Kỷ lục: Bệnh nhân sống khỏe 9 tháng với thận lợn chỉnh sửa gen

13 giờ trướcBài gốc

Ông Tim Andrews (giữa), bệnh nhân được ghép thận lợn biến đổi gen, trong một lần kiểm tra sức khỏe tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts.

Một người đàn ông 67 tuổi ở bang New Hampshire (Mỹ) đã sống với quả thận lợn chỉnh sửa gen trong 271 ngày - thời gian dài nhất từng được ghi nhận - trước khi các bác sĩ phải phẫu thuật cắt bỏ do chức năng cơ quan suy giảm. Ca phẫu thuật được thực hiện tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts ở Boston, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực cấy ghép dị loài (xenotransplantation), tức cấy ghép nội tạng từ động vật sang người.

Theo tuyên bố của hệ thống y tế Mass General Brigham, bệnh nhân Tim Andrews đã được ghép quả thận lợn chỉnh sửa gen vào cuối tháng 1 năm nay và duy trì hoạt động của cơ quan này gần 9 tháng trước khi phải cắt bỏ vào ngày 23/10 vì chức năng suy giảm dần. Sau ca phẫu thuật, ông Andrews hiện tiếp tục chạy thận nhân tạo và vẫn nằm trong danh sách chờ nhận thận người hiến tặng.

Các bác sĩ mô tả ông Tim Andrews là “một người tiên phong và là nguồn cảm hứng” cho những bệnh nhân suy thận khác.

Kỷ lục mới trong hành trình thử nghiệm cấy ghép dị loài

Ông Tim Andrews là người thứ tư tại Mỹ được cấy ghép thận lợn chỉnh sửa gen. Hai bệnh nhân đầu tiên không qua khỏi ngay sau phẫu thuật, trong khi người thứ ba phải cắt bỏ thận ghép sau 130 ngày do cơ thể đào thải. Việc ông Tim Andrews sống được 271 ngày với cơ quan ghép đã vượt xa mọi kết quả trước đó, củng cố hy vọng về khả năng ứng dụng thực tiễn của nội tạng động vật trong điều trị suy tạng.

“Ông Tim đã thiết lập một chuẩn mực mới trong nghiên cứu cấy ghép dị loài”, tuyên bố của bệnh viện nhấn mạnh.

Quả thận lợn biến đổi gene trong phòng phẫu thuật tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts chuẩn bị được cấy ghép vào cơ thể ông Tim Andrews, ngày 25/1/2025. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Massachusetts

Quả thận mà ông Tim Andrews nhận được là của một con lợn đã được chỉnh sửa tới 69 vị trí trong bộ gen, bao gồm các chỉnh sửa nhằm vô hiệu hóa virus có nguy cơ lây sang người và tăng mức độ tương thích với cơ thể người, giúp giảm khả năng bị hệ miễn dịch đào thải.

Nỗ lực khắc phục tình trạng thiếu hụt nội tạng

Hiện nước Mỹ đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nội tạng nghiêm trọng: hơn 100.000 người nằm trong danh sách chờ ghép, trong đó khoảng 90.000 người cần ghép thận. Mỗi năm, hàng nghìn bệnh nhân tử vong trước khi nhận được tạng hiến. Chính sự khan hiếm này đã thúc đẩy các nhà khoa học tìm kiếm giải pháp thay thế, trong đó chỉnh sửa gen ở động vật được xem là hướng đi triển vọng nhất.

Bệnh viện Đa khoa Massachusetts sẽ thực hiện thêm một ca ghép thận lợn chỉnh sửa gen khác vào cuối năm nay trong khuôn khổ nghiên cứu.

Chương trình thử nghiệm của Bệnh viện Đa khoa Massachusetts sử dụng thận lợn do công ty công nghệ sinh học eGenesis (trụ sở tại Cambridge, bang Massachusetts) cung cấp - là một trong những nỗ lực tiên phong trong lĩnh vực này. Bệnh viện cho biết sẽ thực hiện thêm một ca ghép thận lợn chỉnh sửa gen khác vào cuối năm nay trong khuôn khổ nghiên cứu.

Triển vọng và thách thức phía trước

Những kết quả ban đầu từ ca ghép của ông Tim Andrews đang giúp giới nghiên cứu hiểu rõ hơn cơ chế tương tác miễn dịch giữa người và động vật, từ đó hoàn thiện các kỹ thuật chỉnh sửa gen để kéo dài tuổi thọ của cơ quan ghép. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo rằng việc đưa cấy ghép dị loài vào ứng dụng rộng rãi vẫn còn nhiều rào cản, từ rủi ro lây nhiễm virus tiềm ẩn đến phản ứng miễn dịch phức tạp và vấn đề đạo đức trong y học.

Việc ông Tim Andrews sống được 271 ngày với cơ quan ghép đã vượt xa mọi kết quả trước đó, củng cố hy vọng về khả năng ứng dụng thực tiễn của nội tạng động vật trong điều trị suy tạng.

Ngoài Mỹ, các nhà khoa học Trung Quốc cũng đang theo đuổi lĩnh vực này. Mới đây, các bác sĩ nước này đã công bố ca ghép thận lợn cho người và một ca ghép gan lợn khác, dù gan ghép chỉ hoạt động được 38 ngày trước khi buộc phải loại bỏ.

Trường hợp của ông Tim Andrews, dù chưa thể coi là thành công trọn vẹn, đã mở ra hy vọng về tương lai không còn cảnh thiếu nội tạng hiến tặng, khi ranh giới giữa các loài dần được thu hẹp nhờ tiến bộ của khoa học y sinh.

Hồng Nhung

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/ky-luc-benh-nhan-song-khoe-9-thang-voi-than-lon-chinh-sua-gen-10393308.html