Các bác sĩ tại Trung Quốc vừa công bố trường hợp một bệnh nhân 71 tuổi sống thêm 171 ngày sau khi được ghép gan từ lợn biến đổi gen, trong đó có 38 ngày mang theo lá gan lợn trong cơ thể. Đây là lần đầu tiên gan lợn biến đổi gen được cấy ghép vào cơ thể người.
Các bác sĩ tại Bệnh viện Đại học Y An Huy ở Trung Quốc đã ghép gan lợn biến đổi gen cho một bệnh nhân 71 tuổi vào tháng 5 năm 2024. Ảnh: Tiến sĩ Beicheng Sun/CNN
Theo công bố trên Tạp chí Gan học (Journal of Hepatology), bệnh nhân mắc xơ gan do viêm gan B và có khối u lớn ở gan. Khi không tìm được nguồn tạng hiến phù hợp, các bác sĩ tại Bệnh viện Đại học Y An Huy đã tiến hành cấy ghép gan từ một con lợn 11 tháng tuổi, được chỉnh sửa 10 gen để giảm nguy cơ thải ghép và nhiễm trùng. Ca phẫu thuật thành công, gan lợn nhanh chóng hoạt động, tiết mật và cải thiện các chỉ số chức năng gan.
Trong 10 ngày đầu, không có dấu hiệu thải ghép cấp tính. Phần gan người còn lại cũng phục hồi tốt hơn dự kiến. Tuy nhiên, đến ngày thứ 25, bệnh nhân xuất hiện biến chứng tim và hội chứng vi huyết khối - một rối loạn liên quan đến cấy ghép dị loài. Khi gan người đã đủ khả năng hoạt động, các bác sĩ quyết định rút gan lợn vào ngày thứ 38. Bệnh nhân sau đó sống thêm hơn ba tháng và qua đời do xuất huyết tiêu hóa ngày thứ 171 - không phải do gan.
Ca phẫu thuật ở Bệnh viện Đại học Y An Huy là lần đầu tiên gan lợn biến đổi gen được cấy ghép vào cơ thể người. Ảnh: Tân Hoa Xã
Khác với tim và thận, gan đảm nhiệm hàng loạt chức năng sống còn: lọc máu, giải độc, xử lý dưỡng chất, sản xuất mật và protein đông máu. Do đó, việc thay thế gan bằng cơ quan từ loài khác luôn bị xem là bất khả thi. Tuy nhiên, ca ghép gan lợn này đã tạo nên bước đột phá. Các chuyên gia đánh giá ca bệnh cho thấy tiềm năng sử dụng gan lợn như một “cầu nối sinh học”, giúp bệnh nhân suy gan chờ được ghép gan người hoặc tự phục hồi.
“Đây thật sự là một bước đột phá. Với tôi, một bác sĩ chuyên khoa ghép gan, nó thực sự mở ra những quan điểm và ý tưởng hoàn toàn mới, một bước tiến mang đến hy vọng thận trọng cho những bệnh nhân suy gan cấp”, Giáo sư Heiner Wedemeyer, Đại học Y Hannover (Đức) nhận định.
Có rất nhiều bệnh nhân đang chờ được ghép gan, nhưng nguồn tạng hiến chỉ đáp ứng một phần nhỏ. Dù còn hàng loạt thách thức, ca ghép gan này đã chứng minh một điều quan trọng: gan lợn có thể hoạt động trong cơ thể người và hỗ trợ sự sống.
Hồng Nhung