Lệnh trừng phạt Nga của EU tác động đến các doanh nghiệp ở Ukraine thế nào?

6 giờ trướcBài gốc

Lệnh trừng phạt của EU nhắm vào Nga vô tình trở thành rào cản cho chính các doanh nghiệp châu Âu đang muốn hỗ trợ Ukraine. Ảnh: THX/TTXVN

Theo tờ Kyiv Post (Ukraine), trong khi dư luận khắp châu Âu nhìn nhận quá trình tái thiết Ukraine thông qua lăng kính đoàn kết, thì giới kinh doanh lại phải đối mặt với một thực tế phức tạp và mang tính kỹ thuật hơn nhiều: hệ thống các lệnh trừng phạt của Liên minh châu Âu (EU) đối với Nga. Những quy định này, dù nhằm mục đích làm suy yếu Moskva, đang tạo ra những rào cản pháp lý đáng kể, thậm chí là nghịch lý, đối với chính các công ty muốn hoạt động và đóng góp vào công cuộc tái thiết Ukraine.

Tuần trước, Cơ quan Thương mại Italy tại Kiev đã tổ chức cuộc hội thảo trực tuyến với chủ đề "Các biện pháp hạn chế của EU liên quan đến Ukraine" đã làm nổi bật những thách thức này. Dưới sự chủ trì của ông Fabrizio Giustarini, Giám đốc Cơ quan Thương mại Italy (ICE) tại Kiev, và sự tham gia của luật sư Dario Gorji Varnosfaderani từ công ty luật De Capoa & Partners, sự kiện đã đi sâu vào câu hỏi cốt lõi: làm thế nào để các doanh nghiệp có thể hoạt động hiệu quả trong một môi trường pháp lý ngày càng nghiêm ngặt của EU nhắm vào Nga?

Hơn một thập kỷ kể từ khi Nga sáp nhập Crimea và hơn ba năm kể từ cuộc xung đột toàn diện bùng phát, phản ứng của châu Âu đối với hành động của Nga đã rất kiên quyết, với việc triển khai một chế độ trừng phạt phức tạp nhằm cắt đứt nguồn lực và làm suy yếu Nga. Tuy nhiên, ít ai nhận ra rằng những biện pháp này cũng tác động sâu sắc đến khả năng hoạt động của các doanh nghiệp châu Âu ngay tại Ukraine, và do đó, ảnh hưởng đến chính quá trình tái thiết quốc gia này.

Khung pháp lý đa cấp: Những vùng cấm và rủi ro tiềm tàng

Chế độ trừng phạt của EU được xây dựng dựa trên ba trụ cột chính, mỗi trụ cột đều đặt ra những thách thức riêng:

Thứ nhất, hạn chế về mặt địa lý: Các quy định như 692/2014 (liên quan đến Crimea và Sevastopol) và 263/2022 (liên quan đến Donetsk, Kherson, Luhansk và Zaporizhzhia) cấm hoàn toàn các công ty châu Âu tham gia vào bất kỳ hoạt động kinh tế, tài chính hoặc đầu tư nào tại các khu vực đang do Nga kiểm soát. Điều này bao gồm không chỉ hàng hóa mà còn cả các lĩnh vực như vận tải, năng lượng, viễn thông, du lịch, phần mềm kinh doanh, dịch vụ chuyên nghiệp và công cụ tài chính. Mọi hoạt động liên doanh, thành lập công ty con, khoản vay hay mua bán bất động sản đều bị cấm. Đây là một rào cản hoàn toàn, không thể lách luật và cực kỳ nguy hiểm nếu bỏ qua.

Thứ hai, các thực thể bị trừng phạt: Các quy định 208/2014 và 269/2014 đã đưa vào danh sách khoảng 2.000 cá nhân, công ty và tập đoàn công nghiệp bị trừng phạt. Bất kỳ giao dịch kinh tế nào với các thực thể này đều bị cấm. Các công ty châu Âu phải thực hiện thẩm định nghiêm ngặt để đảm bảo rằng giao dịch của họ không liên quan đến bất kỳ đối tượng nào trong "danh sách đen" này – từ người thụ hưởng, nhà cung cấp, người mua đến người dùng cuối. Ngay cả việc mời một cá nhân bị trừng phạt tham gia hội nghị hay bán hàng cho một thực thể có vẻ trong sạch nhưng lại đại diện cho một nhóm bị trừng phạt cũng có thể dẫn đến hậu quả pháp lý nghiêm trọng.

Thứ ba, kiểm soát hàng hóa có mục đích sử dụng kép: Đây là lĩnh vực đặc biệt phức tạp và nguy hiểm. Quy định 821/2021 tập trung vào các mặt hàng công nghệ, linh kiện và phần mềm – dù có mục đích dân sự, nhưng cũng có thể được sử dụng cho mục đích quân sự. Một tua-bin, vi mạch hay phần mềm doanh nghiệp đều có khả năng bị chuyển đổi mục đích sử dụng trong xung đột. Các công ty xuất khẩu bắt buộc phải đánh giá kỹ lưỡng sản phẩm của mình và tham vấn các cơ quan chức năng quốc gia để xác nhận phân loại hải quan chính xác, tránh vi phạm mà không hề hay biết.

Thách thức cho tái thiết Ukraine

Mặc dù EU không áp dụng các biện pháp trừng phạt thứ cấp (nhắm vào bên thứ ba ngoài phạm vi quyền hạn của mình) như Mỹ, nhưng nguyên tắc "không lách luật" là rất rõ ràng. Nếu một công ty con của châu Âu giao dịch với các thực thể bị trừng phạt thông qua các công ty vỏ bọc ở nước thứ ba, công ty mẹ vẫn phải chịu trách nhiệm. Thông điệp được đưa ra là không thể bỏ qua các lệnh trừng phạt của EU; chúng phải được tôn trọng và tích hợp vào chiến lược kinh doanh ngay từ đầu, đặc biệt đối với các công ty hoạt động tại Ukraine.

Đây là một thách thức kép. Một mặt, các biện pháp hạn chế nhằm cô lập nền kinh tế của Nga. Mặt khác, chúng lại đặt ra những hạn chế đáng kể đối với năng lực hoạt động của cả các công ty châu Âu và Ukraine, những thực thể đang nỗ lực tái thiết. Mọi dự án xây dựng, mọi khoản đầu tư, mọi giao dịch giờ đây đều phải vượt qua bộ lọc của tính hợp pháp phương Tây. Quá trình tái thiết của Ukraine không thể tiến hành nếu không có nhận thức đầy đủ và tuân thủ chặt chẽ khuôn khổ pháp lý hiện hành.

Giờ đây, luật sư không chỉ là người hỗ trợ pháp lý mà còn là một phần không thể thiếu trong nhóm dự án kinh doanh. Danh sách kiểm tra pháp lý được đưa ra trước cả bản vẽ kiến trúc. Và một giám đốc xuất khẩu phải có khả năng "đọc và nắm" các quy định của EU như họ "đọc và nắm" báo cáo tài chính mình.

Công Thuận/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/lenh-trung-phat-nga-cua-eu-tac-dong-den-cac-doanh-nghiep-o-ukraine-the-nao-20250617114304771.htm