Kỳ 1: Bảo đảm thượng tôn Hiến pháp và pháp luật trong xã hội

3 giờ trướcBài gốc

Xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật trong Kỷ nguyên mới:

Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý - Bộ Tư pháp tổ chức Tọa đàm “Xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật theo yêu cầu của Nghị quyết số 66-NQ-TW”

LTS: Khái niệm “văn hóa pháp luật” hay “văn hóa pháp lý” vốn không còn xa lạ trong đời sống pháp lý nước ta. Tuy nhiên, thuật ngữ “văn hóa tuân thủ pháp luật” mới chỉ được nhắc đến gần đây trong các bài phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm và đã được chính thức thể hiện trong Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật để đáp ứng yêu cầu đổi mới đất nước trong Kỷ nguyên mới. Theo đó, yêu cầu tập trung xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật, bảo đảm thượng tôn Hiến pháp và pháp luật trở thành chuẩn mực ứng xử của mọi chủ thể trong xã hội để đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước. Từ số này, ấn phẩm Pháp luật và Xã hội, Báo Kinh tết & Đô thị gửi đến quý độc giả loạt bài “Xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật trên địa bàn TP Hà Nội”.

Vai trò quan trọng của việc tuân thủ pháp luật

Ngày 18/11/2024, Văn phòng T.Ư Đảng có Thông báo số 108-KL/TW về Kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp, trong đó yêu cầu “đổi mới công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và tập trung xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật”. Vấn đề văn hóa tuân thủ pháp luật được Tổng Bí thư Tô Lâm nêu ra trong bối cảnh đất nước ta đang bước vào Kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc; xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân; yêu cầu của Đảng, Nhà nước về đổi mới tư duy trong xây dựng pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật. Để đáp ứng yêu cầu, bối cảnh đó, một trong những nhiệm vụ là bảo đảm thượng tôn Hiến pháp và pháp luật.

Ngày 30/4/2025, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong Kỷ nguyên mới, trong đó chỉ đạo: tập trung xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật, bảo đảm thượng tôn Hiến pháp và pháp luật. Việc tuân thủ pháp luật đóng vai trò vô cùng quan trọng và mang tính chất sống còn đối với sự ổn định và phát triển bền vững của quốc gia. Việc xây dựng một xã hội văn minh, hiện đại, thượng tôn Hiến pháp và pháp luật, tuân thủ pháp luật là mục tiêu mà Đảng và Nhà nước ta đang hướng tới. Để đạt được mục tiêu kỳ vọng đó, thì việc hình thành, duy trì cũng như phổ biến “văn hóa tuân thủ pháp luật” trong mỗi cá nhân, tổ chức và toàn xã hội là yếu tố then chốt.

Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý Phan Hồng Nguyên cho biết, văn hóa tuân thủ pháp luật theo nghĩa rộng là những giá trị, chuẩn mực, thói quen được hình thành, duy trì trong cộng đồng và thể hiện qua thái độ tôn trọng pháp luật, niềm tin và nhận thức đúng đắn, hành vi ứng xử, chấp hành pháp luật một cách chủ động, tích cực, tự giác, đầy đủ.

“Văn hóa tuân thủ pháp luật là biểu hiện của sự phát triển bền vững trong ý thức pháp luật, phản ánh mức độ gắn kết giữa pháp luật và đời sống xã hội, là kết quả của giáo dục pháp luật và sự hình thành chuẩn mực hành vi pháp lý trong nhận thức, hành động của cá nhân và cộng đồng. Trong tiến trình xây dựng Nhà nước pháp quyền, việc kiến tạo và duy trì văn hóa tuân thủ pháp luật là nhiệm vụ chiến lược, đòi hỏi sự phối hợp của cơ quan hà nước, tổ chức xã hội và người dân, đặc biệt là cán bộ, công chức. Chỉ khi pháp luật được thực hiện tự giác, văn hóa tuân thủ mới trở thành nền tảng cho dân chủ, kỷ cương và công bằng xã hội”, ông Phan Hồng Nguyên nhấn mạnh.

Công an TP Hà Nội đã phối hợp nhiều trường học tổ chức tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật

Đòi hỏi sự chung tay của cả hệ thống chính trị

Trong bối cảnh thực hiện tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, quản lý xã hội đã và đang đặt ra những yêu cầu về trình độ, năng lực, phẩm chất đạo đức và đặc biệt là văn hóa tuân thủ pháp luật trong đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức. Là một yếu tố đã được nhận diện - mặt trái của kinh tế thị trường - sự chống phá của các thế lực thù địch trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội đã tác động đến tâm tư, tình cảm, đạo đức, lối sống và hành vi ứng xử của đội ngũ cán bộ, đảng viên và Nhân dân.

Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã nhấn mạnh: “Xây dựng con người Việt Nam thời đại mới, gắn kết hài hòa giữa giá trị truyền thống và giá trị hiện đại”. Vì vậy, việc xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên là nhiệm vụ rất quan trọng để đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay.

Phó Giám đốc Sở Tư pháp TP Hà Nội Phạm Thị Thanh Hương cho rằng, văn hóa tuân thủ pháp luật cần được coi là có vai trò quan trọng không thể thiếu trong sự nghiệp xây dựng, hoàn thiện pháp luật, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và tinh thần thượng tôn Hiến pháp, pháp luật. Việc phát triển văn hóa tuân thủ pháp luật vừa nhằm tạo động lực nâng cao tri thức pháp luật, hướng tới ứng xử, quan hệ với pháp luật một cách văn minh, phù hợp với giá trị chân - thiện - mỹ; vừa góp phần khơi dậy và lan tỏa các giá trị tốt đẹp của văn hóa pháp luật trong cộng đồng và toàn xã hội.

Để thúc đẩy và duy trì văn hóa tuân thủ pháp luật, đòi hỏi sự chung tay của cả hệ thống chính trị, trong đó cán bộ, công chức, doanh nghiệp và người dân đều phải phát huy vai trò, trách nhiệm của mình. Việc xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là yếu tố then chốt góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước và phát triển xã hội bền vững”.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc

(Còn nữa)

Bạch Dương

Nguồn PL&XH : https://phapluatxahoi.kinhtedothi.vn/ky-1-bao-dam-thuong-ton-hien-phap-va-phap-luat-trong-xa-hoi-435177.html