HÀO KHÍ ĐỒNG NAI
Trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ cứu nước, quân dân Đồng Nai - miền Đông “gian lao mà anh dũng” - luôn đặt mình trong mối quan hệ máu thịt với đồng bào cả nước, làm nên chiến công vang dội, góp phần đưa miền Nam trở thành “Thành Đồng của Tổ quốc”, cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân cả nước đấu tranh đến ngày toàn thắng, Bắc - Nam sum họp một nhà.
Tổng Bí thư Tô Lâm và các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước đến dâng hương tại Nhà Bia tưởng niệm các chiến sĩ cách mạng đã hy sinh tại núi Bà Rá nhân kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng Phước Long (6-1-1975 - 6-1-2025). Ảnh: TTXVN
Lòng yêu nước nung nấu ý chí, quyết tâm
Mặc dù nằm dưới sự kiểm soát của chính quyền Sài Gòn nhưng nhân dân Nam Bộ nói chung và Đồng Nai nói riêng vẫn giữ vững tình yêu nước thương nòi, một lòng ủng hộ cách mạng, đấu tranh đòi hiệp thương tổng tuyển cử, thống nhất đất nước.
Thạc sĩ văn hóa Nguyễn Văn Quyết, Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt Nam - Nhật Bản tỉnh Đồng Nai, cho biết: “Người dân Đồng Nai chứng kiến cảnh thực dân, đế quốc cố tình chiếm vùng đất quê hương, bắt ép người dân phải theo họ để làm nô lệ, làm lính; nhưng người dân dứt khoát không theo, chỉ trừ một số ít bị bắt, bị ép. Những chiến sĩ anh hùng cách mạng dù bị địch bắt, tra tấn rất dã man nhưng thà chết chứ không theo địch. Hiện nay, Di tích Nhà lao Tân Hiệp của Đồng Nai vẫn còn đó, là một trong những chứng tích của chiến tranh”.
Trong suốt 21 năm kháng chiến chống đế quốc Mỹ, để đấu tranh làm thất bại đội quân được mệnh danh là “Quân đội thiện chiến nhất thế giới”, nhân tố đầu tiên, có tính chất quyết định là sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt của Đảng ta - đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, đã vạch ra đường lối cách mạng đúng đắn, chỉ đạo, tổ chức toàn quân, toàn dân chiến đấu và chiến thắng. Hội nghị lần thứ 15 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa II họp từ ngày 13 đến 22-1-1959 chỉ rõ: “Ngoài con đường cách mạng, không có một con đường nào khác để tự giải phóng”.
Những địa danh đã đi vào lịch sử dân tộc
Trong kháng chiến chống Mỹ, miền Đông, trong đó đa phần là vùng đất của tỉnh Đồng Nai (cũ), Bình Phước (cũ), là địa bàn có vị trí chiến lược, nơi đứng chân của đơn vị chủ lực, là hành lang chiến lược của lực lượng cách mạng, địa điểm tiếp nhận bộ đội, vũ khí, lương thực từ miền Bắc chuyển vào trong hành trình “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”. Theo từng giai đoạn của lịch sử, miền Đông trải qua nhiều lần nhập, tách tỉnh, với những tên gọi khác nhau, nhưng những địa danh như: Phước Long, Biên Hòa, Xuân Lộc, Lộc Ninh - Hớn Quản, Chơn Thành… đã đi vào lịch sử dân tộc, mãi là niềm tự hào đầy kiêu hãnh về truyền thống anh hùng cách mạng.
Đặc biệt, Trung ương Cục miền Nam chọn Chiến khu Đ - rừng núi Mã Đà - vùng đất giao thoa giữa tỉnh Đồng Nai (cũ) và tỉnh Bình Phước (cũ) - là căn cứ địa cách mạng giai đoạn 1961-1962. Đây cũng là Căn cứ Khu ủy miền Đông Nam Bộ giai đoạn 1962-1967.
Đứng chân trên địa bàn có vị thế chiến lược, quân dân miền Đông đã can trường hứng chịu rất nhiều cuộc oanh tạc ác liệt từ phía địch; anh dũng bám đất, bám rừng chiến đấu, giữ vững trận địa và không ngừng mở rộng vùng giải phóng.
Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Lê Duy Chín (ngụ xã Trị An) - đã ghi nhiều chiến công oanh liệt ở chiến trường miền Đông trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước - năm nay đã 95 tuổi nhưng khi chia sẻ về những năm tháng chiến đấu gian khổ, ác liệt của quân và dân ta thì vẫn nguyên niềm tự hào: “Chiến đấu với quân địch mạnh hơn ta gấp nhiều lần, bị đánh phá, càn quét ác liệt nhưng bộ đội ta không hề nao núng. Lúc ấy, chỉ có lòng yêu nước, ý chí, quyết tâm “đánh thắng giặc Mỹ xâm lược” giúp bộ đội ta vượt qua mọi gian khổ. Ra chiến trường miền Đông khốc liệt là thế, chúng tôi luôn nhớ đến lời Bác dạy: “…Vì Độc lập, vì Tự do/ Đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào/ Tiến lên, chiến sĩ, đồng bào/ Bắc - Nam sum họp, xuân nào vui hơn!...”.
50 mùa xuân sau ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, ngày 1-7-2025, trong cuộc cách mạng sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của Đảng và Nhà nước, 2 tỉnh Đồng Nai và Bình Phước - vốn dĩ có cùng vị trí địa lý, điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng, bản sắc văn hóa, cùng “chung lưng đấu cật” trên cùng mặt trận ác liệt của chiến trường miền Đông… đã chính thức “về chung một nhà”, cùng nhau xây dựng tương lai rạng rỡ.
Vang vọng những chiến công
Trong rất nhiều chiến công anh dũng của quân dân Đồng Nai, có những chiến công tiêu biểu, thể hiện rõ khí phách anh hùng.
Bằng sự anh dũng, táo bạo, lực lượng cách mạng ở Đồng Nai đã “nổ phát pháo đầu tiên”, mở màn bằng trận đánh Mỹ của quân và dân ta vào đêm 7-7-1959, ở khu biệt thự Nhà Xanh, Biên Hòa, làm 2 cố vấn quân sự Mỹ đầu tiên thiệt mạng trên chiến trường miền Nam.
Hòa vào cuộc đồng khởi vĩ đại ở Nam Bộ vào những năm 1960 là thắng lợi nức lòng ở Phước Long (nay thuộc tỉnh Đồng Nai). Theo đó, tháng 6-1960, Xứ ủy Nam Bộ quyết định thành lập tỉnh Phước Long. Trong 2 tháng 6 và 7-1960, bằng cuộc tiến công và nổi dậy, quân dân Phước Long đã phá hàng loạt khu dinh điền, đồn bót đóng trên trục đường 14, giải phóng thêm 3 ngàn dân thuộc tỉnh Phước Long mới thành lập.
Trận pháo kích đầu tiên vào sân bay quân sự của địch ở Biên Hòa (đêm 31-10-1964) táo bạo, bất ngờ nhấn chìm Sân bay Biên Hòa trong biển lửa, chấn động quốc tế, làm nức lòng quân dân cả nước, được Chủ tịch Hồ Chí Minh ca ngợi: “Uy danh lừng lẫy khắp năm châu/ Đạn cối tuôn cho Mỹ bể đầu”. Trận tập kích là bước nhảy vọt quan trọng về chất lượng và hiệu suất chiến đấu, là mốc đánh dấu sự khởi đầu cho lối đánh hết sức độc đáo của Đoàn pháo binh Miền B2 - “Đoàn pháo binh Biên Hòa” với truyền thống “chân đồng, vai sắt, đánh giỏi bắn trúng”.
Một miền Đông anh dũng thể hiện rõ chí khí oanh liệt trong Chiến dịch Phước Long - Đồng Xoài diễn ra từ ngày 10-6 đến ngày 22-7-1965. Chiến dịch này như một “cú đấm” rất mạnh khiến quân chủ lực Sài Gòn thiệt hại nặng nề và ngày càng hoang mang, sa sút tinh thần chiến đấu, đồng thời chứng tỏ sự trưởng thành về mọi mặt của bộ đội chủ lực cách mạng, có thể vô hiệu hóa hỏa lực rất mạnh của quân Mỹ.
Với Chiến dịch Nguyễn Huệ vào tháng 4-1972, hướng tiến công chủ yếu của ta là Đường 13, khu vực quyết chiến là Lộc Ninh - Hớn Quản, là chiến dịch với quy mô lớn nhất cấp quân đoàn tính đến thời điểm đó. Quân đội chế độ Sài Gòn vô cùng hoảng hốt trước hỏa lực mạnh mẽ của ta và sự xuất hiện lần đầu tiên của xe tăng của Quân Giải phóng trên chiến trường Nam Bộ.
Toàn bộ người dân đoàn kết, đồng lòng theo cách mạng. Trong khó khăn, gian khổ muôn phần, nhưng nhân dân cả nước, trong đó có nhân dân Đồng Nai - miền Đông sẵn sàng hy sinh tất cả để ủng hộ cách mạng.
Thạc sĩ văn hóa NGUYỄN VĂN QUYẾT,
Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt Nam - Nhật Bản tỉnh Đồng Nai
Đặc biệt, Chiến dịch Phước Long vào cuối năm 1974, đầu năm 1975 có ý nghĩa rất lớn, được đánh giá là “đòn trinh sát chiến lược” của ta và cũng là “tiếng chuông báo trước hồi kết thúc của chế độ Sài Gòn”. Ngày 6-1-1975 trở thành dấu mốc lịch sử quan trọng trong sự nghiệp đấu tranh chống đế quốc Mỹ cứu nước của cả dân tộc khi Phước Long trở thành tỉnh đầu tiên được giải phóng.
Trong cuộc Tổng tiến công nổi dậy mùa xuân năm 1975, tại mặt trận Dầu Tiếng - Chơn Thành, toàn tỉnh Bình Phước (cũ) được giải phóng ngày 23-3-1975. Ở mặt trận Xuân Lộc, lực lượng cách mạng kiên cường chiến đấu trong 12 ngày đêm, đập tan “cánh cửa thép cuối cùng” của địch, mở đường để đoàn quân cách mạng tiến về Sài Gòn.
Kế tục xứng đáng sự nghiệp cách mạng
Tinh thần cách mạng “tiến công như vũ bão”, “chớp lấy thời cơ” của Cách mạng tháng Tám năm 1945 đã được kế thừa và phát triển thành “Thần tốc, thần tốc hơn nữa - Táo bạo, táo bạo hơn nữa”, “Một ngày bằng hai mươi năm” trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử năm 1975, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Nhìn lại bài học lịch sử, mỗi người dân đều khắc ghi sâu sắc công ơn của Đảng - Người lãnh đạo, tổ chức mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh - Người sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện Đảng ta. Xuyên suốt bản trường ca bất diệt về lòng tự hào dân tộc, mỗi người dân đều thấy sáng rõ hơn giá trị của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, là cội nguồn sức mạnh đưa đất nước vươn lên những tầm cao mới.
Trong những ngày cả nước hướng về đại lễ, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Lê Duy Chín bồi hồi nhắn nhủ: “80 năm thành lập nước, 50 năm đất nước hòa bình, thống nhất, có được độc lập - tự do như ngày nay là hạnh phúc vô vàn. Là người lính bước ra từ những năm tháng kháng chiến gian khổ, tôi mong và luôn tin tưởng: Thế hệ trẻ giữ vững ý chí cách mạng, phát huy truyền thống anh hùng của dân tộc Việt Nam, kế tục xứng đáng sự nghiệp cách mạng của cha ông, góp phần tích cực xây dựng và bảo vệ Tổ quốc…”.
Năm tháng trôi qua nhưng tinh thần “gian lao mà anh dũng” của miền Đông càng được khẳng định và phát huy trong công cuộc kiến thiết quê hương, thúc đẩy Đồng Nai trở thành ngôi sao sáng trên bản đồ kinh tế của cả nước và giờ đây sẽ càng được hiện diện rõ trong công cuộc “sắp xếp lại giang sơn” cùng đoàn kết bước vào kỷ nguyên mới của dân tộc…
Lâm Viên