Kỷ niệm 53 năm Chiến thắng 'Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không' (12/1972 - 12/2025):Bản hùng ca của ý chí và trí tuệ Việt Nam

10 giờ trướcBài gốc

Xác máy bay ném bom B-52 của Mỹ bị Tiểu đoàn 59, Trung đoàn Tên lửa 261 bắn rơi trên cánh đồng Chuôm, xã Phù Lỗ, huyện Đông Anh (nay là xã Sóc Sơn, Hà Nội) đêm 18-12-1972. Ảnh: TTXVN

12 ngày đêm “rực lửa” trên bầu trời Hà Nội

Cuối năm 1972, khi cuộc đàm phán Paris đi vào giai đoạn quyết định, đế quốc Mỹ liều lĩnh phát động chiến dịch tập kích chiến lược bằng không quân, huy động lực lượng máy bay hiện đại nhất lúc bấy giờ, trong đó có “pháo đài bay” B-52 - biểu tượng sức mạnh không lực Mỹ. Mục tiêu của Mỹ là đánh gục ý chí của nhân dân Việt Nam, gây sức ép buộc ta phải chấp nhận những điều khoản bất lợi trên bàn đàm phán.

Từ ngày 18 đến ngày 29-12-1972, bầu trời Hà Nội và một số địa phương miền Bắc rung chuyển bởi bom đạn. Hàng trăm lượt B-52 cùng hàng ngàn lượt máy bay chiến thuật ồ ạt đánh phá, tập trung vào Thủ đô - “trái tim” của cả nước. Phố Khâm Thiên, Bệnh viện Bạch Mai, ga Yên Viên, khu tập thể An Dương… trở thành những địa danh đau thương, khắc sâu ký ức về sự tàn khốc của chiến tranh. Trong Chiến dịch Linebacker II, quân đội Mỹ đã trút xuống Thủ đô Hà Nội và các khu dân cư miền Bắc hàng chục nghìn tấn bom, tàn phá bệnh viện, trường học, khu phố, cướp đi sinh mạng của hàng nghìn dân thường vô tội.

Song, trong khói lửa ác liệt ấy, bản lĩnh Hà Nội nghìn năm văn hiến càng tỏa sáng. Với thế trận phòng không nhân dân vững chắc, với sự mưu trí, sáng tạo của bộ đội Phòng không - Không quân, cùng ý chí “quyết tử để Tổ quốc quyết sinh” của quân và dân Thủ đô, từng chiếc B-52 được “vạch nhiễu, tìm thù”, từng đòn đánh được tính toán chính xác. Trên các trận địa, cán bộ, chiến sĩ Phòng không - Không quân đã không quản gian khổ, hy sinh, kiên cường bám trụ, linh hoạt thay đổi cách đánh, khắc phục khó khăn về trang bị, kỹ thuật. Trong lòng Hà Nội, người dân vừa sơ tán, vừa sản xuất, chiến đấu, giữ vững nhịp sống của Thủ đô trong bom đạn. Sự gắn bó máu thịt quân - dân đã tạo nên thế trận phòng không nhân dân rộng khắp, khiến đối phương dù sở hữu vũ khí tối tân cũng không thể khuất phục. Những loạt đạn tên lửa, pháo cao xạ đã xé toang màn đêm, biến “pháo đài bay bất khả xâm phạm” thành “con mồi” trên bầu trời Hà Nội. Trong 12 ngày đêm đó, quân và dân ta đã bắn rơi 81 máy bay các loại, trong đó có 34 chiếc B-52. Chiến thắng không chỉ mang ý nghĩa quân sự to lớn, mà còn có giá trị chính trị, ngoại giao đặc biệt quan trọng, buộc Mỹ phải ngồi lại bàn đàm phán và ký Hiệp định Paris, mở đường cho Đại thắng mùa Xuân năm 1975.

Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” là kết tinh sinh động của đường lối chiến tranh nhân dân đúng đắn, là biểu hiện rực rỡ của ý chí quật cường và trí tuệ Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh. Đó là sự chủ động chuẩn bị từ sớm, từ xa của Đảng, Nhà nước và Quân đội; là quá trình nghiên cứu, nắm bắt quy luật tác chiến của không quân Mỹ; là tinh thần dám đánh, biết đánh và quyết thắng.

Chiến thắng ấy còn là lời khẳng định đanh thép trước thế giới: Một dân tộc yêu chuộng hòa bình, nếu bị xâm lược, sẽ biết cách biến trí tuệ và ý chí thành sức mạnh vô song. Hà Nội không chỉ là Thủ đô của hòa bình mà còn là Thủ đô của bản lĩnh, của niềm tin và khát vọng độc lập, tự do.

Sức mạnh của ý chí và trí tuệ Việt Nam

53 năm đã trôi qua, nhưng âm vang của Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” vẫn còn nguyên sức lay động. Chiến thắng để lại nhiều bài học quý báu về sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng, về phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn dân, về kết hợp chặt chẽ giữa con người và vũ khí, giữa nghệ thuật quân sự truyền thống với khoa học, công nghệ. Trong bối cảnh thế giới và khu vực có nhiều biến động phức tạp, chiến tranh công nghệ cao, tác chiến đường không, không gian, không gian mạng ngày càng phát triển, những bài học ấy càng có ý nghĩa thời sự sâu sắc. Đó là bài học về chủ động nắm chắc tình hình, không để bị bất ngờ; về xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân; về ý chí độc lập, tự chủ, tự cường trong bảo vệ Tổ quốc.

Bước vào giai đoạn mới, Quân chủng Phòng không - Không quân đứng trước yêu cầu, nhiệm vụ ngày càng cao: Bảo vệ vững chắc bầu trời Tổ quốc, góp phần giữ vững môi trường hòa bình để xây dựng và phát triển đất nước. Phát huy tinh thần “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”, Quân chủng xác định tiến thẳng lên hiện đại là yêu cầu khách quan, đồng thời là trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước và nhân dân. Hiện đại hóa không chỉ là đầu tư trang bị kỹ thuật mới, mà trước hết là hiện đại hóa con người - xây dựng đội ngũ cán bộ, chiến sĩ có bản lĩnh chính trị vững vàng, trình độ khoa học, công nghệ cao, làm chủ vũ khí, trang bị hiện đại. Cùng với đó là tiếp tục đổi mới công tác huấn luyện, nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu, tác chiến trong mọi tình huống, nhất là tác chiến phòng không trong điều kiện chiến tranh công nghệ cao.

Tinh thần mưu trí, sáng tạo của những ngày đêm tháng 12-1972 được kế thừa và phát huy trong nghiên cứu khoa học quân sự, trong ứng dụng công nghệ mới, trong xây dựng hệ thống phòng không nhiều tầng, nhiều lớp, bảo đảm “không để Tổ quốc bị bất ngờ từ trên không”. Tinh thần “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” không chỉ là tài sản tinh thần của Quân chủng Phòng không - Không quân, mà còn là nguồn động lực to lớn cho toàn xã hội. Đối với Thủ đô Hà Nội - nơi ghi dấu chiến thắng lịch sử, tinh thần ấy tiếp tục được lan tỏa trong sự nghiệp xây dựng đô thị văn minh, hiện đại, giàu bản sắc; trong phát triển kinh tế - xã hội gắn với củng cố quốc phòng, an ninh.

Hà Nội đang vươn mình mạnh mẽ, trở thành trung tâm lớn về chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học của cả nước. Trong quá trình ấy, nhiệm vụ bảo vệ bầu trời, bảo vệ các mục tiêu trọng yếu của Thủ đô càng trở nên quan trọng. Sự phối hợp chặt chẽ giữa Quân chủng Phòng không - Không quân với các lực lượng, địa phương chính là sự tiếp nối sinh động truyền thống quân - dân một lòng từ những ngày “Điện Biên Phủ trên không”. Kỷ niệm 53 năm Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” là dịp để tri ân những anh hùng liệt sĩ, những người con ưu tú đã ngã xuống vì Tổ quốc; là dịp để mỗi người dân Việt Nam thêm tự hào về lịch sử hào hùng của dân tộc. Từ ký ức 12 ngày đêm oanh liệt, chúng ta càng thêm vững tin vào con đường đã chọn: con đường độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Trong dòng chảy của thời đại mới, bản hùng ca ấy vẫn vang vọng, thôi thúc các thế hệ hôm nay và mai sau tiếp tục phát huy ý chí, trí tuệ Việt Nam, xây dựng Quân chủng Phòng không - Không quân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại; góp phần xây dựng đất nước và Thủ đô Hà Nội ngày càng giàu mạnh, văn minh, xứng đáng với niềm tin và hy sinh của các thế hệ đi trước.

Trung tá, Tiến sĩ Trần Hữu Huy - Viện Chiến lược và Lịch sử Quốc phòng Việt Nam

Nguồn Hà Nội Mới : https://hanoimoi.vn/ky-niem-53-nam-chien-thang-ha-noi-dien-bien-phu-tren-khong-12-1972-12-2025-ban-hung-ca-cua-y-chi-va-tri-tue-viet-nam-727250.html