Kỳ vọng Nghị quyết 68 tạo đột phá cho doanh nghiệp vùng ĐBSCL

4 giờ trướcBài gốc

Trong không khí kỷ niệm Ngày Doanh nhân Việt Nam (ngày 13/10), báo Tiền Phong có cuộc trao đổi với Doanh nhân, Tiến sĩ Trần Khắc Tâm - Đại biểu HĐND TP. Cần Thơ, Phó Chủ tịch Hội đồng các Hiệp hội DN ĐBSCL về sự đổi thay từ Nghị quyết 68 tới sáp nhập tỉnh, thành tới hoạt động của DN, cơ hội kinh doanh và phát triển của doanh nhân thời gian tới. Ông Tâm cũng thẳng thắn chỉ ra điểm yếu “cố hữu” các DN khu vực ĐBSCL cần khắc phục để lớn lên, vươn mình cùng cả nước.

Doanh nhân, Tiến sĩ Trần Khắc Tâm - Đại biểu HĐND TP. Cần Thơ, Phó Chủ tịch Hội đồng các Hiệp hội DN ĐBSCL.

Cú “phá băng” lịch sử

Doanh nhân Trần Khắc Tâm đánh giá, Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị ra đời không chỉ mang tính định hướng chủ trương, quan điểm của Đảng về doanh nhân, DN, còn tạo động lực quan trọng giúp doanh nhân, DN, chính quyền và cả người dân tái cơ cấu sản xuất, vượt qua những điểm nghẽn bấy lâu nay. Với Cần Thơ và vùng ĐBSCL, trong bối cảnh hội nhập kinh tế sâu rộng, sau sáp nhập tỉnh thành, đang đứng trước cơ hội đột phá nếu biết khai thác triệt để cơ chế mới và nâng cao năng lực quản trị.

PV: Thưa ông, Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị đã đặt vai trò của doanh nhân, DN tư nhân lên một vị thế mới trong nền kinh tế Việt Nam, một sự thay đổi có tính đột phá, là người trong cuộc, ông nhìn nhận ý nghĩa của nghị quyết này như thế nào?

Doanh nhân Trần Khắc Tâm: Nghị quyết 68 như một luồng gió mới, có tính bước ngoặt lịch sử, tạo động lực to lớn cho DN, doanh nhân, và cả chính quyền địa phương, người dân. Lâu nay, khu vực kinh tế tư nhân vẫn phát triển mạnh mẽ nhưng chưa thực sự được “cởi trói” về tư duy. Giờ đây, Đảng khẳng định “kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế” - một quan điểm mới, đột phá trong tư duy của Đảng ta, nhằm khắc phục các định kiến, rào cản thể chế. Từ đó tạo môi trường kinh doanh thông thoáng để kinh tế tư nhân phát huy tối đa vai trò năng động, đóng góp vào sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

Sự thay đổi đó, với doanh nhân, DN chúng tôi đều cảm nhận rõ ràng hơn niềm tin và sự ghi nhận từ Đảng và Nhà nước với những đóng góp của mình thời gian qua, và khẳng định thêm vài trò rõ ràng hơn trong thời gian tới. Điều đó quan trọng hơn bất kỳ ưu đãi vật chất nào, bởi nó khơi dậy tinh thần tự tin, sáng tạo và chủ động cho giới doanh nhân Việt Nam. Sự thay đổi này, theo tôi, chính là “cú phá băng” cho cộng đồng doanh nghiệp tư nhân, giúp họ bước vào giai đoạn phát triển mới, tự tin đồng hành cùng Nhà nước trong kiến tạo đất nước.

Nghị quyết 68 là “cú phá băng” giúp cộng đồng doanh nghiệp tư nhân tự tin đồng hành cùng Nhà nước trong kiến tạo phát triển kinh tế.

Điều đó quan trọng hơn bất kỳ ưu đãi vật chất nào, bởi nó khơi dậy tinh thần tự tin, sáng tạo và chủ động cho giới doanh nhân Việt Nam. Sự thay đổi này, theo tôi, chính là “cú phá băng” cho cộng đồng doanh nghiệp tư nhân

Doanh nhân Trần Khắc Tâm

PV: Lâu nay ĐBSCL được xem là vựa nông sản (lúa, trái cây, thủy sản) của cả nước, nhưng đa số DN vẫn nhỏ lẻ, sản xuất và tiêu thụ nông sản vẫn khó khăn với điệp khúc ‘được mùa mất giá, được giá mất mùa’, có một số DN cũng lớn mạnh, nhưng kéo dài không được lâu lại lâm cảnh thua lỗ, trước nguy cơ phá sản. Theo ông, điều gì khiến DN nông sản, DN vùng ĐBSCL khó lớn?

Doanh nhân Trần Khắc Tâm: Đúng vậy. Nhiều năm qua, sản xuất nông nghiệp của vùng ĐBSCL còn manh mún, thiếu liên kết, DN khó tiếp cận nguồn lực và thông tin thị trường. Chính sách của các địa phương nhiều khi chưa đồng bộ, còn chồng chéo, khiến cả DN lẫn nông dân rơi thế bị động.

Không ít DN vẫn quen cách làm ăn cũ, nặng về xin - cho, ít chủ động xây dựng thương hiệu, mở rộng quan hệ, tìm kiếm thị trường quốc tế, với những hợp đồng làm ăn dài hạn. Thậm chí, có DN chỉ như đầu mối thu mua, gia công của DN khác, xuất khẩu mang tính tiểu ngạch. Dẫn tới đầu ra không ổn định, giá cả bấp bênh, sản phẩm khó tiêu thụ.

Trong khi đó, để làm nông nghiệp hiện đại, phát triển kinh tế nông nghiệp, không chỉ cần chuyển đổi mô hình sản xuất từ nông dân, máy móc và công nghệ chế biến sâu, còn yêu cầu DN phải có các mối quan hệ rộng lớn, bền vững với nhiều đối tác, nhiều thị trường, có cam kết chất lượng, uy tín với khách hàng. Không phải khi thấy có người mua cao hơn sẽ sẵn sàng phá hợp đồng với đối tác cũ để chạy theo lợi nhuận nhất thời, rồi chính mình chặn đường của mình về sau. Tương tự với mối quan hệ giữa DN và nông dân sản xuất, khi chữ ‘tín’ không được đề cao, việc sẵn sàng phá vỡ hợp đồng có thể tới từ cả 2 phía khi giá thị trường có biến động mạnh.

Khi Nghị quyết 68 được ban hành, chúng tôi nhìn thấy cơ hội tái cơ cấu mạnh mẽ, mở ra cơ chế mới, khuyến khích DN đầu tư chế biến tại chỗ, áp dụng công nghệ xanh - sạch, đặc biệt là thiết lập mối quan hệ hợp tác bền vững với nông dân và DN, giữa DN với đối tác tiêu thụ.

Doanh nhân Trần Khắc Tâm (bên trái) chia sẻ: “Khi chính quyền thực sự đồng hành, DN sẽ mạnh dạn đầu tư, tái cơ cấu, đổi mới công nghệ và mở rộng sản xuất.”

Kỳ vọng chính quyền kiến tạo

PV: Ông có nhắc đến “sự cởi trói về tư tưởng” trong Nghị quyết 68, điều này thể hiện như thế nào trong mối quan hệ giữa chính quyền và DN, doanh nhân thời gian qua?

Doanh nhân Trần Khắc Tâm: Trước kia, DN thường cảm thấy mình là “đối tượng bị quản lý”. Nay, Nghị quyết 68 đã thay đổi cách tiếp cận, DN được xem là đối tác phát triển, Nhà nước kiến tạo, đồng hành để DN phát triển. Sự chuyển từ tư duy “quản lý” sang “đồng hành” này có ý nghĩa rất lớn với DN, doanh nhân.

Cùng với đó, khi các địa phương thực hiện hợp nhất, sáp nhập, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, cũng góp phần tạo ra luồng gió mới. Sau sáp nhập, không gian phát triển của các tỉnh thành mới đều rộng lớn hơn, lao động và dân cư tập tập trung hơn, bộ máy chính quyền được tinh gọn và ít tầng nấc hơn, những người lãnh đạo ở tỉnh thành mới cũng phải có tầm và tư duy quản trị khác hơn.

Ngay như Cần Thơ sau sáp nhập với Hậu Giang, Sóc Trăng đã có sự chuyển biến, từng bước thay đổi, dù thời gian sau sáp nhập chưa lâu. Lãnh đạo Thành phố đã thay đổi rất nhiều và nhanh sau hợp nhất, làm việc ngày đêm, trực tiếp tháo gỡ vướng mắc, hỗ trợ doanh nghiệp triển khai dự án. Với sự thay đổi này, hy vọng không bao lâu nữa, Cần Thơ sẽ thực sự trở thành điểm đến đầu tư năng động nhất vùng ĐBSCL, nơi chính quyền và DN cùng hành động, cùng chịu trách nhiệm về kết quả phát triển.

Hay nói tới nông nghiệp, không còn chỉ cách nhìn chỉ lo sản xuất không tính đầu ra, giờ lãnh đạo các địa phương đã nói nhiều tới kinh tế nông nghiệp, tức sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa, có quy mô và sự bền vững, tính liên kết, tiêu thụ rõ ràng hơn.

Đây chính là điều mà DN cần nhất: Môi trường tin cậy, minh bạch và nhất quán. Khi chính quyền thực sự đồng hành, DN sẽ mạnh dạn đầu tư, tái cơ cấu, đổi mới công nghệ và mở rộng sản xuất.

Nghị quyết 68 đã thay đổi cách tiếp cận, doanh nghiệp được xem là đối tác phát triển. Nhà nước kiến tạo, đồng hành để doanh nghiệp phát triển. Sự chuyển từ tư duy “quản lý” sang “đồng hành” này có ý nghĩa rất lớn với doanh nghiệp, doanh nhân.

PV: Để tận dụng được những sự thay đổi trên, theo ông, DN, doanh nhân trong khu vực ĐBSCL cần thay đổi như thế nào?

Doanh nhân Trần Khắc Tâm: Trước hết là đổi mới tư duy quản trị. Không thể làm theo lối cũ, trông chờ vào may rủi hay “xin - cho” trong quan hệ hành chính. DN phải tự chủ, có chiến lược dài hạn, đầu tư vào con người và công nghệ. Một nhà máy chế biến cũ cần 10 lao động, nhưng với thiết bị hiện đại, chỉ cần 1 - 2 người vận hành. Điều đó cho thấy, hiệu quả sản xuất phụ thuộc trực tiếp vào công nghệ. DN nào không đổi mới, không học hỏi sẽ bị bỏ lại phía sau. Thực tế, đã có những DN khi phát triển tới một mức nào đó, thậm chí vươn lên vị thế nhóm dẫn đầu ngành của mình, nhưng sau đó đã rơi vào tình trạng mất kiểm soát, mất quản trị, chỉ trong thời gian ngắn đã đứng bên bờ vực khó khăn, thậm chí nguy cơ phá sản. Do đó, chính các doanh nhân cũng phải học về quản trị, để theo kịp được sự phát triển của chính DN mình và thị trường. Rất xót xa khi vừa qua một số DN lớn của vùng gặp khó khăn, đặc biệt khi khó khăn tới từ chính nội tại DN.

Ngoài ra, DN, doanh nhân cần chú trọng xây dựng mối quan hệ bền vững với đối tác và thị trường. Đừng chỉ nghĩ đến lợi nhuận ngắn hạn. Một DN biết giữ chữ tín, đảm bảo chất lượng, thực hiện đúng cam kết, dù lợi nhuận có ít đi trong ngắn hạn, về lâu dài sẽ có vị thế vững chắc hơn rất nhiều.

Phó Chủ tịch Hội đồng các Hiệp hội Doanh nghiệp ĐBSCL Trần Khắc Tâm khẳng định, vùng ĐBSCL đang đứng trước cơ hội chuyển mình mạnh mẽ.

Nhiều kỹ sư, cử nhân sau khi tốt nghiệp các trường ở miền Tây lại chọn lên TPHCM, hoặc ra Hà Nội tìm kiếm việc làm. Hệ quả, các doanh nghiệp địa phương rất khó tuyển người có năng lực.

Từ giữ chân nhân lực

PV: Ông nhiều lần nhấn mạnh tầm quan trọng của nguồn nhân lực, nhưng thực tế ở vùng ĐBSCL, lao động đi các tỉnh miền Đông tìm việc làm rất lớn, trong khi ngay Cần Thơ có lợi thế là trung tâm đào tạo của vùng, nhiều trường đại học có tiếng, nhưng sinh viên tốt nghiệp cũng rời đi, rất ít bạn trẻ ở lại. Thực tế này, theo ông do đâu, tìm lời giải thế nào?

Doanh nhân Trần Khắc Tâm: Với DN, lao động sẽ là điều kiện then chốt để đưa ra quyết định đầu tư đặt nhà máy tại một nơi nào đó. Tôi từng gặp không ít DN nước ngoài về khu vực ĐBSCL để tìm kiếm cơ hội đầu tư, mọi thứ đều thấy được, nhưng khi hỏi nguồn lao động đâu để họ thuê thì mình cũng không trả lời được. Muốn có DN về làm ăn, đặt nhà máy phải có nguồn lao động đáp ứng được nhu cầu của họ, nhưng muốn giữ chân lao động lại phải có nơi để họ làm việc, vậy ai sẽ là người đầu tư trước?

Hiện nay, lao động chất lượng cao của vùng ĐBSCL thiếu trầm trọng. Nhiều kỹ sư, cử nhân sau khi tốt nghiệp các trường ở miền Tây lại chọn lên TPHCM, hoặc ra Hà Nội tìm kiếm việc làm. Hệ quả, các DN địa phương rất khó tuyển người có năng lực.

Giải pháp, theo tôi, phải song hành giữa chính quyền và DN. Chính quyền cần tạo điều kiện, chính sách ưu đãi để người trẻ, đặc biệt đội ngũ sinh viên ra trường yên tâm lập nghiệp tại quê hương, như ưu đãi về nhà ở, thu nhập, cơ hội thăng tiến. DN cũng phải chủ động đào tạo, liên kết đào tạo từ sớm với các trường, trả lương xứng đáng, tạo môi trường chuyên nghiệp cho người trẻ cống hiến. Nếu không giữ được nhân lực giỏi, dù có cơ chế tốt đến đâu, đột phá vẫn khó thành hiện thực.

“Nghị quyết 68 là cú hích tư duy, tạo động lực để DN, chính quyền và người dân cùng hành động vì một ĐBSCL phát triển", ông Trần Khắc Tâm nói.

PV: Nhìn tổng thể, ông kỳ vọng gì về sự chuyển mình vùng ĐBSCL trong thời gian tới?

Doanh nhân Trần Khắc Tâm: Với khí thế mới hiện nay, tôi tin Cần Thơ đang đi đúng hướng, thể hiện vai trò “đầu tàu” của vùng, năng động, cởi mở, quyết liệt. Tôi tin rằng, nếu DN, doanh nhân chủ động đổi mới, chính quyền kiên trì đồng hành, vùng ĐBSCL sẽ tận dụng được lợi thế để vươn lên, nơi nông nghiệp tạo ra nguyên liệu, công nghiệp chế biến và dịch vụ hỗ trợ cùng phát triển hài hòa, đưa vùng này thành trung tâm kinh tế nông nghiệp xanh, thông minh và hội nhập cùng cả nước.

Nghị quyết 68 mở ra cơ hội để thay đổi cơ chế, chính sách, tạo cú hích về tư duy và hành động. DN, doanh nhân phải thay đổi, nắm bắt thị trường, đầu tư công nghệ, thiết lập mối quan hệ bền vững; chính quyền phải đồng hành, kiến tạo, giữ chân lao động để DN phát triển. Khi các yếu tố này hội tụ, chắc chắn sẽ mở ra kỷ nguyên vươn mình cùng dân tộc.

Tôi tin rằng, nếu doanh nghiệp, doanh nhân chủ động đổi mới, chính quyền kiên trì đồng hành, vùng ĐBSCL sẽ tận dụng được lợi thế để vươn lên

PV: Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi!

NHẬT HUY (thực hiện)

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/ky-vong-nghi-quyet-68-tao-dot-pha-cho-doanh-nghiep-vung-dbscl-post1786601.tpo