Kỷ nguyên solo lên ngôi: Nhóm nhạc Kpop đang mất dần vị thế?

15 giờ trướcBài gốc

Đã từng có thời, nhắc đến Kpop là nhắc đến những nhóm nhạc thần tượng đình đám, những đội hình 5, 7, 9 người với vũ đạo đồng đều, sân khấu hoành tráng và fandom hùng hậu toàn cầu. Nhưng hiện tại, dấu hiệu cho thấy sức mạnh của mô hình nhóm đang dần suy yếu, nhường chỗ cho một thế hệ nghệ sĩ solo thống trị nền tảng số và chiếm lĩnh trái tim công chúng.

Nếu bảng xếp hạng Melon tháng 5/2025 là một phong vũ biểu, thì làn sóng solo đã thật sự cuốn qua Kpop. Trong top 10, chỉ có ba nhóm nhạc thần tượng xuất hiện, và duy nhất LE SSERAFIM trụ lại được đến cuối tháng. Còn lại là sự lên ngôi của các cá nhân như Jennie, Rosé, Woodz hay Zo Zazz - những cái tên có khả năng định hình thị hiếu mà không cần dựa vào sức mạnh tập thể.

Trên Circle Chart, tình hình còn rõ rệt hơn khi G-Dragon - biểu tượng bất diệt của phong trào "idol nghệ sĩ" dẫn đầu Digital Chart với 12 ca khúc trong top 400. Sau gần hai thập kỷ làm nghề, cái tên G-Dragon vẫn là bảo chứng cho độ "cháy" của âm nhạc lẫn cá tính nghệ thuật. Sự thành công của "thủ lĩnh" BIGBANG chính là minh chứng rõ ràng: thương hiệu cá nhân đang là tài sản lớn nhất trong thời đại Kpop 5.0.

BXH lên tiếng: Kỷ nguyên nhóm nhạc đang trôi qua

Các nhóm nhạc thần tượng từng được ví như những cỗ máy hoàn hảo - đào tạo khắt khe, hình ảnh đồng nhất, sân khấu mãn nhãn. Nhưng trong kỷ nguyên của sự ngẫu hứng, cá nhân hóa và tương tác nhanh, công thức này đang tỏ ra lỗi thời.

"Nhạc nhóm thường mang tính biểu diễn cao, đòi hỏi người nghe phải xem để cảm nhận trọn vẹn. Trong khi đó, các ca khúc solo lại dễ dàng tiếp cận hơn, phù hợp với thói quen nghe nhạc rời rạc, lướt nhanh của thế hệ mạng xã hội", nhà phê bình Lim Hee Yun phân tích.

Không chỉ thay đổi ở sản phẩm, hành vi người hâm mộ cũng không còn như xưa. Nếu trước đây fan dốc sức "cày" thành tích cho nhóm, giờ đây họ phân tán sự quan tâm lên hàng loạt nền tảng, từ TikTok đến YouTube Shorts, từ Weverse đến livestream cá nhân. Điều này khiến các chiến dịch stream tập thể không còn hiệu quả như trước.

Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng nhóm nhạc vẫn là trụ cột thương mại của Kpop với doanh thu album, concert, merchandise và giá trị fandom khổng lồ. Nhưng để sống sót và phát triển, mô hình nhóm cần được làm mới: giảm số lượng thành viên, nâng chất âm nhạc, tạo không gian cho từng cá nhân thể hiện, thậm chí là phát triển song song dự án solo lẫn nhóm.

BLACKPINK, BTS, EXO hay (G)I-DLE là những ví dụ điển hình. Họ thành công không chỉ nhờ sản phẩm chung, mà còn bởi các thành viên đều có chỗ đứng riêng. Mỗi cá nhân là một câu chuyện, một thương hiệu, một lý do để fan ở lại.

Nghệ sĩ solo: 'vũ khí' kinh tế mới của ngành giải trí Hàn Quốc?

Một trong những ưu điểm rõ ràng nhất của nghệ sĩ solo là chi phí vận hành thấp. Không cần phân bổ nguồn lực cho 5-7 thành viên, công ty có thể tập trung toàn bộ tài chính, stylist, đạo diễn âm nhạc, marketing cho một cá nhân duy nhất. Điều này đồng nghĩa với việc đầu tư ít hơn nhưng kiểm soát tốt hơn từ hình ảnh, thông điệp cho đến lịch trình hoạt động.

Ngoài ra, thời gian sản xuất sản phẩm âm nhạc cũng được rút ngắn đáng kể. Một nghệ sĩ solo có thể phát hành single, EP hoặc thậm chí là digital track chỉ sau vài tuần chuẩn bị. Trong khi đó, với nhóm nhạc, mọi thứ từ thu âm, dàn dựng vũ đạo đến quay MV đều phức tạp và tốn kém hơn nhiều lần.

Đào tạo nhóm nhạc thần tượng là một hành trình dài hơi và tốn kém. Từ tuyển chọn thực tập sinh, rèn luyện giọng hát, vũ đạo, ngôn ngữ, kỹ năng giao tiếp… quá trình này có thể kéo dài từ 3 đến 7 năm. Dù vậy, tỷ lệ debut thành công vẫn rất thấp. Sau khi debut, mọi chi phí đều nhân lên theo số lượng thành viên: từ trang phục, concept, quản lý cá nhân, đến phân chia lợi nhuận. Đó là chưa kể đến rủi ro nội bộ như: mâu thuẫn nhóm, scandal cá nhân hay tranh chấp hợp đồng vốn có thể khiến cả đội hình tan vỡ.

Trường hợp nhóm LOONA là ví dụ điển hình. Công ty quản lý từng đầu tư mạnh mẽ, xây dựng từng thành viên một cách riêng biệt trước khi ra mắt đội hình hoàn chỉnh. Tuy nhiên, chỉ sau vài năm, những bất ổn nội bộ và khủng hoảng quản lý đã khiến nhóm tan rã trong tiếc nuối.

Solo không dành cho kẻ thiếu bản sắc

Dù có vẻ kinh tế hơn, nhưng con đường solo không hề bằng phẳng. Nghệ sĩ đi một mình buộc phải sở hữu cá tính âm nhạc rõ ràng, kỹ năng trình diễn và khả năng tự định vị thương hiệu - thứ mà không phải ai cũng có, đặc biệt là các tân binh chưa có danh tiếng từ trước.

Thêm vào đó, nghệ sĩ solo thường thiếu đi hiệu ứng cộng đồng mà nhóm nhạc mang lại. Fandom của nhóm thường đông đảo, tổ chức bài bản và có sức ảnh hưởng mạnh mẽ trong việc tạo thành tích. Trong khi đó, các nghệ sĩ solo nếu không phải xuất thân từ nhóm nổi tiếng dễ rơi vào thế yếu về mặt truyền thông và tương tác xã hội. Thực tế cho thấy không ít idol tách nhóm đi solo nhưng không giữ được sức hút. Họ phát hành nhạc nhưng không được chú ý, hoặc không đủ tài nguyên truyền thông để cạnh tranh trong thị trường vốn đang quá đông và nhanh.

Chiến lược kép giữa nhóm và cá nhân đang thắng thế

Tuy nhiên, điều đáng chú ý là không ít công ty hiện nay đang chủ động chuyển trục: xây dựng nhóm nhạc như một bệ phóng, sau đó phát triển từng thành viên theo mô hình solo song song. BLACKPINK, BTS hay (G)I-DLE là những ví dụ điển hình cho mô hình "kép" này: vừa duy trì thương hiệu nhóm, vừa khai thác hiệu quả giá trị cá nhân.

Jennie, Rosé, J-Hope, SUGA hay Yuqi đều từng thành công với các dự án riêng, góp phần mở rộng tệp fan và gia tăng doanh thu thương mại cho công ty. Sự phát triển của nền tảng số, từ TikTok đến Spotify càng tạo điều kiện thuận lợi cho các cá nhân tỏa sáng.

Nghệ sĩ solo có thể là lời giải kinh tế cho ngành công nghiệp âm nhạc đang thay đổi nhanh chóng, nhưng không thể thay thế hoàn toàn vai trò biểu tượng và kết nối cộng đồng mà nhóm nhạc mang lại.

Với các công ty giải trí, bài toán không còn là chọn nhóm hay solo, mà là làm sao để tối ưu cả hai hướng đi, trong một thời đại mà khán giả ngày càng khắt khe, thị trường ngày càng phân mảnh và xu hướng luôn thay đổi theo từng cú lướt màn hình.