Lâm Đồng tháo gỡ bất cập trong khai thác, sử dụng khoáng sản

17 giờ trướcBài gốc

Công ty Cổ phần Đầu tư PITC Lâm Đồng có trụ sở tại thị trấn Thạnh Mỹ, huyện Đơn Dương (Lâm Đồng) là doanh nghiệp được UBND tỉnh Lâm Đồng cấp giấy phép nạo vét, tận thu cát, sỏi trên lòng hồ thủy điện Đa Nhim tại huyện Đơn Dương. Tuy nhiên, từ giữa năm 2023 đến nay, gần 50.000m3 cát, sỏi mà doanh nghiệp này tận thu được không thể bán ra thị trường. Những đống cát chất cao như núi, mỗi khi trời mưa lớn, một phần cát lại bị xói lở, trôi xuống hồ.

“Việc tồn kho số lượng lớn cát không chỉ gây tình trạng lãng phí về tài nguyên khoáng sản mà còn gây khó khăn đối với doanh nghiệp. Không bán được cát, doanh nghiệp không có kinh phí duy trì hoạt động, trả lương cho người lao động, hệ thống máy móc phải đắp chiếu, ngày một xuống cấp, hư hỏng”, ông Nguyễn Huy Thành, Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư PITC Lâm Đồng phàn nàn.

Tài sản của doanh nghiệp bị hư hỏng, thất thoát do không thể bán cát ra thị trường.

Ông Nguyễn Đắc Thắng, Giám đốc Công ty TNHH Đắc Thắng Lợi cũng cho biết: "Công ty chúng tôi được tỉnh Lâm Đồng cấp phép nạo vét lòng hồ thủy điện Đa Khai (huyện Lạc Dương) và hồ thủy lợi Próh (huyện Đơn Dương) để khai thác, tận thu cát, sỏi. Thời gian qua, doanh nghiệp đã đầu tư nhiều tỷ đồng mua sắm máy móc, trang thiết bị để thoạt động theo đúng quy định. Tuy nhiên, hơn 10.000m3 cát, sỏi mà chúng tôi khai thác được gần hai năm qua vẫn chưa thể bán ra thị trường. Không bán được hàng, tàu bè, máy móc phải dừng hoạt động, phơi nắng mưa, mỗi ngày thêm gỉ sét, cát, sỏi bị thất thoát, doanh nghiệp thiệt hại nặng nề".

Trước đó, ngày 22-3-2023, UBND tỉnh Lâm Đồng có Văn bản số 2096/UBND-TL về việc đấu giá khối lượng khoáng sản thu hồi từ các dự án nạo vét lòng hồ thủy điện, thủy lợi trên địa bàn tỉnh. Theo văn bản này, UBND tỉnh Lâm Đồng giao UBND các huyện, thành phố chủ trì, phối hợp với Sở Tài chính, Sở Tài nguyên và Môi trường cùng các đơn vị có liên quan quản lý, bảo vệ khoáng sản thu hồi để tổ chức đấu giá; yêu cầu những doanh nghiệp đang nạo vét các lòng hồ thủy lợi, thủy điện ngừng tự bán cát, sỏi tận thu ra thị trường.

Từ đó đến nay, mặc dù UBND tỉnh Lâm Đồng ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các địa phương, đơn vị có liên quan tham mưu, đề xuất phương án bán đấu giá khối lượng cát, sỏi thu được từ lòng hồ để nộp ngân sách nhà nước, song các bên liên quan vẫn loay hoay chưa tìm ra phương án để tổ chức bán đấu giá lượng cát khổng lồ này. Lý do là việc xác định giá khởi điểm để đấu giá cát, sỏi hiện chưa có quy định cụ thể mà chỉ dựa vào khảo sát, tham khảo giá của một số doanh nghiệp kinh doanh cùng mặt hàng cát, sỏi trên địa bàn. Thực tế, trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng hiện không còn hầm cát, mỏ cát nào hoạt động nên việc xác định giá cát ban đầu là không thể. Nếu lấy giá từ các địa phương lân cận để “áp” vào giá khởi điểm ban đầu tại Lâm Đồng cũng không phù hợp.

Bên cạnh khó khăn trong xác định mức giá ban đầu thì việc xác định chi phí nạo vét và hoàn trả chi phí nạo vét cho doanh nghiệp sau đấu giá chưa có hướng dẫn, quy định cụ thể. Theo Sở Tư pháp tỉnh Lâm Đồng, đến nay cũng chưa có văn bản hướng dẫn hồ sơ, trình tự, thủ tục trong đấu giá tài sản là cát, sỏi tận thu mà chỉ có thể tham khảo và vận dụng theo chương II, Thông tư liên tịch số 14/2015/TTLT-BTNMT-BTP của Bộ Tài nguyên và Môi trường và Bộ Tư pháp quy định việc tổ chức thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất.

Những vướng mắc, chậm trễ trên không chỉ khiến doanh nghiệp gặp khó khăn mà còn gây nên tình trạng khan hiếm nguồn vật liệu cát xây; nhiều khu vực lòng hồ bị bồi lắng mạnh do không được nạo vét. Thời gian qua, người dân và doanh nghiệp tại Lâm Đồng phải đi mua cát từ các tỉnh lân cận như Ninh Thuận, Bình Thuận, Đắk Lắk để xây dựng. Do quãng đường vận chuyển xa, chi phí vận chuyển cao dẫn tới giá cát và các sản phẩm làm từ cát tại địa phương cao hơn rất nhiều so với các tỉnh, thành phố trong khu vực. Theo công bố giá vật liệu xây dựng tháng 1-2025 của Sở Xây dựng tỉnh Lâm Đồng, giá bán lẻ cát xây, cát đúc tại Lâm Đồng là 350.000-590.000 đồng/m3. Trong khi đó, giá bán lẻ cát tại tỉnh Ninh Thuận chỉ 250.000-280.000 đồng/m3; tại Bình Thuận là 280.000-300.000 đồng/m3. Do khan hiếm cát, sỏi nên giá bê tông tươi ở Lâm Đồng tăng vọt lên 1,9 triệu đồng/m3, trong khi tại các tỉnh miền Trung chỉ 1,3 triệu đồng/m3; Bình Thuận chỉ 1,2-1,5 triệu đồng/m3, Đồng Nai và TP Hồ Chí Minh chỉ 1,4-1,5 triệu đồng/m3...

Vừa qua, 10 doanh nghiệp tham gia nạo vét, tận thu cát, sỏi tại Lâm Đồng đã có đơn gửi các cấp lãnh đạo tỉnh Lâm Đồng, kiến nghị cho phép tạm thời đăng ký thu hồi khối lượng cát, sỏi và bùn đất từ hoạt động nạo vét cục bộ phòng, chống bồi lắng bảo vệ đập, hồ chứa thủy điện, thủy lợi để bán ra thị trường. Theo đại diện các doanh nghiệp, việc tham mưu của các sở, ngành dẫn tới UBND tỉnh Lâm Đồng ban hành Văn bản số 2096/UBND-TL là biểu hiện của việc “tự trói” trong quản lý, khai thác và sử dụng khoáng sản. Bởi theo Luật Khoáng sản, Luật Giao thông đường thủy nội địa và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan thì hoạt động nạo vét cục bộ, kết hợp thu hồi cát, sạn... trong phạm vi bảo vệ an toàn đập, hồ chứa thủy điện trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng không thuộc vùng nước đường thủy nội địa của tỉnh nên không thuộc đối tượng đấu giá.

Nhằm tạm thời tháo gỡ khó khăn trong việc khai thác, tiêu thụ cát, sỏi tại Lâm Đồng, ngày 13-2, Sở Công Thương tỉnh Lâm Đồng đã có cuộc họp với đại diện một số doanh nghiệp khai thác, tận thu cát, sỏi. Tại buổi làm việc, lãnh đạo Sở Công Thương ghi nhận những khó khăn, vướng mắc và đề xuất của các doanh nghiệp, đồng thời cam kết sớm báo cáo, tham mưu, đề xuất UBND tỉnh có giải pháp tháo gỡ. Cùng ngày, UBND tỉnh Lâm Đồng ban hành văn bản phê duyệt giá khởi điểm đấu giá tài sản là cát thu hồi tại một số địa phương trong tỉnh với mức giá khởi điểm từ 200.000 đồng đến 278.000 đồng/m3. Điều này mở ra cơ hội giải phóng hàng trăm nghìn mét khối cát đang tồn kho tại Lâm Đồng, khắc phục tình trạng lãng phí tài nguyên khoáng sản và giúp người dân, doanh nghiệp tại địa phương có thể mua cát xây dựng với giá phù hợp.

Bài và ảnh: VŨ ĐÌNH ĐÔNG

Nguồn QĐND : https://www.qdnd.vn/kinh-te/cac-van-de/lam-dong-thao-go-bat-cap-trong-khai-thac-su-dung-khoang-san-815736