẽ là đòn bẩy giúp doanh nghiệp vươn lên. Song song đó, sự phối hợp giữa hệ thống phân phối, doanh nghiệp công nghệ, hiệp hội và cơ quan quản lý sẽ tạo thành “liên minh thương hiệu”, bảo đảm hàng Việt được bảo vệ và phát triển bền vững.
Riêng vấn đề đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số, nhiều doanh nghiệp Việt cũng cho biết, đã thành lập trung tâm ứng dụng công nghệ AI trong nghiên cứu phát triển và logistics nhằm định tuyến giao hàng cũng như marketing. Theo báo cáo khảo sát từ Công ty Synology về xu hướng chuyển đổi số năm 2025, gần 90% doanh nghiệp tại Đông Nam Á đã đầu tư vào chuyển đổi số, không chỉ là kế hoạch, mà là cam kết chiến lược. Tuy nhiên, thách thức vẫn rất lớn khi 85% doanh nghiệp mới ở giai đoạn đầu, trong khi hơn 55% từng bị tấn công mạng nhưng chỉ 1/5 tin tưởng vào khả năng khôi phục sau sự cố.
Bà Jola Lê, Quản lý Kinh doanh tại Việt Nam của Công ty Synology chỉ ra rằng, với việc bổ sung danh mục giải pháp mới, khách hàng doanh nghiệp tại Việt Nam giờ đây có nhiều lựa chọn hơn để đáp ứng nhu cầu đa dạng và chuyên biệt của mình. Khả năng chống chịu trước rủi ro mạng là ưu tiên hàng đầu của các nhà lãnh đạo công nghệ thông tin, quyết định sự liên tục kinh doanh và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Đặc biệt, danh mục giải pháp của Công ty Synology thể hiện cam kết cung cấp giải pháp đơn giản, linh hoạt, an toàn…, giúp doanh nghiệp bảo vệ tài sản quan trọng nhất và phát triển bền vững trong kỷ nguyên số.
TP Hồ Chí Minh dựa trên hợp nhất đã hình thành siêu đô thị đa trung tâm đầu tiên của cả nước, với diện tích hơn 6.772 km², dân số gần 14 triệu người, đóng góp khoảng 25% GDP, hơn 32% ngân sách quốc gia, chiếm 21% kim ngạch xuất khẩu và 23,5% kim ngạch nhập khẩu cả nước. Đồng thời, Thành phố sở hữu hạ tầng giao thông đồng bộ, cùng 66 khu công nghiệp, khu chế xuất trên 28.000 ha, trong đó nhiều khu áp dụng mô hình sinh thái, xanh và công nghệ cao.
Trên nền tảng phát triển mới, TP Hồ Chí Minh đã định hướng mô hình “Một không gian – Ba khu vực”: khu vực trung tâm giữ vai trò là thủ phủ tài chính, đổi mới sáng tạo và dịch vụ chất lượng cao; khu vực phía Bắc (Bình Dương trước đây) phát triển thành trung tâm công nghiệp và sản xuất công nghệ cao quy mô lớn; và khu vực phía Đông Nam (Bà Rịa – Vũng Tàu trước đây) trở thành trung tâm kinh tế biển, logistics, năng lượng và du lịch cao cấp. Đây là cấu trúc vùng liên kết hoàn chỉnh, tạo nền tảng để Thành phố nâng cao năng lực cạnh tranh và trở thành điểm đến hàng đầu trong khu vực thu hút dòng vốn đầu tư quốc tế.
Một số chuyên gia đánh giá, cấu trúc ngành công nghiệp Thành phố trở nên đa dạng hơn sau khi sắp xếp đơn vị hành chính, các cực sản xuất được phân bố rộng và năng lực sản xuất được gia tăng. Cùng với đó, Thành phố triển khai đa dạng hoạt động khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp công nghiệp đầu tư máy móc thiết bị hiện đại, ứng dụng công nghệ mới, phát triển theo chiều sâu, nhằm nâng cao giá trị gia tăng và chất lượng cho sản phẩm.
Những cơ chế chính sách nêu trên đang góp phần nâng cao năng lực sản xuất, không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn thúc đẩy xuất khẩu đến nhiều thị trường quốc tế. Ngoài ra, chuỗi hội thảo chuyên ngành, chương trình kết nối doanh nghiệp với khách mua hàng trong và ngoài nước được hàng loạt sở, ngành TP Hồ Chí Minh tổ chức định kỳ, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh, cũng như thúc đẩy phát triển bền vững ngành công nghiệp Thành phố.
Mỹ Phương (TTXVN)