Lâm Đồng: Hồ chứa nước Đông Thanh phải tạm dừng hoạt động hơn 1 năm vì sạt lở

8 giờ trướcBài gốc

Hồ chứa nước Đông Thanh tọa lạc tại xã Nam Ban (huyện Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng cũ) từng được kỳ vọng trở thành công trình thủy lợi quy mô lớn, đảm bảo nguồn nước tưới tiêu, sinh hoạt cho hàng nghìn hộ dân vùng hạ lưu.

Sau hơn ba năm triển khai, dự án trị giá gần 500 tỉ đồng này vẫn chưa thể cán đích vì sự cố sạt trượt đất phức tạp, kéo theo hàng loạt hệ lụy kỹ thuật, pháp lý; ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người dân.

Hồ chứa nước Đông Thanh, Lâm Đồng bị sạt lở, gây hư hại nghiêm trọng cho 12,7 ha đất.

Dự án trọng điểm thủy lợi bị “đóng băng”

Từ một dự án từng được kỳ vọng mang lại sức sống mới cho vùng nông nghiệp Lâm Hà, hồ chứa nước trên vẫn “án binh bất động” giữa sườn đồi đầy vết nứt.

Theo quyết định phê duyệt của UBND tỉnh Lâm Đồng (ngày 10-11-2022), dự án Hồ chứa nước Đông Thanh có tổng mức đầu tư 494,1 tỉ đồng, gồm 26 gói thầu xây lắp và hạ tầng phụ trợ.

Đến giữa năm 2023, 17 gói thầu đã hoàn thành, nhiều hạng mục đạt 80%-90% khối lượng. Tổng giá trị giải ngân đạt hơn 342 tỉ đồng, tương ứng toàn bộ số vốn đã bố trí.

Thế nhưng, đầu tháng 7-2023, khu vực sườn đồi bên phải công trình xuất hiện hàng loạt vết nứt rộng 20-30 cm, kéo dài qua khu dân cư thôn Đông Anh. Các vết nứt lan nhanh, đất sụt lún từng mảng, gây hư hại nghiêm trọng cho 12,7 ha đất, trong đó có 6 ha nằm trong phạm vi dự án. Ba căn nhà bị sập hoàn toàn, hai căn khác nứt toác, nhiều diện tích cà phê, dâu tằm bị cuốn trôi.

Nhiều nhà dân bị ảnh hưởng nặng nề, phải di dời do sạt lún cạnh dự án hồ chứa nước Đông Thanh.

Ngay sau đó, chủ đầu tư phải tạm dừng toàn bộ thi công cụm đầu mối (gói thầu số 13), vốn đã đạt 82,5% khối lượng. Các hạng mục tràn xả lũ, sân nhà van, kênh hạ lưu bị hư hỏng nặng; nhiều khối bê tông bung bật, xô nghiêng. Công trình ngưng trệ kéo dài, hệ thống kênh và đường thi công dang dở, vốn đầu tư chưa thể tiếp tục giải ngân.

Theo Ban QLDA đầu tư xây dựng khu vực Lâm Hà, kết quả báo cáo tháng 6-2025 xác định, sạt trượt đất tại sườn đồi phía vai phải là hiện tượng thiên tai tự nhiên, không bắt nguồn từ hoạt động thi công hay sai phạm kỹ thuật.

Hồ chứa nước Đông Thanh nhìn từ trên cao.

Theo đánh giá, khu vực sụt lún nằm ngoài ranh giới dự án, song ảnh hưởng trực tiếp đến các hạng mục đầu mối. Các cung trượt địa chất phát triển phức tạp, quy mô khoảng 32 ha, khiến việc khắc phục không thể làm trong thời gian ngắn.

Trong suốt một năm qua, các đoàn chuyên gia phải liên tục theo dõi hiện trường, đo đạc biến động, đánh giá cơ chế trượt đất và đề xuất giải pháp công trình an toàn hơn.

Công trình bị hư hại xuống cấp nhiều vị trí.

Một cán bộ Ban QLDA đầu tư xây dựng khu vực Lâm Hà cho biết: “Nếu không có kết quả đánh giá địa kỹ thuật rõ ràng, việc thi công trở lại là không thể, vì nguy cơ sạt trượt tái phát sẽ gây thiệt hại lớn hơn cả trước đây”.

Thanh tra chỉ ra nhiều sai sót, chủ đầu tư đã khắc phục

Sau khi xảy ra sự cố, Thanh tra tỉnh Lâm Đồng tiến hành thanh tra toàn diện dự án và ban hành Kết luận số 35/KL-TTr (ngày 25-4-2024).

Kết luận báo cáo ghi nhận việc đầu tư xây dựng hồ chứa nước Đông Thanh là phù hợp với quy hoạch và nhu cầu thực tế, các bước thủ tục được thực hiện cơ bản đúng quy định. Tuy nhiên, một số sai sót trong khâu lập, thẩm tra dự toán, nghiệm thu, thanh quyết toán vẫn còn “chưa chặt chẽ”.

Theo đó, công tác nghiệm thu, thanh quyết toán một số hạng mục công trình của chủ đầu tư, đơn vị tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát, nhà thầu thi công còn chưa chặt chẽ, dẫn đến nghiệm thu, thanh toán không đúng thực tế số tiền hơn 312 triệu đồng.

Từ đầu năm 2025 tới nay, dự án phải dừng thi công.

Tổng số tiền nghiệm thu, thanh toán không đúng quy định đối với 4 gói thầu thuộc dự án hồ chứa nước Đông Thanh hơn 663 triệu đồng. Ngoài ra, việc lập hồ sơ nghiệm thu, thanh toán khối lượng đất đắp đập chưa chặt chẽ. Khối lượng đất đắp tại bãi vật liệu số IV có sự chênh lệch giữa thực tế so với thiết kế - dự toán lên đến 16.000 m3.

Sau kết luận này, chủ đầu tư đã khắc phục các tồn tại, đồng thời hoàn tất việc phê duyệt giá đất tái định cư, bàn giao đất cho các hộ dân bị ảnh hưởng. 64 hộ gia đình đã nhận tiền bồi thường với tổng số tiền hơn 140 tỉ đồng, chỉ còn một hộ chưa hoàn tất liên hệ nhận chi trả.

Ngày 9-9-2025, UBND tỉnh Lâm Đồng ban hành Thông báo, yêu cầu rà soát và chỉ đạo giải pháp khắc phục sự cố sạt trượt.

Theo đó, Ban QLDA đầu tư xây dựng khu vực Lâm Hà, cùng các sở ngành được giao khẩn trương hoàn thiện hồ sơ pháp lý, lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư dự án khắc phục sụt lún, sạt trượt đất tại thôn Đông Anh, xã Nam Ban.

Các biển cảnh báo sạt lở được cắm nhiều khu vực hồ chứa nước Đông Thanh.

Giải pháp được đơn vị tư vấn xác định là xây dựng mới tràn xả lũ ở phía vai trái đập, nằm ngoài phạm vi cung trượt, để thay thế tràn cũ đã hư hỏng. Cùng với đó, nhiều hạng mục gia cố, thoát nước và tường chắn trượt sẽ được triển khai đồng bộ nhằm đảm bảo ổn định lâu dài cho thân đập và khu dân cư lân cận.

Điểm đáng chú ý là gói thầu số 13 đã được mua bảo hiểm công trình trong thời gian thi công. Vì vậy, toàn bộ thiệt hại do sự cố thiên tai sẽ được công ty bảo hiểm bồi thường, không làm tăng chi phí đầu tư. Đây được xem là cơ sở quan trọng giúp dự án tiếp tục triển khai mà không phát sinh gánh nặng ngân sách.

Hiện chủ đầu tư đang lập báo cáo, trình UBND tỉnh phê duyệt trong năm 2025 để tái phấn đấu tái khởi công lại đầu năm 2026

Theo ghi nhận của pv PLO, sau hơn một năm đình trệ, nhiều hạng mục công trình đang xuống cấp, hệ thống đập và lòng hồ chưa được gia cố dễ bị xói lở mùa mưa. Các hộ dân vùng sạt trượt phải tạm di dời vẫn mong mỏi được trở về nơi ở cũ, ổn định cuộc sống.

Phấn đấu khởi công lại đầu năm 2026

Đông Thanh là công trình trọng điểm, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh kế hàng nghìn người dân Lâm Hà. Chúng tôi đang dồn toàn lực để sớm có phương án thi công lại an toàn, hiệu quả.

Hiện đơn vị đang hoàn thiện phương án khắc phục an toàn để trình UBND tỉnh phê duyệt trong năm 2025, phấn đấu khởi công lại đầu năm 2026.

Đại diện Ban QLDA đầu tư xây dựng khu vực Lâm Hà

CHÍNH THÀNH

Nguồn PLO : https://plo.vn/lam-dong-ho-chua-nuoc-dong-thanh-phai-tam-dung-hoat-dong-hon-1-nam-vi-sat-lo-post877565.html