Làm sao để phân biệt được tin giả về mưa lũ do AI tạo ra?

3 giờ trướcBài gốc

Mưa lũ vẫn đang diễn ra ở nhiều tỉnh thành khu vực miền Trung - Tây Nguyên, gây thiệt hại về người và của. Hiện nay Nhà nước và lực lượng chức năng vẫn đang nỗ lực thực hiện công tác cứu trợ, đảm bảo sự an toàn cho người dân.

Tuy nhiên, trên các nền tảng mạng xã hội, nhiều đối tượng đã lợi dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tạo ra các tin giả, các video về mưa lũ, dựng cảnh kêu gọi và thổi phồng mức độ tàn phá của lũ.

Một video do AI tạo ra được ông Ngô Minh Hiếu cảnh báo. Ảnh: Ngô Minh Hiếu

Dùng AI để tạo video giả, tin giả về lũ lụt

Nói với PLO, ông Ngô Minh Hiếu, Giám đốc Tổ chức chống lừa đảo cho biết, trước đây các đối tượng thường dùng tin giả nhằm lừa tiền cứu trợ hoặc tìm kiếm tương tác (câu view) trên các tài khoản mạng xã hội.

Tuy nhiên, hiện nay, với khả năng nhân bản và tạo thông tin nhanh của AI, hình thức tin giả đang biến tướng thành một dạng tấn công thông tin (Information Warfare).

"Các nội dung AI như Deepfake hình ảnh, video thương tâm được tung ra ồ ạt nhằm tạo ra lớp "sương mù thông tin". Điều này gây nhiễu loạn, làm phân tán nguồn lực của lực lượng cứu hộ vì phải xác minh tin giả và làm "chìm" những lời kêu cứu thật sự của người dân.

Không chỉ dừng lại ở tiền bạc, mục đích là "vũ khí hóa" cảm xúc, những nội dung giả này đang gây hoang mang dư luận và làm xói mòn niềm tin của người dân vào thông tin chính thống trong lúc nguy cấp"- ông Hiếu nói.

Giám đốc Tổ chức chống lừa đảo cũng cho biết, mặc dù các nền tảng mạng xã hội có các công cụ cảnh báo thông tin được tạo ra từ AI, nhưng các đối tượng vẫn dễ dàng vô hiệu hóa các nhãn dán cảnh báo tự động. Theo đó, các đối tượng đã sử dụng các thao tác thủ công như quay lại màn hình, cắt logo, thêm bộ lọc màu, chèn âm thanh hoặc tạo âm... để lách các thuật toán nhận diện thông tin mà mạng xã hội đã tạo ra.

Bằng cách này, các thông tin như video giả, hình ảnh giả đã được đăng công khai mà không có một nhãn dán cảnh báo nào.

"Nếu người dùng chỉ chờ đợi cảnh báo từ nền tảng thì sẽ dễ dàng sập bẫy và tin vào các video này là thật"- ông Hiếu nói.

Vừa qua, Bộ Công an đã lên tiếng cảnh báo về việc có những người lợi dụng tình hình để lan truyền thông tin sai sự thật. Đặc biệt, nhiều tin giả do AI tạo liên tục xuất hiện đã xuyên tạc, công kích chính quyền và lực lượng chức năng trong công tác cứu trợ.

Một số khác bịa đặt hàng nghìn người chết, hàng chục nghìn người chưa được ứng cứu để câu view, kêu gọi ủng hộ, trục lợi, gây hoang mang cho người dân và phức tạp thêm tình hình.

Cách nhận diện video giả, hình ảnh giả do AI tạo ra

Để giúp người dân nhận biết được thông tin thật và thông tin do AI tạo ra, ông Ngô Minh Hiếu đã kêu gọi người dân chỉ nên đọc các thông tin từ báo chí chính thống, các trang Facebook của chính phủ và chính quyền địa phương.

Cạnh đó, người dân cũng không nên phó mặc cho nhãn dán hay cảnh báo từ mạng xã hội mà cần tự xây cho mình "tường lửa nhận thức"

Với các video về bão lũ, khi tiếp cận người dân cần chú ý các chi tiết nhỏ trong ảnh hoặc video. Theo đó, với các video, ảnh cho AI tạo ra thường sẽ gặp các lỗi nhỏ như ngón tay, mái nhà, hoặc chữ viết trong ảnh/video bị sai. Ngoài ra bối cảnh nền trong các video cũng thường mở ảo, vô lý.

Một video giả về tình hình mưa lũ do AI tạo ra. Ảnh: Ngô Minh Hiếu

Cạnh đó, nhiều video giả mạo được tạo bằng phần mềm miễn phí, vốn thường đóng dấu logo trên sản phẩm đầu ra. Nếu phát hiện một vùng hình ảnh bị làm mờ có chủ đích để che giấu thông tin, hãy đặt nghi vấn về tính xác thực của video đó.

“Để không trở thành người bị hại hoặc tiếp tay cho những đối tượng xấu, cần thực hiện nguyên tắc 3 không: Không chia sẻ khi nghi ngờ; Không chuyển tiền cho tài khoản lạ và Không tương tác để đẩy tin giả lên xu hướng”- ông Hiếu nhấn mạnh.

Nếu những cách quan sát thủ công không đủ thuyết phục, người dùng có thể nhờ đến sự trợ giúp của các công cụ chuyên biệt.

Deepware AI là một trong những giải pháp miễn phí có thể quét video và xác định xem nội dung có phải deepfake hay không. Hive AI Detector cũng là một lựa chọn, không chỉ kiểm tra video mà còn phân tích cả âm thanh để đánh giá mức độ can thiệp của AI.

Trong khi đó, Google AI Studio cho phép kiểm tra video bằng AI Gemini, cung cấp phản hồi thời gian thực về tính xác thực. Ngoài ra, ChatGPT cũng có thể hỗ trợ nhận diện deepfake, nhưng kết quả không ổn định do những hạn chế về quyền riêng tư.

HẠ QUYÊN

Nguồn PLO : https://plo.vn/lam-sao-de-phan-biet-duoc-tin-gia-ve-mua-lu-do-ai-tao-ra-post883196.html