Kyrgyzstan và cuộc cách mạng hành chính dỡ bỏ rào cản phát triển

2 giờ trướcBài gốc

Nội các Kyrgyzstan khởi động cuộc cải cách hành chính công quy mô lớn vào tháng 3/2025. Nguồn: timesca.com

Đây là bước triển khai cụ thể của sắc lệnh tổng thống mang tên “Về các biện pháp bổ sung nhằm nâng cao hiệu quả, giảm quan liêu và tinh gọn bộ máy trong hệ thống công vụ của Cộng hòa Kyrgyzstan”.

Theo sắc lệnh này, Tổng thống Sadyr Japarov đã bổ nhiệm Bộ trưởng Tư pháp Ayaz Baetov làm Giám đốc Viện Sáng kiến chiến lược quốc gia (NISI), đồng thời giữ chức Phó Thủ tướng đến ngày 1/10/2025. NISI được trao quyền điều phối toàn diện quá trình cải cách hành chính công.

5 trụ cột cải cách chính

Trước hết, Kyrgyzstan sẽ tiến hành kiểm toán toàn diện các cơ quan chính phủ, nhằm xác định và loại bỏ những cơ cấu tổ chức kém hiệu quả, chồng chéo chức năng hoặc tồn tại hình thức. Theo nội dung chỉ đạo, việc rà soát này không chỉ dừng ở cấp bộ mà mở rộng tới các đơn vị trực thuộc và các tổ chức nhà nước sử dụng ngân sách, nhằm bảo đảm bộ máy vận hành tinh gọn, rõ trách nhiệm và ít tầng nấc trung gian.

Song song với đó, nước này đặt mục tiêu tối ưu hóa khuôn khổ pháp lý bằng cách rà soát, đơn giản hóa và loại bỏ những quy định hành chính bị đánh giá là quá rườm rà, lỗi thời hoặc gây cản trở hoạt động sản xuất, kinh doanh. Việc cắt giảm các rào cản pháp lý này được kỳ vọng sẽ mở đường cho môi trường đầu tư thuận lợi hơn và tăng tính minh bạch trong quản trị nhà nước.

Một lĩnh vực được kỳ vọng tạo ra đột phá là số hóa các dịch vụ công, đặc biệt trong các thủ tục cấp phép, đăng ký doanh nghiệp, hành chính thuế và hộ tịch. Việc chuyển đổi từ xử lý thủ công sang nền tảng điện tử sẽ giúp giảm đáng kể thủ tục rườm rà, tiết kiệm thời gian và chi phí cho người dân, doanh nghiệp, đồng thời góp phần ngăn chặn các hành vi nhũng nhiễu trong bộ máy công quyền.

Ngoài ra, Kyrgyzstan cũng đang thúc đẩy mô hình giao thoa khu vực công - tư, trong đó một số chức năng không cốt lõi của nhà nước sẽ được chuyển giao cho khu vực tư nhân hoặc tổ chức độc lập có năng lực, theo cơ chế đấu thầu minh bạch. Mô hình này không chỉ giúp giảm gánh nặng ngân sách mà còn tạo điều kiện để các dịch vụ công được cung cấp hiệu quả và linh hoạt hơn, gần với nhu cầu thực tế của xã hội.

Đặc biệt cải cách hướng đến mục tiêu xuyên suốt là nâng cao hiệu quả Chính phủ, thể hiện qua việc cắt giảm chi phí hành chính, đơn giản hóa quy trình ra quyết định và rút ngắn thời gian thực hiện các chương trình công. Đây là bước đi nhằm thích ứng với môi trường cạnh tranh toàn cầu ngày càng khốc liệt, nơi mà tốc độ và hiệu quả quản trị là yếu tố then chốt để thúc đẩy tăng trưởng và thu hút đầu tư.

Theo Times of Central Asia, phát biểu trong lễ công bố cải cách, Thủ tướng Kasymaliyev nhấn mạnh: “Hôm nay, chúng ta bắt đầu cuộc cải tổ căn bản trong hành chính công. Đây là bước đi quyết đoán, triệt để nhằm đẩy nhanh mọi quá trình phát triển quốc gia. Thế giới đang thay đổi nhanh chóng và các quốc gia đã bước vào một giai đoạn cạnh tranh toàn cầu mới. Vì vậy Kyrgyzstan phải sẵn sàng thích ứng”.

Nỗ lực vượt qua sức ì

Ngay sau tuyên bố của Nội các, các bộ, ngành đã gửi hơn 100 đề xuất cải cách lên NISI. Tuy nhiên, theo ông Ayaz Baetov, quá trình này đang vấp phải phản ứng thận trọng từ một số cơ quan nhà nước. Nhiều nơi từ chối triển khai các đề xuất mà không đưa ra phương án thay thế. “Sức ì của bộ máy quan liêu vẫn còn rất lớn”, ông Baetov phát biểu tại một diễn đàn về phi quan liêu hóa và cải cách cơ cấu tổ chức ở Bishkek ngày 5/6. Ông cũng nêu ví dụ về việc cải cách quy trình thi hành án dân sự và mô hình tòa án trực tuyến bị trì hoãn do sự phản đối nội bộ, bất chấp nhu cầu cấp thiết từ phía người dân và cộng đồng doanh nghiệp.

Một nội dung cải cách gây tranh cãi khác là kế hoạch giải thể hàng nghìn thư viện nông thôn trên cả nước. Chính phủ dự kiến sáp nhập nhân sự và cơ sở vật chất của các thư viện này vào các trường học, hình thành các trung tâm học tập và sáng tạo tích hợp. Theo giải thích từ phía NISI, phần lớn thư viện tại vùng nông thôn hoạt động kém hiệu quả, chỉ tồn tại trên danh nghĩa và trở thành gánh nặng hành chính ở cấp địa phương. Dù vậy, kế hoạch này đã vấp phải lo ngại từ giới học giả và các tổ chức văn hóa, cho rằng nhà nước cần đánh giá kỹ tác động xã hội trước khi hành động.

Nhìn chung, các cải cách hành chính hiện tại được thiết kế phù hợp với định hướng chiến lược của Kyrgyzstan kể từ khi chuyển sang mô hình cộng hòa tổng thống sau cuộc trưng cầu dân ý vào tháng 4/2021. Hiến pháp mới được thông qua với tỷ lệ ủng hộ lên đến 84%, trao thêm quyền lực cho Tổng thống và giảm số lượng nghị sĩ, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đơn giản hóa cấu trúc quản trị nhà nước. Theo các nhà nghiên cứu, Hiến pháp mới đã mở đường cho một chu kỳ cải cách hành chính mạnh mẽ, trong đó việc củng cố vai trò điều phối trung tâm, như NISI hiện nay, là điểm then chốt.

Cải cách lần này cũng đóng vai trò then chốt trong việc hiện thực hóa Chương trình phát triển quốc gia đến năm 2026 của Kyrgyzstan, trong đó đặt ra các ưu tiên chiến lược như hiện đại hóa bộ máy công, đấu tranh chống tham nhũng, đổi mới chính sách kinh tế và chuyển đổi số dịch vụ công. Song song đó, chiến lược phát triển nguồn nhân lực công vụ giai đoạn 2023 - 2025 cũng được triển khai nhằm chuẩn hóa tuyển dụng, đánh giá năng lực, và tăng cường đạo đức nghề nghiệp, nhằm giảm thiểu nguy cơ tham nhũng và chủ nghĩa thân hữu vốn tồn tại dai dẳng trong hệ thống công vụ Kyrgyzstan.

Thái Anh

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/kyrgyzstan-va-cuoc-cach-mang-hanh-chinh-do-bo-rao-can-phat-trien-10382818.html