Lễ công bố giải thưởng được Tổ chức Du lịch Liên Hợp Quốc (UN Tourism) tổ chức tối ngày 14/11 tại Cartagena de Indias, Colombia. Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Nam, làng rau Trà Quế cũng là đại diện duy nhất của Việt Nam đạt giải này trong năm 2024.
Giải thưởng “Làng du lịch tốt nhất” của UN Tourism được đưa ra nhằm nâng cao vai trò của du lịch trong việc bảo vệ các làng quê vùng nông thôn, bao gồm cảnh quan, hệ thống tri thức, sự đa dạng sinh học và văn hóa, các hoạt động địa phương bao gồm nông, lâm, chăn nuôi, thủy sản và ẩm thực. Những ngôi làng được lựa chọn nhận giải phải có sự nổi bật về tài nguyên thiên nhiên và văn hóa, đồng thời có các hành động đổi mới, cam kết phát triển du lịch phù hợp với các Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) của Liên Hợp Quốc.
Hình ảnh làng rau Trà Quế nhìn từ trên cao. Ảnh: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Nam
Sau khi đánh giá hơn 260 hồ sơ đăng ký từ 60 quốc gia, UN Tourism đã ghi nhận tài nguyên văn hóa, thiên nhiên phong phú và nổi bật của làng rau Trà Quế, cùng những cam kết và hành động của làng tuân thủ ba trụ cột chính về phát triển du lịch bền vững. Theo đề nghị của Ban giám khảo giải thưởng, UN Tourism công nhận làng rau Trà Quế trở thành một trong những Làng du lịch tốt nhất của UN Tourism.
Đến nay, UN Tourism đã trao giải thưởng cho 130 làng trên toàn thế giới, trong đó có 3 làng của Việt Nam được công nhận lần lượt vào các năm 2022, 2023, 2024, gồm có: làng Thái Hải (Thái Nguyên), làng Tân Hóa (Quảng Bình) và làng rau Trà Quế (Quảng Nam).
Được hình thành từ thế kỷ XVI và nằm cách Khu phố cổ Hội An 3km về hướng Đông Bắc, làng rau Trà Quế mang tính đặc thù của một đảo sông gần biển, được bao bọc bởi sông Cổ Cò và đầm Trà Quế với khí hậu ôn hòa, thổ nhưỡng tươi tốt, tạo điều kiện thuận lợi để người dân nơi đây sáng tạo và phát triển nghề trồng rau theo phương thức hữu cơ lâu đời.
Hiện nay, làng Trà Quế có 202 hộ dân tham gia hoạt động trồng rau với 326 lao động trực tiếp trên diện tích 18ha đất canh tác mang lại nguồn thu nhập ổn định.
Tháng 4/2022, nghề trồng rau tại Trà Quế đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận và đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, thuộc loại hình tri thức dân gian, nghề thủ công truyền thống.
Tại làng Trà Quế, các di tích mang tính lịch sử như: giếng đá Chăm, miếu Thổ thần, miếu Ngũ hành, mộ ông Nguyễn Văn Điển… hay lễ cúng Cầu Bông cùng các phong tục, tập quán, tín ngưỡng, văn hóa ẩm thực đang được bảo tồn và phát huy một cách hiệu quả, là minh chứng cho quá trình phát triển lâu đời của làng.
UN Tourism sẽ trao chứng nhận này cho tỉnh Quảng Nam tại Phiên họp thường niên Mạng lưới Làng du lịch tốt nhất lần thứ 2 của UN Tourism trong khuôn khổ “Hội nghị quốc tế về Du lịch Nông thôn” được tổ chức tại Quảng Nam từ ngày 7 - 12/12/2024.
Một ngày làm nông dân của du khách nước ngoài. Ảnh: Nguyễn Hữu Tấn
Thời gian qua, tỉnh Quảng Nam luôn xem phát triển du lịch xanh là chiến lược phát triển bền vững, hướng tới định vị thương hiệu du lịch của địa phương. Từ năm 2019, Quảng Nam đã bắt đầu đưa ra thông điệp nhất quán về phát triển du lịch xanh và trở thành địa phương tiên phong trên cả nước ban hành Bộ tiêu chí du lịch xanh cấp tỉnh. Hơn 5 năm qua, Quảng Nam vẫn đang nỗ lực đưa ngành du lịch tỉnh theo quy chuẩn du lịch xanh của địa phương lẫn quốc tế. Tính đến cuối năm 2024, tỉnh Quảng Nam đã cấp chứng nhận du lịch xanh cho 32 đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.
Giải thưởng Làng du lịch tốt nhất của UN Tourism dành cho làng rau Trà Quế là sự ghi nhận những nỗ lực trong việc gìn giữ các giá trị văn hóa bản địa; nghề thủ công truyền thống; nếp sống, nếp sinh hoạt lâu đời; sự sáng tạo và chú trọng phát triển các loại hình du lịch - dịch vụ mang tính cộng đồng, bền vững; thể hiện sự thuần hậu, hiếu khách của người dân địa phương. Giải thưởng danh giá này là cơ hội để Trà Quế vững bước ra thế giới và từng bước trở thành điểm sáng của du lịch Quảng Nam nói riêng và Việt Nam nói chung.
Đình Sơn