Đổi mới toàn diện cách thức thực hiện và thanh toán cho nhà đầu tư
Theo Bộ Tài chính, Nghị định quy định chi tiết về dự án áp dụng loại hợp đồng BT được nghiên cứu, xây dựng theo hướng đổi mới toàn diện cách thức thực hiện và thanh toán cho nhà đầu tư, khắc phục tối đa các bất cập, vướng mắc trong việc thực hiện loại hợp đồng BT trước đây, đồng thời đảm bảo tính khả thi, đồng bộ với các quy định pháp luật khác.
Nghị định quy định chi tiết về dự án áp dụng loại hợp đồng BT được xây dựng theo hướng khắc phục tối đa các bất cập trước đây
Theo đó, về thanh toán bằng quỹ đất, lập dự toán, hạch toán, ghi thu, ghi chi ngân sách nhà nước, Điều 17 và Điều 18 của dự thảo Nghị định quy định về xác định giá trị công trình, hạng mục công trình BT để thanh toán, xác định giá trị quỹ đất thanh toán.
Các Điều từ 19 đến 21 của dự thảo Nghị định quy định về nguyên tắc, trình tự, hồ sơ thanh toán, việc sử dụng quỹ đất do cơ quan, tổ chức của Nhà nước quản lý và sử dụng quỹ đất thuộc trường hợp thu hồi theo pháp luật về đất đai để thanh toán cho nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án.
Về quỹ đất, tài sản công dự kiến đấu giá để thanh toán, Điều 6 dự thảo Nghị định quy định quỹ đất, tài sản công dự kiến đấu giá để thanh toán cho nhà đầu tư. Việc đấu giá quyền sử dụng đất, tài sản công để thanh toán cho nhà đầu tư thực hiện theo quy định của pháp luật về đất đai, pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công. Dự thảo quy định nguyên tắc xử lý trong trường hợp quỹ đất, tài sản công dự kiến đấu giá có sự thay đổi về ranh giới, diện tích, vị trí do điều chỉnh quy hoạch.
Theo đó, nếu quỹ đất thanh toán thuộc trường hợp thu hồi đất, thì nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án ứng trước kinh phí bồi thường, giải phóng mặt bằng theo phương án được duyệt và sẽ được trừ vào giá trị quỹ đất thanh toán khi quyết toán hoàn thành dự án BT.
Đối với hợp đồng BT thanh toán bằng quỹ đất, Bộ Tài chính đề xuất cơ chế bù trừ chênh lệch giữa giá trị công trình BT và giá trị quỹ đất thanh toán theo hướng nhà đầu tư trúng thầu được thanh toán toàn bộ quỹ đất để thực hiện dự án đối ứng theo quyết định phê duyệt dự án BT.
Khi quyết toán giá trị công trình BT, trường hợp giá trị công trình BT quyết toán hoặc giá trị hạng mục công trình được nghiệm thu nhỏ hơn giá trị quỹ đất thanh toán thực tế, thì nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án (nếu có) nộp bổ sung ngân sách nhà nước giá trị chênh lệch thực tế.
Trường hợp giá trị công trình BT quyết toán hoặc giá trị hạng mục công trình được nghiệm thu lớn hơn giá trị quỹ đất thanh toán thực tế, thì cơ quan có thẩm quyền thanh toán bổ sung cho nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án khoản chênh lệch này hoặc cho khấu trừ với nghĩa vụ tài chính về đất đai phải nộp ngân sách nhà nước của các dự án đầu tư có sử dụng đất khác, mà nhà đầu tư thực hiện trên cùng địa bàn thực hiện dự án BT.
Về chuẩn bị dự án BT, Bộ Tài chính đề xuất, khi lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, báo cáo nghiên cứu khả thi, giá trị quỹ đất dự kiến thanh toán phải tương đương với tổng mức đầu tư công trình dự án BT, hoặc chênh lệch cao hơn hoặc thấp hơn so với tổng mức đầu tư công trình dự án BT tối đa 10%.
Giá trị quỹ đất dự kiến thanh toán được xác định tại báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư, báo cáo nghiên cứu khả thi và cập nhật tại hồ sơ mời thầu…
Định rõ cơ chế đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư
Dự thảo Nghị định quy định tiêu chuẩn đánh giá tài chính phù hợp cho dự án BT căn cứ loại hợp đồng BT quy định tại khoản 2a Điều 45 Luật PPP.
Theo đó, đối với hợp đồng BT thanh toán bằng ngân sách nhà nước, áp dụng tiêu chuẩn về giá trị thanh toán (bằng tổng mức đầu tư của dự án BT tại quyết định phê duyệt dự án, gồm chi phí lãi vay trong và sau giai đoạn xây dựng). Nhà đầu tư đề xuất giá trị thanh toán thấp nhất được xếp thứ nhất và xem xét đề nghị trúng thầu.
Để rút ngắn thời gian chuẩn bị các thủ tục thực hiện của dự án đối ứng, Bộ Tài chính đề xuất, trường hợp dự án BT và dự án đối ứng do cùng cấp có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư, thì được thực hiện các thủ tục về đầu tư, đất đai, quy hoạch, thủ tục có liên quan của dự án đối ứng trong quá trình chuẩn bị dự án BT.
Đối với hợp đồng BT thanh toán bằng đất, áp dụng tiêu chuẩn về lợi ích xã hội, lợi ích nhà nước căn cứ theo tỷ lệ gia tăng nộp ngân sách nhà nước đối với quỹ đất thanh toán.
Hồ sơ mời thầu không quy định tỷ lệ gia tăng tối thiểu nộp ngân sách nhà nước. Nhà đầu tư tự đề xuất tỷ lệ gia tăng nộp ngân sách nhà nước trong hồ sơ dự thầu. Nhà đầu tư đề xuất tỷ lệ gia tăng nộp ngân sách nhà nước cao nhất được xem xét đề nghị trúng thầu.
Đối với hợp đồng BT thanh toán bằng đất và ngân sách nhà nước, hồ sơ mời thầu phải gồm tiêu chuẩn và phương pháp đánh giá cho hạng mục thanh toán bằng ngân sách nhà nước, hạng mục thanh toán bằng quỹ đất. Bên mời thầu chịu trách nhiệm quy định tỷ trọng điểm cho hạng mục tương ứng với tỷ lệ % giá trị hạng mục trong tổng mức đầu tư của dự án BT tại quyết định phê duyệt dự án BT để tính điểm tổng hợp để so sánh, xếp hạng nhà đầu tư.
Hữu Hòe