Người dân xã Mường So, huyện Phong Thổ sử dụng nước sạch từ nguồn ngân sách hỗ trợ của Chương trình (Nguồn: phongtho.laichau.gov.vn)
Những năm qua, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025 (Chương trình) đã góp phần làm thay đổi diện mạo các thôn, bản vùng cao trên địa bàn huyện Phong Thổ. Đặc biệt, Dự án 1 (Giải quyết nhu cầu cấp thiết về đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt, hỗ trợ chuyển đổi nghề) được triển khai, thực hiện nghiêm túc, tạo được sự đồng thuận trong xã hội, được Nhân dân đồng tình ủng hộ, giúp diện mạo vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi đổi thay tích cực, người dân phát triển kinh tế, từng bước ổn định đời sống.
Huyện Phong Thổ có 80.407 người DTTS (gồm dân tộc: Dao, Mông, Thái, Hà Nhì Giáy, Hoa... cư trú tại 170 thôn, bản, tổ dân phố/17 xã, thị trấn), chiếm 93% tổng dân số toàn huyện. Trong đó: Thu nhập bình quân đầu người khoảng 40 triệu/người/năm. Đến nay, tỷ lệ hộ nghèo còn 37,93% (hàng năm giảm trên 5%/năm); tỷ lệ hộ cận nghèo còn 23,23%. Tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo hiện nay còn chiếm 61,26%; tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo DTTS 60,19%; 100% xã có điện lưới quốc gia; 100% các xã có đường bê tông hoặc đường nhựa đến trung tâm huyện; 100% hộ DTTS sử dụng nước hợp vệ sinh; 98,82% thôn, bản có đường ô tô đến trung tâm xã...
Theo báo cáo ngày 15/8/2024 của UBND Huyện Phong Thổ về sơ kết thực hiện Chương trình, cụ thể như sau: Kế hoạch trung hạn vốn ngân sách Trung ương giao là 465.332 triệu đồng (vốn đầu tư: 278.894 triệu đồng; vốn sự nghiệp: 186.438 triệu đồng). Lũy kế vốn đã bố trí giai đoạn 2021-2024 là 309.947 triệu đồng (vốn đầu tư: 190.239 triệu đồng; vốn sự nghiệp 119.708 triệu đồng), đạt 66,6% kế hoạch trung hạn vốn ngân sách Trung ương giao. Huyện đã giải ngân kế hoạch vốn ngân sách Trung ương giai đoạn 2021 - 2024 là 184.250 triệu đồng, đạt 59% kế hoạch vốn ngân sách Trung ương giao. Trong đó, vốn đầu tư: 151.884 triệu đồng (đạt 80% kế hoạch); vốn sự nghiệp: 32.366 triệu đồng (đạt 27,03% kế hoạch).
Số vốn dự kiến không thể giải ngân do không còn đối tượng hỗ trợ, không còn nhu cầu giải ngân đến hết năm 2025 là 91.007 triệu đồng (vốn đầu tư: 11.647 triệu đồng; vốn sự nghiệp: 79.360 triệu đồng). Đối với vốn đầu tư: 11.647 triệu đồng, trong đó không thể giải ngân Dự án 1 là 6.211 triệu đồng (Hỗ trợ đất ở: 1.680 triệu đồng, do không có đối tượng hỗ trợ; Hỗ trợ đất sản xuất: 3.983 triệu đồng, do không có đối tượng hỗ trợ; Xây dựng công trình nước sinh hoạt tập trung: 548 triệu đồng, không còn khối lượng để giải ngân, do công trình đã nghiệm thu thanh toán đưa vào sử dụng công trình).
Đối với Dự án 1, năm 2022, thực hiện Nội dung số 04 (Hỗ trợ nước sinh hoạt) là 6.635 triệu đồng. Trong đó, vốn sự nghiệp: 853 triệu đồng, đã giải ngân được 851 triệu đồng (đạt 99,7% kế hoạch) hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán 284 hộ; vốn đầu tư: 5.782 triệu đồng, đã giải ngân được 3.912 triệu đồng (đạt 67,6% kế hoạch) hỗ trợ 03 dự án nước sinh hoạt tập trung.
Trong năm 2023, kế hoạch vốn giao: 10.932 triệu đồng; dự toán ngân sách giao năm 2023: 9.051 triệu đồng (vốn đầu tư: 6.534 triệu đồng, vốn sự nghiệp: 2.505 triệu đồng, vốn chưa phân bổ chi tiết: 12 triệu đồng); vốn chuyển nguồn từ năm 2022 sang 2023: 1.872 triệu đồng (vốn đầu tư: 1.870 triệu đồng, vốn sự nghiệp: 2 triệu đồng). Huyện đã giải ngân, vốn đầu tư: 7.644,4 triệu đồng (đạt 90,96% kế hoạch) để thực hiện 03 dự án sửa chữa nước sinh hoạt tại 03 xã và hỗ trợ nhà ở cho 88 hộ; vốn sự nghiệp: 2.499 triệu đồng (đạt 99,7% kế hoạch) hỗ trợ chuyển đổi nghề cho 150 hộ và hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán cho 333 hộ.
Trong 6 tháng đầu năm 2024, tổng vốn giao: 6.622 triệu đồng (vốn sự nghiệp: 3.105 triệu đồng, vốn đầu tư: 3.517 triệu đồng). Trong đó, vốn chuyển nguồn từ năm 2023 sang năm 2024: 680 triệu đồng (vốn đầu tư), đã giải ngân 80 triệu đồng (đạt 11,8% kế hoạch); vốn giao năm 2024: 5.942 triệu đồng (vốn đầu tư: 2.837 triệu đồng; vốn sự nghiệp: 3.105 triệu đồng), đã phân bổ 4.625 triệu đồng và chưa phân bổ 1.317 triệu đồng. Hiện nay huyện đang triển khai thực hiện nội dung hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán và hỗ trợ chuyển đổi nghề.
Bên cạnh những kết quả đạt được, huyện Phong Thổ còn có những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện Chương trình như: Tiến độ giải ngân nguồn vốn còn chậm do những năm đầu thực hiện nên có sự lúng túng, khó khăn nhất định; Đối với nội dung hỗ trợ đất sản xuất: đến thời điểm hiện nay chưa phân bổ chi tiết được vốn đầu tư là 1.317 triệu đồng do UBND các xã chưa lập được đối tượng thụ hưởng...
Để đẩy mạnh việc triển khai thực hiện Chương trình trong thời gian tới, huyện tập trung triển khai một số giải pháp chủ yếu: Tiếp tục tổ chức triển khai và thực hiện có hiệu quả các dự án và thực hiện kiểm tra, giám sát, đánh giá việc triển khai thực hiện, tiến độ giải ngân Chương trình. Đồng thời, có biện pháp phòng ngừa, kịp thời ngăn chặn các biểu hiện tiêu cực và xử lý nghiêm hành vi tham nhũng, lãng phí và các vi phạm trong quá trình thực hiện Chương trình; Bảo đảm cân đối, bố trí kịp thời, đúng cơ cấu nguồn vốn đã được phê duyệt phân bổ; Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền, hướng dẫn nhân dân, triển khai thực hiện tốt các chương trình, chính sách dân tộc được Nhà nước đầu tư, hỗ trợ thuộc Chương trình...
Diễm Hồng