Các vị chức sắc đồng bào Chăm theo đạo Bàlamôn dẫn đầu đoàn rước y trang trong Lễ hội Katê 2025. Ảnh: Nguyễn Thành – TTXVN
Hàng nghìn đồng bào Chăm, người dân và du khách đã cùng hòa mình trong không khí lễ hội rộn ràng, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.
Lễ hội Katê mở đầu bằng nghi thức truyền thống rước y trang nữ thần Pô Inư Nưgar – vị thần Mẹ xứ sở, dạy đồng bào Chăm trồng lúa, dệt vải, chăn nuôi và mang lại cuộc sống no ấm. Nghi lễ được tổ chức trang trọng với sự tham gia của đồng bào Chăm các làng Hữu Đức, Tân Đức, Thành Đức (xã Phước Hữu) cùng đồng bào Raglai ở xã Phước Hà. Đúng 12h15 giờ ngày 20/10, sau hồi chiêng, trống ngân vang, đoàn rước y trang chính thức khởi hành, dẫn đầu là các vị chức sắc Chăm Bàlamôn, tiếp đến là đội khiêng kiệu cùng cờ lọng bay phấp phới, nối theo là hàng trăm người dân và du khách.
Tại một điểm dừng trong làng, người Raglai trao y trang cho người Chăm trong nghi lễ đón nhận trang nghiêm. Sau phần nghi thức, đoàn rước đưa y trang tiến về sân vận động Hữu Đức để thực hiện lễ khai hội. Tại đây, đại diện Ban Tổ chức đọc thư chúc mừng của Đảng ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã Phước Hữu và tuyên bố khai mạc Lễ hội Katê 2025. Các vị chức sắc đồng bào Chăm nhận hoa chúc mừng; đoàn rước tiếp tục diễu hành qua lễ đài trước khi đưa y trang về đền thờ trong thôn Hữu Đức.
Màn đồng diễn nghệ thuật chào mừng Lễ hội Katê 2025 tại sân vận động làng Hữu Đức (xã Phước Hữu, Khánh Hòa). Ảnh: Nguyễn Thành - TTXVN
Ngay sau lễ khai mạc, tại sân vận động thôn Hữu Đức đã diễn ra chương trình biểu diễn nghệ thuật đặc sắc, được dàn dựng công phu với sự tham gia của đông đảo nghệ nhân và thanh niên người Chăm. Trong trang phục truyền thống rực rỡ sắc màu, các chàng trai, cô gái Chăm cùng cất cao lời ca, tiếng hát vang vọng giữa không gian lễ hội. Khán giả được thưởng thức những điệu múa quạt mềm mại, duyên dáng. Đôi tay thiếu nữ Chăm khéo léo vung lên, úp xuống, tạo nên hình ảnh tựa cánh bướm tung bay. Đi cùng là điệu múa đội nước uyển chuyển, nhịp nhàng của các chị, các bà làng Chăm, thể hiện nét đẹp lao động và đời sống văn hóa truyền thống. Tiếng trống Paranưng rộn rã, hòa cùng âm thanh réo rắt của kèn Saranai, tạo nên bản hòa tấu sôi động, lan tỏa không khí lễ hội Katê vui tươi, đậm đà bản sắc dân tộc.
Chị Báo Thị Phải, người dân làng Hữu Đức chia sẻ, năm nào gia đình chị cũng chuẩn bị kỹ lưỡng: trang hoàng nhà cửa, chuẩn bị lễ vật, làm bánh, dệt trang phục mới và đặc biệt tham gia múa hát ở sân vận động Hữu Đức để chào đón lễ hội Katê. Mỗi khi tiếng trống Paranưng và kèn Saranai vang lên, người dân đều cảm thấy rạo rực như được tiếp thêm niềm tự hào về nguồn cội. Lễ hội Katê là dịp quan trọng để gìn giữ và truyền dạy phong tục truyền thống cho thế hệ trẻ, tham gia múa hát, học cách phụ người lớn chuẩn bị lễ vật, qua đó hiểu hơn giá trị văn hóa của dân tộc mình.
Lãnh đạo chính quyền địa phương tặng hoa chúc mừng các vị chức sắc đồng bào Chăm theo đạo Bàlamôn trong Lễ hội Katê 2025. Ảnh: Nguyễn Thành – TTXVN
Không chỉ thu hút người dân địa phương, Lễ hội Katê còn hấp dẫn đông đảo du khách trong và ngoài tỉnh đến tham quan, trải nghiệm. Anh Trần Văn Lâm, du khách đến từ Thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ: “Đây là lần đầu tiên tôi được trực tiếp tham dự Lễ hội Katê. Tôi thật sự ấn tượng trước sắc màu rực rỡ, âm thanh sôi động và tinh thần gắn kết cộng đồng của người Chăm. Không chỉ là một lễ hội tín ngưỡng, Katê còn mang đến cho du khách cơ hội được khám phá và cảm nhận sâu sắc hơn về di sản văn hóa đặc sắc, lâu đời của đồng bào Chăm ở Khánh Hòa”.
Lễ hội Katê năm 2025 diễn ra từ ngày 20 đến 22/10. Lễ chính được tổ chức vào sáng 21/10 tại ba di tích đền, tháp Chăm gồm: Tháp Pô Klong Garai, Tháp Pô Rômê và Đền Pô Inư Nưgar. Trong ngày lễ chính, đồng bào Chăm tiến hành các nghi thức truyền thống bao gồm: lễ rước y trang lên tháp, lễ mở cửa tháp, lễ tắm tượng thần, lễ mặc y phục và đại lễ cầu an. Sau phần lễ, các hoạt động văn hóa, thể thao, ẩm thực, trình diễn trang phục, thi viết chữ Chăm, làm gốm, các trò chơi dân gian... được tổ chức tại các làng Chăm, tạo không khí vui tươi, gắn kết cộng đồng.
Dịp này, Ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Hòa đã chỉ đạo các sở, ngành, địa phương phối hợp chặt chẽ với Hội đồng chức sắc Chăm Bàlamôn và Ban Phong tục các đền, tháp để tổ chức Lễ hội Katê bảo đảm vui tươi, an toàn, tiết kiệm, đúng phong tục truyền thống. Lãnh đạo tỉnh cũng tổ chức các đoàn đến thăm hỏi, chúc mừng các vị chức sắc, người có uy tín, các gia đình chính sách và đồng bào Chăm đón mùa Katê an lành, vui tươi và hạnh phúc.
Cô gái người Chăm với tiết mục múa biểu diễn chào mừng Lễ hội Katê 2025. Ảnh: Nguyễn Thành – TTXVN
Đồng bào Chăm theo đạo Bàlamôn ở Khánh Hòa sinh sống chủ yếu tập trung tại các xã, phường như: Phước Hậu, Ninh Phước, Phước Hữu, Ninh Hải, Thuận Nam, Đô Vinh, Bảo An. Những năm gần đây, đời sống kinh tế, xã hội của đồng bào không ngừng được nâng cao, góp phần làm cho lễ hội Katê ngày càng phong phú, đầm ấm.
Lễ hội Katê của người Chăm đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia vào năm 2017. Hiện nay, Lễ hội Katê không chỉ đáp ứng nhu cầu tâm linh, tình cảm của đồng bào Chăm mà còn góp phần quảng bá văn hóa, hình ảnh Khánh Hòa đến với du khách trong nước và quốc tế.
Nguyễn Thành/vnanet.vn