Ban Điều hành thôn 3 - Ma Lâm và Ban Quản lý đền Pô Tằm (xã Hàm Thuận) trao đổi chuẩn bị Tết Katê
Sắc Katê lan tỏa khắp làng Chăm
Hằng năm, cứ vào tháng 7 Chăm lịch (năm nay nhằm tháng 9 âm lịch), bà con đồng bào Chăm thôn 3 - Ma Lâm lại bắt đầu tất bật cho mùa Tết Katê. “Tết Katê thường được chuẩn bị từ 1 tháng trước. Sau khi thu hoạch vụ lúa hè thu, mỗi gia đình dành dụm ít kinh phí, nuôi sẵn gà vịt để ăn tết, chỉ cần mua thêm nguyên liệu làm bánh truyền thống như: bánh gừng, bánh gang tay, bánh ít...”, ông Thông Minh Nam - Trưởng thôn cho biết.
Tết Katê của người Chăm thường tổ chức theo từng dòng họ. Mỗi gia đình góp công, góp của xoay vòng tổ chức tại nhà các chị em gái. Từ đầu tháng, phụ nữ trong thôn đã cùng nhau chuẩn bị nguyên liệu làm các loại bánh, làm vệ sinh đường làng ngõ xóm, dọn dẹp nhà cửa. Các em học sinh cũng tranh thủ buổi chiều đi học về tham gia tập luyện văn nghệ, chuẩn bị cho lễ rước y trang trong ngày hội. Đồng bào Chăm ăn Tết Katê tổ chức thành 2 đợt: đợt 1 vào tháng 7 Chăm lịch (tháng 9 âm lịch) cúng và vui tết vào buổi sáng; đợt 2 vào tháng 9 Chăm lịch (tháng 11 âm lịch) cúng buổi chiều.
Ông Thông Minh Lợi - Trưởng Ban Quản lý đền Pô Tằm (xã Hàm Thuận) nói với niềm tự hào: “Nhiều năm qua, thôn 3 - Ma Lâm được giao phụ trách phần lễ nghi chính với nghi thức nghênh rước kiệu Nữ thần Pô Sah Inư vào ngày 21/10 tại tháp Pô Sah Inư. Theo phân công của Ban Tổ chức Lễ hội Katê, đội rước gồm 22 nữ múa, 2 người thỉnh cổ vật của nữ thần. Lực lượng nam gồm 19 người đảm nhiệm phần cờ, trống, lộng, khiêng kiệu và hỗ trợ cho đội nhạc lễ. Hiện công tác tập luyện đã hoàn tất”.
Mỗi gia đình người Chăm đều chuẩn bị mâm cúng Katê truyền thống với đầy đủ lễ vật: xôi, bánh cặp, bánh ít, chuối nải, bánh gừng, chè... Trong đó, đĩa xôi được xem là biểu tượng cho trái tim và lòng thành của con cháu dâng lên tổ tiên
Bà Thông Thị Chồi - người dân thôn 3 - Ma Lâm
Giữ gìn nét đẹp văn hóa Chăm
Không chỉ người dân trong làng tất bật chuẩn bị, chính quyền địa phương cũng nỗ lực để Lễ hội Katê năm nay diễn ra chu đáo, trang trọng. Tại xã Liên Hương, ông Nguyễn Thành Thắng - Phó Chủ tịch UBND xã thông tin: “Địa phương đã thành lập Ban Tổ chức Lễ hội Katê 2025, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên và vận động các tổ chức, doanh nghiệp hỗ trợ thêm kinh phí tổ chức”.
Theo kế hoạch, Lễ hội Katê 2025 tại miếu Bà Chúa (thôn Lạc Trị), lễ chính sẽ diễn ra sáng 21/10 gồm chương trình văn nghệ chào mừng và khai mạc lễ hội. Phần hội có các trò chơi dân gian tại 3 xóm (xóm 1, 2, 3), giải bóng đá mini 5 người với 6 đội tham gia thi đấu từ ngày 10 - 19/10, cùng nhiều tiết mục biểu diễn nghệ thuật đặc sắc.
Từ năm 2005, Tết Katê được tỉnh phục dựng và tổ chức thành Lễ hội Katê tại tháp Pô Sah Inư (phường Phú Thủy) với đầy đủ nghi thức truyền thống và các hoạt động văn hóa, nghệ thuật đặc sắc. Năm 2022, lễ hội này được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Năm nay, Lễ hội Katê diễn ra từ ngày 20 - 21/10 tại Di tích tháp Pô Sah Inư, gồm 2 nội dung: Phần lễ cốt lõi của lễ hội do các chức sắc Chăm điều hành và phần hội sôi nổi với các trò chơi dân gian, biểu diễn nghề thủ công, diễn xướng dân gian, tạo không khí vui tươi, gắn kết cộng đồng.
Tết Katê không chỉ là dịp sum họp, tri ân tổ tiên mà còn là biểu tượng của tinh thần đoàn kết và niềm tự hào văn hóa của đồng bào Chăm. Giữa nhịp sống hiện đại, tiếng trống, tiếng kèn và điệu múa mừng Katê vẫn vang lên từ những làng quê, như nhắc nhớ mạch nguồn văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc cùng lòng tôn kính của người Chăm đối với tổ tiên và các vị thần được gìn giữ qua bao thế hệ.
Lâm Đồng có gần 42.000 người Chăm sinh sống, tập trung tại xã: Bắc Bình, Tuy Phong, Liên Hương, Hàm Thuận, Hàm Thuận Bắc... Tết Katê diễn ra vào ngày 1/7 Chăm lịch (năm nay nhằm tháng 9 âm lịch) là dịp để con cháu tưởng nhớ tổ tiên, tri ân các vị thần, cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, cuộc sống yên vui.
Thanh Duyên .