Kỳ họp lịch sử: Quốc hội đồng hành kiến tạo tương lai

5 giờ trướcBài gốc

Giữa bối cảnh đất nước đang chuyển mình bước vào một giai đoạn phát triển mới – đòi hỏi cải cách thể chế phải đi trước một bước, thì Quốc hội đã làm đúng, làm xuất sắc vai trò của mình: kiến tạo nền móng pháp lý cho công cuộc đổi mới toàn diện, nâng tầm quốc gia trong thế kỷ XXI.

Không chỉ hoàn thành một khối lượng công việc chưa từng có về mặt số lượng – với 34 luật và 14 nghị quyết được thông qua, chiếm hơn một nửa tổng số luật của cả nhiệm kỳ – kỳ họp này còn đánh dấu bước ngoặt về chất lượng: đó là sự đồng thuận chính trị cao độ cho những cải cách có tính nền tảng và đột phá. Từ thể chế hóa các nghị quyết lớn của Đảng đến sửa đổi Hiến pháp và các luật tổ chức bộ máy nhà nước, Quốc hội đang đi tiên phong trong cuộc cách mạng thể chế, mở đường cho một kỷ nguyên phát triển mới của đất nước.

Tổng Bí thư Tổ Lâm, Chủ tịch nước Lương Cường, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú cùng các vị đại biểu Quốc hội dự phiên bế mạc kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV sáng 27/6

Thể chế hóa 4 nghị quyết trụ cột

Ở tầm nhìn chiến lược, Quốc hội không đơn thuần là một cơ quan lập pháp, mà là một trung tâm thể chế hóa đường lối của Đảng, kiến tạo luật pháp cho phát triển. Kỳ họp thứ 9 đã thể hiện sinh động vai trò này bằng việc huy động toàn bộ sức mạnh lập pháp để cụ thể hóa 4 nghị quyết trụ cột của Bộ Chính trị – những định hướng nền móng cho kỷ nguyên phát triển tiếp theo của đất nước.

Nghị quyết 57 về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số – được thể hiện qua các đạo luật về năng lượng nguyên tử, công nghệ cao, hạ tầng dữ liệu và thúc đẩy ứng dụng AI, tạo hành lang pháp lý cho nền kinh tế tri thức bứt phá.

Nghị quyết 66 đặt ra yêu cầu đổi mới toàn diện công tác xây dựng và thi hành pháp luật – từ tư duy lập pháp đến quy trình, cơ chế thực thi. Quốc hội đã thể hiện tinh thần đó qua việc thông qua nhiều đạo luật với chất lượng nâng cao, tăng tính minh bạch, khả thi và thích ứng với thực tiễn mới.

Nghị quyết 67 về hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng và hiệu quả – đã được Quốc hội thể chế hóa bằng nhiều quyết định có ý nghĩa chiến lược. Trong số đó, nổi bật là việc thông qua nghị quyết về chủ trương thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam. Đây là bước đi mang tính đột phá, thể hiện rõ tư duy chủ động hội nhập – không chỉ tham gia vào hệ thống kinh tế toàn cầu, mà còn nỗ lực định vị Việt Nam như một mắt xích quan trọng trong mạng lưới tài chính khu vực.

Nghị quyết 68 khẳng định vai trò động lực của kinh tế tư nhân – đã được hiện thực hóa qua hàng loạt chính sách ưu đãi, tháo gỡ rào cản pháp lý, và đặc biệt là quyết định thành lập Trung tâm tài chính quốc tế như đã nói ở trên nhằm tạo môi trường thuận lợi cho khu vực tư nhân vươn ra toàn cầu.

Đáng chú ý, cũng tại kỳ họp, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 198/2025/QH15 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân và Nghị quyết số 197/2025/QH15 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật.

Việc thể chế hóa đồng bộ, toàn diện các nghị quyết này không chỉ thể hiện sự đồng hành đầy trách nhiệm và trí tuệ của Quốc hội với Đảng và

Chính phủ, mà còn minh chứng cho năng lực lập pháp đã được nâng tầm – đủ sức đáp ứng yêu cầu phát triển của một quốc gia đang bước vào giai đoạn tăng tốc.

Kiến tạo nền tảng hiến định và pháp lý cho cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên bế mạc kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV sáng 27/6

Một trong những dấu ấn lớn nhất của kỳ họp lần này là việc Quốc hội đã chính thức đặt viên gạch đầu tiên cho cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy nhà nước – không chỉ bằng lời nói, mà bằng hành động hiến định.

Với sự đồng thuận gần như tuyệt đối, Quốc hội đã thông qua việc sửa đổi Hiến pháp và Luật Tổ chức chính quyền địa phương, chính thức chuyển đổi mô hình tổ chức chính quyền từ ba cấp sang hai cấp: cấp tỉnh và cấp xã. Đây là một quyết sách chưa từng có, mang tính đột phá cả về tư duy tổ chức lẫn cách thức vận hành nhà nước.

Việc xóa bỏ cấp chính quyền trung gian (huyện) không đơn thuần là tinh giản bộ máy, mà là tái cấu trúc quyền lực theo hướng gần dân, sát dân và phục vụ nhân dân hiệu quả hơn. Mô hình hai cấp giúp giảm tầng nấc trung gian, tăng tốc độ phản ứng chính sách, tiết kiệm nguồn lực và tăng tính chịu trách nhiệm của cấp hành chính trực tiếp.

Song hành với cải cách mô hình tổ chức chính quyền, Quốc hội cũng đã thông qua hàng loạt đạo luật có tính then chốt về tổ chức Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân, hệ thống tố tụng – nhằm hiện đại hóa và nâng cao hiệu lực của quyền tư pháp, góp phần xây dựng một bộ máy nhà nước liêm chính, chuyên nghiệp và phục vụ.

Không chỉ sửa đổi luật, Quốc hội còn thiết lập một cơ chế mới – linh hoạt và kịp thời – để xử lý các xung đột, chồng chéo, vướng mắc pháp lý, thông qua Nghị quyết 206 về cơ chế đặc biệt xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật. Đây là biểu hiện rõ nét cho tinh thần

hành động: dám nhìn nhận thực tế, dám sửa sai và dám mở đường cho sự thay đổi.

Tất cả những quyết sách ấy không chỉ là cải cách kỹ thuật – mà là cải cách nền tảng, nhằm kiến tạo một mô hình nhà nước tinh gọn, hiệu lực và năng động – đủ sức đồng hành cùng đất nước trong chặng đường phát triển mới.

Những nghị quyết mở đường

Nhiều nghị quyết được Kỳ họp thông qua có ý nghĩa chiến lược, mở đường cho phát triển hạ tầng, phát triển vùng và phát triển thị trường theo hướng hiện đại:

Các dự án đầu tư công trọng điểm như cao tốc Quy Nhơn – Pleiku, Biên Hòa – Vũng Tàu, đường vành đai 4 TP.HCM được Quốc hội thông qua với tốc độ nhanh chưa từng có – thể hiện sự quyết liệt trong khơi thông động lực phát triển.

Luật Đường sắt (sửa đổi) tạo hành lang pháp lý mới cho việc thu hút đầu tư tư nhân vào lĩnh vực hạ tầng giao thông trọng yếu, mở ra triển vọng phục hưng hệ thống vận tải đường sắt quốc gia.

Những quyết định ấy cho thấy Quốc hội không chỉ là người “gác cổng pháp lý”, mà thực sự là người mở cửa cho tương lai – nơi các sáng kiến phát triển được thể chế hóa, và nơi các đột phá được chuẩn bị bằng nền tảng pháp luật vững chắc.

Những quyết sách chiến lược về tài chính

Nhiều nghị quyết được Kỳ họp thông qua có ý nghĩa chiến lược, mở đường cho phát triển hạ tầng, phát triển vùng và phát triển thị trường theo hướng hiện đại

Phát triển bền vững không thể chỉ dựa vào hạ tầng hay cải cách tổ chức bộ máy, mà cần cả một nền tài chính công lành mạnh và hệ thống thuế khóa hiệu quả. Tại kỳ họp này, Quốc hội đã thể hiện rõ vai trò “nhạc trưởng thể chế” trong việc thiết lập các công cụ tài khóa thông minh,

phục vụ mục tiêu kép: kích thích tăng trưởng và điều tiết tiêu dùng hợp lý.

Một trong những quyết sách có ảnh hưởng sâu rộng là việc gia hạn chính sách giảm thuế VAT 8% đến hết năm 2026. Đây là một thông điệp rõ ràng về nỗ lực phục hồi và hỗ trợ sản xuất – tiêu dùng sau giai đoạn khó khăn, đồng thời tiếp thêm sinh khí cho cộng đồng doanh nghiệp và người dân.

Song song với đó, Quốc hội cũng nâng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với đồ uống có cồn và nước ngọt – không chỉ để tăng thu ngân sách, mà còn nhằm điều tiết hành vi tiêu dùng, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và định hướng phát triển bền vững. Việc tăng thuế theo lộ trình – lên 70% vào năm 2027 và 90% vào năm 2031 – thể hiện tư duy tài khóa chiến lược và dài hạn.

Đáng chú ý, Quốc hội đã thông qua quyết toán ngân sách nhà nước năm 2023 – bước đi cần thiết để tăng cường kỷ luật ngân sách và làm rõ hiệu quả sử dụng nguồn lực công. Đồng thời, như đã nói ở trên, với Nghị quyết 206, Quốc hội thiết lập cơ chế đặc biệt để xử lý các vướng mắc pháp lý, xung đột luật – một đòn bẩy thể chế giúp khơi thông các điểm nghẽn đang cản trở quá trình thực thi chính sách tài chính – đầu tư.

Tất cả những quyết định đó cho thấy một Quốc hội không chỉ phản ứng với tình thế, mà đã dự báo và dẫn dắt xu thế, kiến tạo nền tài chính quốc gia ổn định, năng động và hướng tới tương lai.

Chủ động chuẩn bị cho chu kỳ bầu cử mới và tăng tính kế thừa

Trong dòng chảy đổi mới thể chế mạnh mẽ, Quốc hội không chỉ tập trung cho những việc trước mắt, mà còn thể hiện tầm nhìn dài hạn và sự chủ động chiến lược khi quyết định ngày bầu cử Quốc hội khóa XVI

và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026–2031 sẽ diễn ra vào ngày 15/3/2026, sớm hơn so với chu kỳ thông thường.

Đây không chỉ là điều chỉnh kỹ thuật, mà là một bước đi mang tầm quản trị – giúp đồng bộ hóa chu kỳ tổ chức bộ máy theo mô hình chính quyền hai cấp vừa được thông qua. Việc rút ngắn nhiệm kỳ khóa XV cũng thể hiện tinh thần dấn thân vì cái chung, vì tương lai lâu dài của nền quản trị quốc gia.

Cùng với đó, Quốc hội đã thành lập Hội đồng bầu cử quốc gia, sớm khởi động quá trình chuẩn bị cho sự chuyển giao quyền lực kế tiếp – bảo đảm tính liên tục, kế thừa và ổn định thể chế. Trong bối cảnh cải cách lớn đang được triển khai đồng bộ, việc chuẩn bị tốt cho chu kỳ bầu cử mới không chỉ là trách nhiệm hiến định, mà còn là yếu tố then chốt để duy trì niềm tin và sự vận hành trơn tru của hệ thống chính trị – hành chính trong giai đoạn chuyển tiếp.

Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đã khép lại, nhưng dư âm của nó sẽ còn vang vọng lâu dài trong tiến trình phát triển đất nước. Đây không chỉ là một kỳ họp có khối lượng công việc lớn nhất từ trước đến nay, mà là một kỳ họp lịch sử – nơi những tư duy cải cách táo bạo đã chuyển hóa thành hành động lập pháp cụ thể, nơi những ý tưởng lớn của Đảng được thể chế hóa thành khung khổ pháp luật của quốc gia.

Lịch sử rồi sẽ ghi lại: ở thời điểm bước ngoặt này, Quốc hội đang thực sự hành động vì lợi ích quốc gia, vì sự thịnh vượng của nhân dân và vì một Việt Nam vươn mình mạnh mẽ trong thế kỷ XXI.

TS. Nguyễn Sĩ Dũng

Nguồn Chính Phủ : https://baochinhphu.vn/ky-hop-lich-su-quoc-hoi-dong-hanh-kien-tao-tuong-lai-102250628152726396.htm