Đồng Nai còn là tỉnh có đường biên giới dài tiếp giáp Vương quốc Campuchia, có Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Hoa Lư; sở hữu đầy đủ phương thức giao thông, nhất là Sân bay quốc tế Long Thành - một trong những sân bay lớn nhất thế giới đang trong giai đoạn hoàn thiện...
Với tất cả lợi thế đó, Đồng Nai đang nỗ lực tìm ra giải pháp để tranh thủ tối đa thời cơ, vượt qua thách thức, xây dựng tỉnh Đồng Nai phát triển xanh, giàu mạnh, hiện đại.
Cần cơ chế, chính sách ưu tiên phù hợp
TS Bùi Văn Thạch, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Tổ phó Tổ Biên tập Văn kiện Đại hội lần thứ XIV của Đảng, cho rằng: Đồng Nai là trung tâm công nghiệp lớn của khu vực Đông Nam Bộ, nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, với lợi thế kết nối Thành phố Hồ Chí Minh, các tỉnh miền Tây Nam Bộ, khu vực cảng biển. Sau quá trình sáp nhập và mở rộng địa giới hành chính, Đồng Nai không chỉ gia tăng về diện tích và dân số, mà còn thay đổi về cấu trúc quản lý, yêu cầu điều chỉnh chiến lược phát triển. Việc hình thành đơn vị hành chính mới đặt ra nhiều thách thức về tái cấu trúc hạ tầng, phân bổ nguồn lực, cải cách hành chính và điều phối phát triển vùng. Đây cũng là thời cơ vàng để tỉnh hoạch định và xác lập mô hình tăng trưởng mới, tháo gỡ những khó khăn, điểm nghẽn, khai thác tối đa tiềm năng đất đai, lao động, vị trí địa lý và hạ tầng giao thông được mở rộng (như Dự án Sân bay quốc tế Long Thành, các tuyến đường cao tốc liên vùng...).
Trước bối cảnh chuyển biến nhanh của kinh tế toàn cầu và yêu cầu phát triển bền vững, Đồng Nai cần một cơ chế, chính sách ưu tiên phù hợp với điều kiện mới.
Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Nội chính Trung ương Phan Đình Trạc (bìa trái, hàng đứng trước) và Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Tôn Ngọc Hạnh (phải) thăm hỏi người dân đến làm thủ tục hành chính tại Trung tâm Phục vụ hành chính công phường Long Khánh. Ảnh: Phương Hằng
Theo đó, Đồng Nai có thể nghiên cứu xây dựng các cơ chế, chính sách ưu tiên, như cơ chế thu hút đầu tư chiến lược, áp dụng cơ chế “một cửa liên thông” tại cấp tỉnh và cấp xã, rút ngắn thời gian cấp phép đầu tư không quá 30 ngày; ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp cho các dự án đầu tư vào công nghệ cao, công nghiệp hỗ trợ và năng lượng tái tạo; giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cho 5 năm đầu hoạt động của doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đầu tư vào lĩnh vực logistics, y tế, giáo dục chất lượng cao.
TS Bùi Văn Thạch tin tưởng, khi Đồng Nai xây dựng được bộ khung chính sách toàn diện, thu hút đầu tư, phát triển nguồn nhân lực, cải cách hành chính, đầu tư hạ tầng, bảo vệ môi trường, thúc đẩy đổi mới sáng tạo; tăng cường giám sát, đánh giá và điều chỉnh chính sách kịp thời, Đồng Nai ắt sẽ trở thành nơi đầu tư hấp dẫn, không gian sống lý tưởng và hình mẫu phát triển bền vững cho cả nước.
Khẩn trương rà soát, điều chỉnh quy hoạch sau sáp nhập
Theo TS Trương Minh Huy Vũ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển Thành phố Hồ Chí Minh, sau sáp nhập, tỉnh Đồng Nai cần khẩn trương rà soát, điều chỉnh quy hoạch thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 theo tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”. Trong quá trình đó, cần định hình lại các vùng chức năng, cấu trúc động lực tăng trưởng và xây dựng danh mục dự án ưu tiên phù hợp với quy mô, tính chất phát triển mới của tỉnh. Trong bối cảnh sáp nhập, nếu không có quy hoạch tích hợp thì mọi chiến lược phát triển về sau sẽ thiếu nền tảng dẫn đường.
Với vị trí quan trọng trong vùng động lực phía Nam, tỉnh Đồng Nai hoàn toàn có thể trở thành hạt nhân của mô hình Tổ hợp Khu Thương mại tự do Đông Nam Bộ (SEFZ), đang được nghiên cứu đề xuất để trở thành mô hình khu kinh tế tích hợp đầu tiên của Việt Nam. SEFZ là một không gian tăng trưởng đa trung tâm, bao gồm: Khu logistics - công nghiệp - Sân bay Long Thành của tỉnh Đồng Nai; Cảng Cái Mép - Thị Vải và khu tài chính thương mại quốc tế tại Cần Giờ (Thành phố Hồ Chí Minh).
Sau sáp nhập, tỉnh Ðồng Nai hiện nay có nhiều dư địa để phát triển. Quá trình hoạch định sự phát triển của Ðồng Nai sau sáp nhập và xây dựng Dự thảo Văn kiện Ðại hội Ðại biểu Ðảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2025-2030, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã tham vấn ý kiến các chuyên gia, nhà khoa học, cán bộ, đảng viên, các tầng lớp nhân dân để giúp lãnh đạo tỉnh nhìn nhận rõ nét hơn, sâu sắc hơn về các lợi thế của địa phương, từ đó đặt ra những mục tiêu phát triển cao hơn, nghĩ lớn, nhìn sâu, tầm chiến lược.
Đồng chí TÔN NGỌC HẠNH, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Đồng Nai
Với lợi thế kết nối trực tiếp giữa Sân bay Long Thành và Cảng Cái Mép - Thị Vải, cùng hệ thống Cảng Phước An và các khu công nghiệp sẵn có, Đồng Nai có thể định vị mình là trung tâm logistics - sản xuất, xuất khẩu chiến lược của vùng Đông Nam Bộ. Tuy nhiên, để vận hành hiệu quả SEFZ, Đồng Nai cần đề xuất thí điểm mô hình quản lý theo hướng một cửa - điện tử - phi giấy tờ, đồng thời kiến nghị phân cấp rõ ràng trong quy hoạch, cấp phép đầu tư và quản lý vận hành khu vực này. Kinh nghiệm từ các nước OECD (Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế) cho thấy, những địa phương nào được trao quyền chủ động về thể chế thường là nơi bứt phá nhanh nhất.
Là một chuyên gia về đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của Công ty cổ phần Công nghệ Veron Group, TS Dương Văn Thịnh đã có điều kiện nghiên cứu sâu về thực trạng chuyển đổi số tỉnh Đồng Nai sau sáp nhập.
Theo TS Dương Văn Thịnh, trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 và kinh tế số đang định hình lại mọi lĩnh vực hoạt động của xã hội, chuyển đổi số không chỉ là xu thế tất yếu, mà còn là yếu tố quyết định sức cạnh tranh và khả năng phát triển bền vững của mỗi địa phương.
Do đó, tầm quan trọng của chuyển đổi số đối với tỉnh Đồng Nai mới càng trở nên cấp thiết khi cần tích hợp 2 hệ thống hành chính, tối ưu hóa việc quản lý địa bàn rộng lớn và dân số gần 4,5 triệu người, đồng thời khai thác hiệu quả tiềm năng kinh tế đa dạng từ công nghiệp, nông nghiệp đến du lịch.
PGS.TS Nguyễn Quốc Dũng, nguyên Giám đốc Học viện Chính trị khu vực II (Thành phố Hồ Chí Minh), cho rằng: Đồng Nai luôn là một trong những tỉnh năng động nhất cả nước trong đổi mới sáng tạo để phát triển. Hiện nay, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai đang tập trung xây dựng Văn kiện Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2025-2030, với những quyết sách tiếp tục thể hiện một trong những đầu tàu kinh tế cả nước. Để những mục tiêu của tỉnh đề ra sớm trở thành hiện thực, đi vào cuộc sống thì công tác cán bộ là khâu then chốt của vấn đề then chốt. Người giỏi, cán bộ giỏi là cái gốc cho sự phát triển, cái gốc cho sự thành công của một địa phương hay một tổ chức. Do vậy, việc xây dựng được đội ngũ cán bộ các cấp năng lực và uy tín ngang tầm nhiệm vụ luôn được đặt lên hàng đầu, là quá trình lâu dài, tích lũy qua từng năm và không dễ dàng. Công việc này đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt và đầy trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, trong đó sự lãnh đạo của Tỉnh ủy đóng vai trò trung tâm.
Với đội ngũ cán bộ vững mạnh, Đồng Nai sẽ có đủ sức mạnh nội sinh để vượt qua mọi khó khăn, thách thức, thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển của tỉnh, góp phần xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc trong kỷ nguyên mới.
Phương Hằng