Lầu Năm Góc thấy gì sau chiến dịch 'Mạng Nhện' của Ukraine?

17 giờ trướcBài gốc

Cuộc tấn công táo bạo bằng máy bay không người lái (UAV) hay còn gọi là chiến dịch "Mạng Nhện" của Ukraine vào các căn cứ không quân chiến lược của Nga không chỉ gây thiệt hại nặng nề cho lực lượng máy bay ném bom tầm xa của Moscow, mà còn gióng lên hồi chuông cảnh báo đối với nước Mỹ. Trong bối cảnh chiến tranh ngày càng mang đậm dấu ấn của các phương thức tác chiến phi đối xứng và sáng tạo, các chuyên gia an ninh nhận định: Mỹ hoàn toàn có thể trở thành mục tiêu tương tự.

Máy bay không người lái UAV của Ukraine tấn công căn cứ không quân Olenya, Nga. Ảnh: The Moscow Times

UAV Ukraine thay đổi cán cân sức mạnh

Cuộc tập kích hôm 1/6 hay còn gọi là chiến dịch "Mạng Nhện" do quân đội Ukraine thực hiện đã phá hủy ít nhất 13 máy bay, trong đó có các oanh tạc cơ chiến lược có khả năng mang vũ khí hạt nhân, và làm hư hại hàng chục chiếc khác của quân đội Nga. Theo các quan chức phương Tây và các nhà phân tích, "Mạng Nhện" có thể là chiến dịch thiệt hại nghiêm trọng nhất đối với lực lượng không quân Nga kể từ khi cuộc xung đột nổ ra năm 2022.

Các UAV được sử dụng trong cuộc tấn công đều có chi phí sản xuất rẻ hơn hàng trăm lần so với mục tiêu chúng phá hủy. Một phần trong số đó được lén vận chuyển vào Nga thông qua các xe tải thương mại và bí mật bố trí gần các căn cứ không quân lớn trước khi được kích hoạt từ xa. Đáng nói, vụ việc này không diễn ra trong một sớm một chiều mà nó là kết quả của quá trình chuẩn bị kéo dài tới 18 tháng, với khả năng thâm nhập, do thám và lên kế hoạch cực kỳ tinh vi.

Những oanh tạc cơ chiến lược bị phá hủy vốn là một phần trong lực lượng răn đe hạt nhân của Nga – yếu tố then chốt trong học thuyết quân sự Moscow. Vì vậy, thiệt hại lần này không chỉ mang tính vật lý mà còn giáng đòn mạnh vào tâm lý và thế cân bằng chiến lược, buộc Điện Kremlin phải xem xét lại toàn bộ cách thức phòng thủ nội địa.

An ninh Lầu Năm Góc trước UAV

Tuy các đồng minh của Ukraine tại Washington không giấu được sự phấn khích, thì nhiều chuyên gia quốc phòng lại nhìn thấy trong chiến thắng này một viễn cảnh đầy lo âu: Mỹ hoàn toàn có thể trở thành nạn nhân của một cuộc tấn công tương tự.

“Lầu Năm Góc nên thực sự lo lắng”, bà Stacie Pettyjohn – chuyên gia cấp cao tại Trung tâm An ninh Mỹ Mới (CNAS) cảnh báo. Theo bà, một cuộc tấn công kiểu Ukraine như sử dụng UAV được ngụy trang trong các container hoặc xe tải hoàn toàn có thể xảy ra trên đất Mỹ hoặc tại các căn cứ quân sự hải ngoại.

Giám đốc điều hành tổ chức RAND và cựu lãnh đạo Cơ quan Dự án Nghiên cứu Tình báo Tiên tiến (IARPA) Jason Matheny nhấn mạnh: “Bất kỳ quốc gia nào sở hữu lực lượng ném bom chiến lược, tên lửa liên lục địa, hoặc tàu ngầm hạt nhân cũng đều đang theo dõi sát sao sự kiện này và e ngại rằng một cuộc tấn công UAV từ các container trá hình có thể xóa sổ kho vũ khí chiến lược của họ”.

Thực tế, Mỹ duy trì hàng loạt căn cứ hải quân, không quân lớn tại châu Âu, Trung Đông và Thái Bình Dương nhưng nhiều nơi trong số đó không được thiết kế để chống lại các cuộc tập kích bất ngờ bằng UAV giá rẻ, phi truyền thống.

Máy bay không người lái Ukraine. Ảnh: The Washington Post

Chiến thuật UAV phi đối xứng trong chiến tranh hiện đại

Từ lâu, chiến tranh phi đối xứng đã là một đặc trưng của các cuộc xung đột hiện đại. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, tốc độ thay đổi của phương thức tác chiến này đang vượt xa khả năng thích nghi của các cường quốc quân sự.

“Bản chất chiến tranh đang thay đổi với tốc độ chưa từng thấy”, tướng Bryan Fenton, Tư lệnh Bộ Chỉ huy Tác chiến Đặc biệt của Mỹ, phát biểu trước Quốc hội hồi tháng 4. Ông nhấn mạnh thêm: “Đối phương dùng UAV giá 10.000 USD, còn ta bắn hạ chúng bằng tên lửa trị giá 2 triệu USD. Hiệu quả chi phí đang bị đảo ngược hoàn toàn".

Cuộc chiến ở Ukraine, chiến dịch tập kích bằng UAV của phiến quân Houthi tại Biển Đỏ hay chiến dịch ám sát bằng thiết bị vô tuyến ở Lebanon do Israel tiến hành… tất cả đều cho thấy sự thay đổi chóng mặt trong bản chất của chiến tranh hiện đại. Những quốc gia và lực lượng vốn yếu thế về công nghệ hay kinh tế giờ đây có thể gây tổn thất khổng lồ cho đối phương chỉ với những khoản đầu tư khiêm tốn.

Cũng giống như vụ khủng bố ngày 11/9, một chiến dịch tốn chưa đến 500.000 USD nhưng khiến nước Mỹ tiêu tốn hơn 8 nghìn tỷ USD trong hai thập kỷ tiếp theo, chiến tranh phi đối xứng đang chứng minh rằng: trong chiến tranh hiện đại, sáng tạo và bất ngờ đôi khi đáng giá hơn cả kho vũ khí hạng nặng.

UAV - Vũ khí chiến lược của thời đại công nghệ giá rẻ

Nếu như trước đây chiến tranh công nghệ cao đồng nghĩa với các hệ thống tên lửa tối tân hay vệ tinh quân sự phức tạp, thì ngày nay UAV đã trở thành biểu tượng cho một cuộc cách mạng quân sự kiểu mới, nơi mà chi phí thấp không đồng nghĩa với hiệu quả thấp.

Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ phụ trách an ninh quốc tế Celeste Wallander nhận định: “UAV không chỉ là vũ khí, mà còn là tai mắt trên chiến trường, là phương tiện trinh sát, phá hoại, và điều hướng chiến thuật”. Một số mẫu UAV của Ukraine thậm chí được in 3D, sử dụng sợi quang để điều khiển, giúp giảm thiểu khả năng bị nhiễu điện tử.

Quan trọng hơn, UAV dễ tiếp cận. Không cần một tổ hợp công nghiệp quân sự đồ sộ, các nhóm vũ trang nhỏ, thậm chí cá nhân, cũng có thể sở hữu và vận hành UAV với kỹ năng tương đối đơn giản. Điều này khiến cho UAV trở thành “vũ khí bình dân” đầy uy lực và khó kiểm soát.

Thực tế, Mỹ cũng đã áp dụng UAV trong nhiều chiến dịch chống khủng bố tại Trung Đông. Nhưng chính sự phổ cập ngày càng rộng rãi của công nghệ này, cùng với sự phát triển của trí tuệ nhân tạo và điều khiển tự động, đang khiến cán cân nghiêng về bên có thể hành động bất ngờ, phi chính quy.

Cuộc tấn công UAV của Ukraine vào các căn cứ không quân chiến lược của Nga là một bước ngoặt không chỉ trong xung đột Nga-Ukraine, mà còn trong nhận thức toàn cầu về an ninh và phòng thủ chiến lược. UAV đã trở thành vũ khí của thời đại, và cũng là thách thức lớn nhất đối với các siêu cường quân sự vốn quen với các mô hình chiến tranh truyền thống.

Đối với Mỹ, sự kiện này là lời cảnh tỉnh không thể phớt lờ. Việc gia cố hệ thống phòng thủ tại các căn cứ trọng yếu, đầu tư vào công nghệ phát hiện và đối phó UAV, và nhất là thay đổi tư duy chiến lược từ “chống xâm nhập” sang “chủ động ngăn chặn” cần được đặt lên hàng đầu.

Giang Bùi/VOV.VN (biên dịch) Theo: The Washington Post

Nguồn VOV : https://vov.vn/the-gioi/lau-nam-goc-thay-gi-sau-chien-dich-mang-nhen-cua-ukraine-post1205035.vov