Lãng phí 'kép' từ việc vi phạm về đất đai dẫn đến cưỡng chế

8 giờ trướcBài gốc

Thực tế này đã và đang gây nhiều lãng phí về tiền của, thời gian, công sức đối với cả tổ chức, cá nhân vi phạm và chính quyền địa phương. Vậy phải làm gì để tình trạng lãng phí “kép” kể trên không còn xảy ra?

Lãng phí hiện hữu

Theo tìm hiểu của phóng viên, trong năm 2025, đặc biệt là giai đoạn trước khi mô hình chính quyền địa phương 2 cấp chính thức đi vào hoạt động (ngày 1-7-2025), nhiều tổ chức, cá nhân ở các xã, phường trên địa bàn thành phố Hà Nội đã có hành vi lấn chiếm đất công, tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp, lâm nghiệp. Đáng nói, nhiều trường hợp xây dựng kho xưởng với quy mô hàng trăm mét vuông đất; có hộ xây dựng nhà cao tầng kiên cố bất chấp các biện pháp ngăn chặn của chính quyền địa phương. Hậu quả là nhiều vụ việc phải thực hiện cưỡng chế khắc phục hậu quả.

Cưỡng chế một công trình xây dựng trên đất nông nghiệp tại xã Bình Minh. Ảnh: TT

Đơn cử, xã Bình Minh (Hà Nội) vừa hoàn thành việc cưỡng chế khắc phục hậu quả vi phạm đất đai của 40 công trình, nhà xưởng, trong đó có 26 công trình do các gia đình tự tháo dỡ, 14 công trình phải thực hiện cưỡng chế. Việc hoàn thành xử lý công trình vi phạm đã góp phần bảo đảm thực hiện Luật Đất đai, song vấn đề dư luận quan tâm nhất chính là sự lãng phí về vật chất, công sức của các hộ vi phạm và chính quyền khi cưỡng chế.

Chủ tịch UBND xã Bình Minh Nguyễn Đăng Việt cho biết, theo quy định, đối tượng có hành vi vi phạm sẽ phải chi trả toàn bộ chi phí cưỡng chế. Tuy nhiên, đến thời điểm này, 14 trường hợp vi phạm phải cưỡng chế trên địa bàn xã đều chưa chấp hành việc nộp phần chi phí này. Để có kinh phí, xã đã phải tạm ứng khoảng 300 triệu đồng để chi trả cho công tác cưỡng chế vi phạm đất đai. Chưa kể, xã phải huy động đông đảo nhân lực phục vụ công tác cưỡng chế. Một khoản lãng phí lớn khác là tiền mà các gia đình đã chi cho việc xây dựng công trình, lều lán, nhà xưởng... vi phạm, nay bị phá dỡ hoàn toàn.

Trao đổi với phóng viên, ông Lê Văn Khoa ở xã Bình Minh cho biết, nhiều trường hợp bỏ ra vài trăm triệu đồng, thậm chí cả tỷ đồng để xây dựng công trình trên đất nông nghiệp, đất lấn chiếm… rồi phải cưỡng chế tháo dỡ. Nhìn đống tài sản bị phá dỡ sau cưỡng chế, ai cũng xót xa. Đây cũng là bài học đắt giá cho các hộ cố tình vi phạm.

Không chỉ ở Bình Minh, nhiều xã, phường khác trên địa bàn thành phố Hà Nội như Chương Mỹ, Thanh Oai, Kiều Phú, Mỹ Đức, Phú Nghĩa, Yên Xuân… cũng đã, đang ráo riết ra quân xử lý vi phạm bằng hình thức cưỡng chế, nhằm siết chặt công tác quản lý đất đai.

Nguyên nhân chính khiến vi phạm phát sinh nhiều là do trước đó, chính quyền một số địa phương buông lỏng quản lý, thiếu quyết liệt trong xử lý vi phạm từ khi mới phát sinh. Bên cạnh đó, mức xử phạt vi phạm còn thấp, chưa đủ sức răn đe nên người dân bất chấp các biện pháp ngăn chặn để hoàn thiện công trình.

Cần thực hiện đồng bộ các giải pháp

Để hạn chế tình trạng phải cưỡng chế vi phạm đất đai, dẫn đến lãng phí “kép”, trước hết, các địa phương cần tăng cường công tác quản lý, ngăn chặn vi phạm ngay từ khi phát sinh. Song, việc này không dễ thực hiện vì hiện nay, các đối tượng thường sử dụng máy móc hiện đại để rút ngắn thời gian thi công, cùng với đó là tranh thủ thi công vào ngày lễ, ngày nghỉ, ban đêm để qua mặt lực lượng chức năng.

Theo đề xuất của một số xã, phường, cùng với việc triển khai các biện pháp ngăn chặn như tịch thu phương tiện, lập biên bản vi phạm theo quy định hiện hành, thành phố cần có chế tài mạnh hơn.

Đại diện UBND xã Yên Xuân (Hà Nội) cho biết: Hiện nay, quy trình xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai mất nhiều thời gian, thông thường ít nhất là 15-20 ngày. Nhiều đối tượng đã lợi dụng điều này để hoàn thiện công trình, gây khó khăn cho công tác xử lý. Nếu quy trình xử lý vi phạm được rút ngắn hơn, cho phép lực lượng chức năng cấp phường, xã được áp dụng biện pháp ngăn chặn khẩn cấp (cắt điện, nước, rào chắn công trình) ngay từ khi vi phạm phát sinh, sẽ giúp việc ngăn chặn vi phạm được kịp thời và hiệu quả, hạn chế phải cưỡng chế, gây tốn kém, lãng phí.

Ngoài ra, các xã, phường cần ứng dụng công nghệ vào quản lý đất đai, trật tự xây dựng trên địa bàn. Song song đó là tăng cường cơ chế giám sát cộng đồng, thiết lập đường dây nóng xử lý vi phạm đất đai, cá nhân hóa trách nhiệm của lãnh đạo phường, xã…

Trong bối cảnh vi phạm đất đai có chiều hướng gia tăng, đặc biệt tại khu vực nông thôn, vùng ven đô, ngày 29-4-2025, HĐND thành phố Hà Nội đã ban hành Nghị quyết số 09/2025/NQ-HĐND quy định mức tiền phạt đối với một số hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai trên địa bàn thành phố Hà Nội. Theo đó, nghị quyết nâng mức xử phạt lên gấp 2 lần đối với 71 hành vi vi phạm hành chính áp dụng mức phạt tiền, từ Điều 8 đến Điều 29 Nghị định số 123/2024/NĐ-CP ngày 4-10-2024 của Chính phủ. Đây được cho là giải pháp mạnh, thể hiện sự quyết liệt trong chỉ đạo, điều hành của chính quyền thành phố nhằm hạn chế vi phạm.

Hy vọng, việc thực hiện Nghị quyết số 09/2025/NQ-HĐND đồng bộ với các giải pháp nêu trên sẽ góp phần ngăn chặn, hạn chế vi phạm đất đai, giảm việc phải thi hành các biện pháp cưỡng chế vi phạm, tránh thiệt hại, lãng phí.

Thu Hằng

Nguồn Hà Nội Mới : https://hanoimoi.vn/lang-phi-kep-tu-viec-vi-pham-ve-dat-dai-dan-den-cuong-che-720786.html