Kỳ III: Mở rộng cánh cửa sự sống

2 giờ trướcBài gốc

Với hơn 2.400 ca ghép mô, tạng được thực hiện thành công, Bệnh viện Trung ương (BVTW) Huế đã khẳng định vị thế trung tâm ghép tạng hàng đầu của Việt Nam, đồng thời trở thành niềm tự hào trong hệ thống y tế Huế nói riêng và cả nước nói chung.

Nhận thức rõ ý nghĩa to lớn đó, Tỉnh ủy (nay là Thành ủy) Huế đã ban hành Nghị quyết 08-NQ/TU về xây dựng Thừa Thiên Huế (nay là TP. Huế) trở thành một trong những trung tâm y tế chuyên sâu của khu vực Đông Nam Á giai đoạn 2021 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030. Trong nghị quyết này, lĩnh vực ghép tạng tại Bệnh viện Trung ương Huế được xác định là mũi nhọn, với mục tiêu trở thành một trong những trung tâm lớn của cả nước về triển khai bộ ba ghép tạng: tim, gan, thận.

Tuy đạt được nhiều kết quả tích cực, thực tế vẫn cho thấy tỷ lệ hiến tạng sau khi qua đời tại khu vực miền Trung - Tây Nguyên vẫn còn hạn chế, do nhiều rào cản về nhận thức và tâm lý xã hội. Huế vốn được biết đến là vùng đất giàu truyền thống nhân ái. Do vậy, trong thời gian tới, thành phố sẽ đẩy mạnh công tác truyền thông đa phương tiện, tận dụng hiệu quả không gian mạng và hệ thống trường học, để lan tỏa thông điệp hiến tạng như một hành động nhân văn được xã hội trân trọng. Chúng tôi mong mỗi công dân Huế sẽ coi hiến tạng là nghĩa cử thiêng liêng, góp phần mở rộng cánh cửa sự sống cho những bệnh nhân đang chờ đợi. Qua đó, Huế không chỉ khẳng định vị thế trung tâm y tế chuyên sâu, mà còn trở thành “thành phố của lòng nhân ái”.

BVTW Huế là 1 trong 4 bệnh viện lớn nhất cả nước có số lượng ghép tạng cao trên 1.000 ca. Đơn vị này còn ghép được hầu hết các tạng (đến nay, chỉ có 3 BV có thể ghép được các tạng) và một số kỹ thuật ghép tại Huế lần đầu tiên thực hiện tại Việt Nam. Đặc biệt, Ban Giám đốc BV luôn quan tâm, quyết liệt trong chỉ đạo, tạo mọi điều kiện để thực hiện và phát triển chuyên ngành ghép tạng.

Việc hiến mô tạng có nhiều “nút thắt” cần tháo gỡ, như: Chưa có nguồn kinh phí chi trả cho hoạt động hiến; Luật Hiến mô tạng năm 2006 còn nhiều bất cập, trong khi thông lệ quốc tế, sau khoảng 5 -10 năm cần phải đánh giá lại các quy định để điều chỉnh, thích ứng với sự phát triển của xã hội. Bộ Y tế thời gian qua đã tổ chức nhiều hội thảo nhằm rà soát, đánh giá những điểm tích cực và bất cập của luật, đồng thời đề xuất sửa đổi sớm… trong khi Luật sửa đổi trong tình trạng bị hoãn nhiều lần... Bên cạnh đó, Luật chưa cho phép trẻ em chết não hiến, người chết tim chưa được hiến dù đây là xu hướng phổ biến tại nhiều quốc gia như Trung Quốc, Malaysia, Hàn Quốc, nhằm tránh lãng phí nguồn tạng quý giá.

Tôi cho rằng, phải sớm sửa đổi Luật. Ngoài ra, cần có cơ chế tài chính cho hoạt động hiến như chi phí tư vấn gia đình người chết não, chẩn đoán chết não, hồi sức chết não, lấy tạng, bảo quản, vận chuyển tạng... Nên chăng, Bảo hiểm y tế xem xét trả phí ghép cho người bệnh, hiện mới chủ yếu chi trả thuốc chống thải ghép. Mặt khác, phải có chế tài để các bệnh viện phải tham gia tích cực vào mạng lưới hiến.

Việc triển khai rất sớm về kỹ thuật ghép tim và sau này là ghép tim xuyên Việt tạo nên thương hiệu đặc biệt cho BVTW Huế. Muốn phát triển lĩnh vực ghép tạng, chúng ta phải nỗ lực không ngừng.

Đầu tiên là liên kết chặt chẽ với Trung tâm Điều phối Ghép tạng Quốc gia do số người hiến tạng tại miền Trung và Huế vẫn hạn chế. Bên cạnh đó, cần xây dựng Ngân hàng ghép tại khu vực miền Trung và Huế dưới hình thức ngân hàng trực tuyến với mạng lưới là các tỉnh thành khu vực miền Trung cùng các cơ sở y tế, các tổ chức quần chúng… Nhiệm vụ ngân hàng và mạng lưới này là tuyên truyền, giới thiệu ý nghĩa cao đẹp của hiến tạng cho các đối tượng có thể hiến tạng sau này. Các tổ chức này bao gồm cả các chức sắc tôn giáo, các hội đoàn chuyên môn mới có khả năng thuyết phục, tuyên truyền người dân hiến tạng.

Cần có sự quan tâm đầu tư đúng mức của Trung ương, Bộ Y tế với các chế độ chính sách phù hợp cho người bệnh ghép tạng ở khu vực miền Trung. Có thể thiết lập Trung tâm ghép tạng miền Trung hoặc Trung tâm ghép tim miền Trung tại BVTW Huế với đội ngũ và cơ chế hoạt động tương xứng vì đơn vị đã có bề dày lịch sử y học nói chung, về lĩnh vực ghép tim/ghép tạng nói riêng; thành tích ghép tim/ghép tạng đã đạt nhiều kết quả được Đảng và Nhà nước khen thưởng. Tỷ lệ người hiến tạng chưa cao, do vậy cần sự vào cuộc từ Chính phủ, Bộ Y tế, các tổ chức quần chúng nhằm đẩy mạnh việc vận động hiến ghép mô tạng. Cuối cùng, đừng quên chính sách ưu tiên thích đáng cho người hiến tạng/ gia đình người hiến công khai để động viên họ, tránh các hiện tượng tiêu cực phát sinh.

Thời gian qua, Việt Nam ghép khoảng 9.500 trường hợp ghép tạng thì BVTW Huế thực hiện khoảng 2.400 ca, thành tựu này rất đáng tự hào. Đảng ủy BV xác định ghép mô tạng là sứ mệnh trọng tâm nên đã đặt ra mục tiêu cụ thể, phấn đấu đưa BV nằm trong nhóm dẫn đầu cả nước về phát triển các kỹ thuật cao, tiến đến ghép đa tạng, như ghép khối tim phổi và ghép thận tụy; nghiên cứu, hướng đến ghép tử cung hoặc ghép chi thể, hay các kỹ thuật ghép phức tạp khác.

Nhằm đáp ứng sự phát triển về mặt kỹ thuật, đơn vị tập trung đầu tư nguồn nhân lực lĩnh vực ghép tạng. Chúng tôi còn chuẩn bị phương tiện máy móc, thiết bị hiện đại để có thể triển khai ghép tạng rộng khắp; ví như sử dụng dụng cụ bảo quản thận đến 72 giờ, cho phép triển khai ghép ở các vùng sâu, vùng xa.

Theo quy hoạch phát triển mạng lưới y tế vừa được Chính phủ phê duyệt, BVTW Huế là một trong 6 bệnh viện công của Việt Nam được đầu tư ngang tầm quốc tế giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Đây là bước đi chiến lược, không chỉ nhằm cứu sống người bệnh bằng kỹ thuật chuyên sâu mà còn góp phần nâng tầm thương hiệu của y tế Huế, khẳng định vai trò đầu tàu trong lĩnh vực y học thực hành. Chúng tôi đã, đang thực hiện nhiều các giải pháp đồng bộ, nhằm mục đích nâng BV lên tầm cao mới, đáp ứng với kỳ vọng cũng như sự đầu tư của Nhà nước.

Hội Chữ thập đỏ xác định công tác tuyên truyền vận động hiến mô tạng, bộ phận cơ thể người là hoạt động nhân đạo quan trọng. Hội sẽ tích cực phối hợp với các cơ quan thông tin, truyền thông trên địa bàn, các nền tảng công nghệ số để truyền tải, lan tỏa ý nghĩa của phong trào hiến mô, tạng, chia sẻ các câu chuyện truyền cảm hứng về người hiến tạng, gia đình họ và người bệnh được ghép tạng thành công, tạo động lực cũng như sự đồng cảm trong xã hội.

Bên cạnh đó, chúng tôi thường xuyên cùng với các tổ chức Đoàn, Hội, các tổ chức xã hội, tôn giáo triển khai nhiều các hoạt động ý nghĩa lồng ghép các sự kiện, sinh hoạt của các đơn vị, các đội nhóm, để thay đổi và nâng cao nhận thức của cộng đồng về ý nghĩa của việc hiến mô, tạng.

Hội mong muốn các tổ chức xã hội, nhất là các tổ chức tôn giáo sẽ cùng đồng hành trong việc chia sẻ những mục đích, ý nghĩa và tuyên truyền, vận động người dân, giáo dân đăng ký hiến tạng; thể hiện tình yêu thương, sự vị tha và giúp đỡ người khác, tạo môi trường thuận lợi dễ dàng thực hiện nguyện vọng hiến tạng, qua đó lan tỏa tinh thần "cho đi là còn mãi".