Kỳ họp thứ mười, Quốc hội khóa XV: Bất cập phân loại rác thải tại nguồn

2 giờ trướcBài gốc

Chuyển từ bị động giải quyết sang chủ động phòng ngừa

Đại biểu Quốc hội Mai Văn Hải (đoàn Thanh Hóa) đã tổng kết những kết quả đáng ghi nhận: Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã có rất nhiều nỗ lực trong việc xây dựng và ban hành các văn bản quy định chi tiết, cụ thể hóa việc thi hành Luật Bảo vệ môi trường năm 2020.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì, Phó chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan điều hành phiên họp. Ảnh: TRỌNG HẢI

Nhiều địa phương đã có những quy định về bảo vệ môi trường, nhất là việc xử lý chất thải rắn sinh hoạt, chủ động kiểm soát các nguồn thải lớn, đổi mới tư duy trong bảo vệ môi trường, chuyển từ bị động giải quyết ô nhiễm môi trường sang chủ động phòng ngừa, kiểm soát ô nhiễm môi trường.

Theo các đại biểu, nhiều mô hình hay, thân thiện với môi trường đã xuất hiện ở cả đô thị và nông thôn. Quan trọng hơn, ý thức bảo vệ môi trường của người dân và doanh nghiệp đã được nâng lên một bước. Các địa phương cũng ngày càng quan tâm hơn đến việc đầu tư hạ tầng xử lý rác thải theo hướng hiện đại, từng bước giảm tỷ lệ chôn lấp, vốn là phương thức tiềm ẩn nhiều nguy cơ.

Một số địa phương đã tích cực triển khai thực hiện việc phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại hộ gia đình, cá nhân, ban đầu đã góp phần giảm thiểu chất thải phải xử lý. Tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt, chất thải rắn công nghiệp, chất thải nguy hại được chú trọng chỉ đạo thu gom, xử lý.

Chất lượng môi trường nước, môi trường không khí ở nhiều địa phương đều có cải thiện tốt hơn. Nhiều vấn đề ô nhiễm môi trường phức tạp trong các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, làng nghề, ô nhiễm ở bãi tập kết rác thải đã được chỉ đạo giải quyết.

Đại biểu Mai Văn Hải phát biểu. Ảnh: TRỌNG HẢI

Lúng túng phân loại rác thải tại nguồn

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đáng ghi nhận, các đại biểu đã thẳng thắn chỉ ra những thách thức, tồn tại, bất cập, nhất là vấn đề xử lý chất thải rắn sinh hoạt.

Đại biểu Quốc hội Chu Thị Hồng Thái (đoàn Lạng Sơn) chỉ rõ, dù quy định phân loại rác tại nguồn đã có hiệu lực, việc thực thi vẫn còn nhiều lúng túng. "Trên thực tế, việc phân loại rác thải tại nguồn đã được nhiều địa phương triển khai khá quyết liệt. Tuy nhiên, trong quá trình thu gom, phần lớn các loại rác thải vẫn được thu gom chung, dẫn đến việc phân loại của người dân không phát huy được ý nghĩa và hiệu quả thực tế," đại biểu Quốc hội Chu Thị Hồng Thái phát biểu.

Một thực trạng khác, theo đại biểu Quốc hội Chu Thị Hồng Thái, 62% lượng rác thải vẫn phải xử lý bằng hình thức chôn lấp, dẫn tới tình trạng người dân không đồng thuận, không chấp thuận việc xây dựng, mở rộng cơ sở chôn lấp rác thải do lo ngại về nguy cơ ô nhiễm. Phụ lục trong báo cáo của Đoàn giám sát cho thấy có tới 33/64 điểm nóng ô nhiễm môi trường tại địa phương là các bãi rác và chôn lấp rác thải.

Theo phân tích của các đại biểu Quốc hội, năng lực quản lý môi trường ở cấp cơ sở, đặc biệt là cấp xã, còn rất nhiều hạn chế. Đại biểu Quốc hội Chu Thị Hồng Thái nêu vấn đề, cán bộ phụ trách môi trường cấp xã hầu hết phải kiêm nhiệm nhiều lĩnh vực, thiếu chuyên môn sâu và nguồn lực. “Nếu không tăng cường nguồn nhân lực, đào tạo chuyên môn và trang bị công cụ quản lý hiện đại, nguy cơ bỏ lọt vi phạm, chậm phát hiện sự cố môi trường và gia tăng khiếu nại, tố cáo là điều khó tránh khỏi”, đại biểu Quốc hội Chu Thị Hồng Thái nói.

Đại biểu Chu Thị Hồng Thái phát biểu. Ảnh: TRỌNG HẢI

Hướng tới giải pháp đồng bộ và quyết liệt

Từ thực tiễn, các đại biểu thống nhất rằng, đã đến lúc cần có một nghị quyết của Quốc hội để tạo ra cú hích mạnh mẽ, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc. Về giải pháp, các đại biểu cho rằng, trước hết, cần có cơ chế, chính sách đủ mạnh để khuyến khích xã hội hóa, thu hút doanh nghiệp đầu tư vào các công nghệ xử lý rác thải hiện đại, thân thiện với môi trường. Việc giảm dần và tiến tới thay thế hình thức chôn lấp được coi là yêu cầu cấp thiết.

Bên cạnh đó, việc nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ môi trường cấp cơ sở là nhiệm vụ sống còn. Cần có chính sách đào tạo, đãi ngộ hợp lý, đồng thời phân cấp, phân quyền rõ ràng để "rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm".

Cuối cùng, theo các đại biểu, không thể thiếu vai trò của công tác tuyên truyền, giám sát. Cần tiếp tục nâng cao nhận thức của cộng đồng, đồng thời phát huy vai trò giám sát của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội để mỗi người dân, mỗi doanh nghiệp thực sự trở thành một chủ thể tích cực trong công cuộc bảo vệ môi trường./.

Nguồn QĐND : https://www.qdnd.vn/chinh-tri/cac-van-de/ky-hop-thu-muoi-quoc-hoi-khoa-xv-bat-cap-phan-loai-rac-thai-tai-nguon-943508