Tuyên bố được ông Trump đưa ra vài giờ sau khi một quan chức Nhà Trắng phát biểu rằng, hội nghị thượng đỉnh giữa ông Trump và ông Putin chỉ có thể diễn ra nếu ông Putin và ông Zelensky đồng ý gặp mặt trực tiếp. Tuy nhiên, ông Trump đã bác bỏ thông tin này khi trả lời câu hỏi của báo giới tại Phòng Bầu dục: "Không, ông ấy không cần phải làm điều đó".
Trước đó cùng ngày, Điện Kremlin thông báo hai bên đã đạt được đồng thuận về nguyên tắc cho một cuộc gặp cấp cao giữa ông Trump và ông Putin, dự kiến sẽ diễn ra “trong những ngày tới”. Cố vấn chính sách đối ngoại của Tổng thống Nga, ông Yury Ushakov, cho biết sáng kiến bắt đầu từ phía Mỹ và Moscow đã nhất trí về mặt nguyên tắc với cuộc gặp song phương này.
(từ trái sang) Ông Zelensky, ông Trump, ông Putin. Ảnh ABC
Tuy nhiên, Điện Kremlin cũng gần như thẳng thừng từ chối đề xuất của ông Trump về một hội nghị thượng đỉnh ba bên với sự tham gia của cả ba nhà lãnh đạo Nga, Ukraine và Mỹ – một ý tưởng từng được Washington nêu ra một ngày trước đó. Ông Ushakov nói rằng ý tưởng này “vì lý do nào đó đã được phía Mỹ nhắc đến hôm qua”, nhưng “không được thảo luận cụ thể” và Nga đã “hoàn toàn bỏ qua lựa chọn đó mà không bình luận gì thêm”.
Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cũng xác nhận mong muốn của ông Trump: "Tổng thống muốn gặp cả ông Putin và ông Zelensky, bởi ông ấy thực sự mong muốn kết thúc cuộc chiến khốc liệt này." Bà nói thêm rằng các chi tiết của các cuộc gặp tiềm năng vẫn đang được sắp xếp và sẽ được công bố "vào thời điểm thích hợp".
Cuộc gặp sắp tới với ông Putin là một phần trong nỗ lực của ông Trump nhằm hiện thực hóa cam kết tranh cử rằng ông có thể chấm dứt cuộc xung đột ở Ukraine trong vòng 24 giờ. Tuy vậy, đã hơn nửa năm trôi qua, tiến trình hòa đàm do Mỹ làm trung gian vẫn rơi vào bế tắc.
Ngày 7/8, khi được hỏi về khả năng gặp trực tiếp người đồng cấp Ukraine Zelensky, Tổng thống Nga cho biết: “Tôi không phản đối điều đó. Điều đó là có thể nhưng để điều này xảy ra, cần có một số điều kiện nhất định. Đáng tiếc là những điều kiện ấy vẫn còn rất xa vời".
Trước đây, ông Putin từng khẳng định chỉ gặp ông Zelensky nếu đàm phán đạt đến giai đoạn "cuối cùng".
Ông Putin cũng gợi ý rằng cuộc gặp với ông Trump có thể được tổ chức tại Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE). Khi được hỏi bên nào đưa ra đề xuất đầu tiên, ông Putin đáp: “Cả hai bên đều bày tỏ sự quan tâm. Ai nói trước không còn quan trọng nữa".
Cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ-Nga lần này được xem là nỗ lực ngoại giao quyết liệt nhất của Nhà Trắng trong nhiều tháng trở lại đây. Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff đã có tới thăm Moscow hôm 6/8, nơi ông gặp cả ông Putin và Đặc phái viên Nga về hợp tác đầu tư Kirill Dmitriev.
Sau cuộc gặp, ông Witkoff báo cáo với ông Trump rằng ông Putin sẵn sàng đối thoại. Tổng thống Mỹ được cho là đã phản hồi tích cực, song cũng bày tỏ mong muốn một cuộc gặp song song giữa hai người đồng cấp Nga-Ukraine để thảo luận về một lệnh ngừng bắn.
Áp lực kinh tế
Áp lực từ Washington không chỉ đến từ mặt trận ngoại giao. Hôm 6/8, ông Trump bất ngờ áp thuế bổ sung 25% đối với Ấn Độ – được hiểu là động thái trừng phạt New Delhi vì tiếp tục mua dầu của Nga. Ông cũng ám chỉ rằng có thể sẽ áp thuế đến 100% vào ngày 8/8 đối với bất kỳ quốc gia nào còn tiếp tục nhập khẩu hàng hóa từ Nga – một cảnh báo trực tiếp nhằm vào Trung Quốc, khách hàng hóa dầu lớn nhất của Moscow.
Ngày 8/8 cũng được xem là hạn chót cho “tối hậu thư” mà ông Trump đặt ra cho ông Putin: hoặc ngừng bắn, hoặc đối mặt với các lệnh trừng phạt kinh tế cứng rắn hơn. Tuy nhiên, trước báo giới, ông Trump tỏ ra dè dặt hơn: “Chúng ta sẽ xem ông ấy nói gì. Quyết định sẽ tùy thuộc vào ông ấy. Thật thất vọng".
Ba quan chức Nhà Trắng xác nhận rằng các biện pháp trừng phạt thứ cấp vẫn đang được chuẩn bị và nhiều khả năng sẽ được công bố vào ngày 8/8 như kế hoạch.
Bất chấp sức ép kinh tế và ngoại giao từ phía Mỹ, Nga vẫn chưa có dấu hiệu xuống thang. Moscow tiếp tục giữ nguyên các điều kiện cứng rắn như: kiểm soát các vùng lãnh thổ đã chiếm tại Ukraine và đảm bảo Kiev giữ thế trung lập về chính trị, bao gồm việc từ bỏ tham vọng gia nhập NATO.
Về phía Ukraine, nỗi lo bị loại khỏi tiến trình đàm phán vẫn hiện hữu. Tháng 2/2025, sau cuộc gặp giữa các phái đoàn Mỹ và Nga tại Istanbul, Tổng thống Zelensky từng bày tỏ bức xúc khi tuyên bố: "Một lần nữa, các quyết định về Ukraine lại được đưa ra mà không có Ukraine".
Trong một bài đăng trên X hôm 7/8, ông Zelensky cho biết các hình thức gặp cấp cao nhằm chấm dứt chiến tranh đang được thảo luận, bao gồm “hai cuộc gặp song phương và một cuộc gặp ba bên”. Nhà lãnh đạo Ukraine nhấn mạnh: “Ukraine không ngại đối thoại. Chúng tôi kỳ vọng phía Nga cũng có đủ dũng cảm để làm điều đó. Đã đến lúc chấm dứt xung đột".
Diệp Thảo/VOV.VN (biên dịch) Theo NBC News