Làm rõ vai trò quản lý chính sách dân tộc, đề xuất phân cấp mạnh cho địa phương

2 giờ trướcBài gốc

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, sáng 5/12, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh, Quốc hội thảo luận ở hội trường về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đến năm 2035.

Làm rõ cơ quan chủ trì chính sách dân tộc

Nêu ý kiến thảo luận, đại Hồ Thị Minh Đoàn (đoàn Quảng Trị) đề nghị Ban soạn thảo và Chính phủ làm rõ vai trò cơ quan chủ quản. Theo đại biểu, chính sách dân tộc đã được thực hiện đồng bộ trong một thời gian dài, đặc biệt là trong chương trình mục tiêu quốc gia, tác động sâu rộng đến đồng bào dân tộc thiểu số. Do đó, Bộ Dân tộc và Tôn giáo - cơ quan thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về công tác dân tộc - phải giữ vai trò chủ trì, không thể là phối hợp.

Nhất là trong trong hợp phần thứ hai, hợp phần đặc thù liên quan đến đồng bào dân tộc thiểu số. Theo dự thảo, Bộ Dân tộc và Tôn giáo mới chỉ giữ vai trò hướng dẫn. Như vậy, khi vướng mắc, cần giải ngân trách nhiệm thuộc về ai? Đại biểu đề nghị nghị quyết cần ghi rõ Bộ Dân tộc và Tôn giáo giữ vai trò trực tiếp phân bổ nguồn vốn của hợp phần 2 (nội dung phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi).

ĐBQH Hồ Thị Minh, đoàn Quảng Trị (Ảnh: Quốc hội )

Cùng chung ý kiến, đại biểu Tráng A Dương (đoàn Tuyên Quang) đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung thêm vào Điều 2 dự thảo Nghị quyết nội dung: Bộ Dân tộc và Tôn giáo chủ trì, phối hợp với các cơ quan hữu quan quản lý, tổ chức thực hiện hợp phần 2.

Đại biểu phân tích, điều này sẽ bảo đảm tính liên tục, thống nhất trong tổ chức thực hiện chính sách dân tộc, đồng thời phát huy hiệu quả tối đa của chương trình trong giai đoạn tới. Theo đại biểu, những điều chỉnh trên nhằm bảo đảm phù hợp với năng lực quản lý Nhà nước của từng bộ; đúng bản chất, phù hợp với vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn; tăng cường tính bền vững của chính sách dân tộc trong giai đoạn mới.

ĐBQH Tráng A Dương - Tuyên Quang. Ảnh Quốc hội

Đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cũng cho rằng, nên tách bạch nội dung: Đối với mục tiêu giảm nghèo, xóa nghèo bền vững, chuẩn nông thôn mới, xây dựng nông thôn mới... thì giao cho Bộ Nông nghiệp và Môi trường; các nội dung còn lại thì giao cho Bộ Dân tộc và Tôn giáo. Bởi chương trình tập trung ưu tiên cho đồng bào dân tộc miền núi, trong đó, có hộ nghèo và hộ cận nghèo. Chỉ có đồng bào dân tộc mới nói rõ và hiểu được đồng bào dân tộc. Cho nên đề xuất Ban soạn thảo nghiên cứu vấn đề này, không phải đồng chủ trì mà phải tách bạch cho rõ ràng.

Phân quyền cho cấp xã để nâng hiệu quả các chương trình mục tiêu quốc gia

Tại phiên thảo luận, đại biểu Mai Văn Hải (đoàn Thanh Hóa) đề nghị, trong nghị quyết cần có quy định mang tính nguyên tắc trong tổ chức thực hiện giữa các bộ, ngành, địa phương. Cơ chế quản lý cụ thể thì nên giao cho chính phủ quy định chi tiết, như quy định thống nhất giao cho Bộ Nông nghiệp và Môi trường là cơ quan chủ quản của toàn bộ chương trình, nhưng riêng hợp phần 2 đề nghị nghiên cứu giao cho Bộ Dân tộc và Tôn giáo chủ trì, và cũng cần quy định trách nhiệm của cấp xã trong thực hiện chương trình sau khi chúng ta thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Về trách nhiệm của cấp xã trong việc thực hiện chương trình đại biểu Hà Sỹ Huân (đoàn Thái Nguyên) đánh giá cao cơ chế thực hiện chương trình theo hướng Trung ương quản lý tổng thể và ban hành cơ chế chính sách hướng dẫn, giám sát kiểm tra; phân cấp, phân quyền triệt để đi đôi với việc phân bổ nguồn lực cho địa phương theo tinh thần địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm. Tuy nhiên, theo đại biểu, cơ chế này cần được làm rõ và triển khai triệt để hơn trong nghị quyết.

Tại khoản 5 Điều 1 và điều 3 của dự thảo của Nghị quyết đã phân cấp cho Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định phân bổ và tổ chức thực hiện chương trình. Đại biểu đoàn Thái Nguyên cho rằng, từ thực tiễn thực hiện cho thấy việc phân cấp này thủ tục còn rườm rà, mất nhiều thời gian, làm thiếu tính chủ động, dẫn đến đầu tư dàn trải, manh mún.

ĐBQH Hà Sỹ Huân - Thái Nguyên, Ảnh Quốc hội

Như những chương trình thực hiện ở giai đoạn trước, đầu tư của chương trình phần lớn là hạ tầng kỹ thuật, mô hình phục vụ sinh kế của người dân tại xã, thôn. Đại biểu cho rằng, chính quyền địa phương hai cấp hiện nay, với xã trực tiếp quản lý địa bàn, nắm rõ đối tượng, điều kiện văn hóa, địa hình, sinh kế của địa phương. Vì vậy, để thực hiện phương châm người dân làm chủ và tăng cường hiệu quả đầu tư cơ sở, đại biểu đề nghị Quốc hội xem xét điều chỉnh phân cấp quản lý thực hiện chương trình mạnh mẽ, triệt để hơn nữa cho chính quyền cơ sở theo hướng: Phân cấp cho cấp xã quyết định tổ chức thực hiện chương trình. Cấp tỉnh giữ vai trò định hướng, kiểm tra, giám sát, hỗ trợ kỹ thuật và thủ tục hỗ trợ hành chính.

Trong đó, trao quyền cho địa phương, cụ thể là Hội đồng nhân dân cấp xã và UBND cấp xã được quyết định danh mục kế hoạch triển khai thực hiện, mô hình phù hợp theo thứ tự ưu tiên từng giai đoạn, quyết định lồng ghép, phối hợp hoặc đồng bộ các hợp phần các nguồn vốn của chương trình và các dự án trên địa bàn nhằm tránh việc đầu tư lập dàn trải manh mún.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) cũng đề nghị phân quyền mạnh cho địa phương trong lựa chọn danh mục dự án, nhất là dự án nhỏ, kỹ thuật đơn giản; đơn giản hóa quy trình đầu tư, quy định rõ trách nhiệm cá nhân, người đứng đầu và cơ chế đánh giá xử lý chậm trễ. Đồng thời, cần có vùng an toàn pháp lý để cán bộ dám nghĩ dám làm, phù hợp với tinh thần chỉ đạo bảo vệ cán bộ năng động và sáng tạo.

ĐBQH Hà Sỹ Đồng, đoàn Quảng Trị (Ảnh: Quốc hội)

Nêu lên một quan điểm khác, đại biểu Dương Văn Phước (đoàn Đà Nẵng) cho biết, thời gian qua khi triển khai 3 chương trình mục tiêu quốc gia, giai đoạn 2021-2025, kém hiệu quả vì chia nhỏ quá nhiều phần, nhiều tiểu dự án, dẫn đến phân bổ vốn manh mún, dàn trải, không tạo ra bước đột phá. Vì vậy, tiến độ giải ngân rất chậm. Báo cáo giám sát đã chỉ ra rất rõ nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan, trong đó có nguyên nhân là cơ sở pháp lý thiếu rõ ràng, chưa đồng bộ, dẫn đến tình trạng đùn đẩy, né tránh.

"Chúng ta biết rằng rất nhiều địa phương trước đây, khi trình chương trình, phải đi từ bộ này sang bộ kia, rất phiền phức, và điều này đã làm chậm tiến độ. Vì vậy, tôi đề nghị về mặt quản lý, lần này nên giao cho một bộ quản lý, đó là Bộ Nông nghiệp và Môi trường", đại biểu nêu ý kiến.

Nguyễn Vân/VOV.VN

Nguồn VOV : https://vov.vn/chinh-tri/lam-ro-vai-tro-quan-ly-chinh-sach-dan-toc-de-xuat-phan-cap-manh-cho-dia-phuong-post1251409.vov