Lệnh trừng phạt Nga của Mỹ ảnh hưởng như thế nào với Ấn Độ?

8 giờ trướcBài gốc

Tổng thống Nga Vladimir Putin (phải) trò chuyện với Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi (trái) trong chuyến thăm xưởng đóng tàu Zvezda, khi ông chủ tập đoàn dầu khí khổng lồ Rosneft của Nga Igor Sechin (giữa) đi cùng, bên ngoài cảng Vladivostok ở Viễn Đông của Nga vào ngày 4 tháng 9 năm 2019, trước thềm Diễn đàn Kinh tế Phương Đông do Nga đăng cai tổ chức. Ảnh Alexander Nemenov/AFP

Theo AFP, quốc gia Nam Á này hiện nhập khẩu 88% nhu cầu dầu mỏ của họ, với khoảng 40% trong số đó đến từ Nga.

Những tháng ngày Ấn Độ được hưởng lợi từ dầu giá rẻ của Nga có thể sắp kết thúc.

Các lệnh trừng phạt toàn diện của Mỹ đối với các công ty năng lượng Nga và các tàu vận chuyển dầu sẽ làm phức tạp nỗ lực của Ấn Độ trong việc tiếp tục nhập khẩu dầu thô giá rẻ từ Nga, đồng thời có thể đẩy lạm phát tại nền kinh tế lớn thứ ba châu Á lên cao, theo các chuyên gia.

Ấn Độ có thể sẽ đối mặt với một "cú sốc dầu mỏ", Bob McNally, Chủ tịch của Rapidan Energy Group, cho biết.

“Ấn Độ sẽ chịu ảnh hưởng nhiều hơn Trung Quốc bởi các lệnh trừng phạt này, do nước này nhập khẩu lượng dầu từ Nga lớn hơn rất nhiều so với Trung Quốc”, McNally chia sẻ với CNBC.

Tuần trước, Bộ Tài chính Mỹ đã công bố lệnh trừng phạt đối với hai nhà khai thác dầu Nga cùng 183 tàu, phần lớn là các tàu chở dầu thô của Nga. Hiện tại, các tàu bị trừng phạt vẫn được phép dỡ hàng cho đến ngày 12/3.

Theo dữ liệu Chính phủ, từ tháng 4 đến tháng 11/2024, Ấn Độ nhập khẩu 88% nhu cầu dầu mỏ, không thay đổi nhiều so với năm trước. Khoảng 40% lượng dầu này đến từ Nga, theo công ty tình báo thương mại Kpler.

Trong số 183 tàu bị trừng phạt, có 75 tàu từng vận chuyển dầu Nga đến Ấn Độ, Kpler cho biết. Chỉ riêng trong năm ngoái, 183 tàu này đã vận chuyển khoảng 687 triệu thùng dầu thô, trong đó 30% được chuyển đến Ấn Độ.

“Hầu hết số dầu này đã đến các nhà máy lọc dầu Ấn Độ, vì vậy tác động lớn nhất có thể sẽ xảy ra ở đây”, Aldo Spanier, chiến lược gia hàng hóa cấp cao của BNP Paribas, nhận định.

Các lệnh trừng phạt mới của Mỹ sâu rộng và nghiêm ngặt hơn so với dự báo của thị trường, và sự gián đoạn dự kiến sẽ gia tăng, ông Spanier bổ sung.

Bộ Dầu mỏ và Khí đốt Tự nhiên của Ấn Độ đã từ chối bình luận về vấn đề này.

Nhu cầu dầu mỏ tăng cao của Ấn Độ

Lệnh trừng phạt này được đưa ra đúng vào thời điểm Ấn Độ được dự báo sẽ vượt mặt Trung Quốc trở thành quốc gia tiêu thụ dầu số một thế giới vào năm 2025, chiếm 25% mức tăng trưởng tiêu thụ dầu toàn cầu.

Theo dự báo của Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA), nhu cầu dầu tăng, do các hoạt động vận tải và sử dụng nhiên liệu nấu ăn trong gia đình dự kiến sẽ thúc đẩy mức tăng trưởng 330.000 thùng/ngày trong năm nay – mức tăng lớn nhất thế giới.

Năm 2023, Ấn Độ tiêu thụ 5,3 triệu thùng dầu/ngày, theo dữ liệu mới nhất của EIA. Lượng tiêu thụ này ước tính đã tăng thêm 220.000 thùng/ngày trong năm 2024.

Sự phụ thuộc gia tăng vào dầu Nga

Trước đây, Ấn Độ không phụ thuộc quá nhiều vào dầu Nga. Chỉ mới năm 2021, dầu Nga chỉ chiếm 12% lượng dầu nhập khẩu của Ấn Độ. Đến năm 2024, con số này đã tăng vọt lên 37,6%, theo Muyu Xu, nhà phân tích dầu cao cấp tại Kpler.

Nguyên nhân của sự gia tăng này là cuộc chiến ở Ukraine, khiến một số quốc gia phương Tây áp đặt lệnh trừng phạt đối với Nga và cắt giảm mua dầu từ nước này. Giá dầu Nga giảm mạnh, tạo cơ hội để Ấn Độ mua được nguồn dầu giá rẻ từ các công ty không bị trừng phạt.

Giá dầu thô Urals của Nga rẻ hơn giá dầu Brent chuẩn toàn cầu khoảng 12 USD/thùng từ tháng 8 đến tháng 10 năm ngoái, theo dữ liệu mới nhất được S&P Global công bố hồi tháng 11. Năm 2024, dầu Urals của Nga cũng rẻ hơn 4 USD/thùng so với dầu từ Iraq, một trong những nguồn nhập khẩu dầu thô chính của Ấn Độ, theo dữ liệu từ Kpler.

"Nếu Ấn Độ tuân thủ hoàn toàn các lệnh trừng phạt của Mỹ, chúng ta có thể chứng kiến lượng dầu thô Nga nhập khẩu giảm mạnh vào tháng 2 và có khả năng cả tháng 3”, ông Xu nhận định.

Viktor Kurilov, chuyên gia phân tích cao cấp của Rystad Energy, cho biết qua email rằng sự gián đoạn nguồn cung dầu tới Ấn Độ có thể lên tới 500.000 thùng mỗi ngày.

Không còn nguồn cung rẻ?

Dù tác động có thể được giảm thiểu khi các nhà nhập khẩu tìm cách chuyển hướng sang các nhà cung cấp thay thế ở Trung Đông, một số chuyên gia cho rằng quá trình này có thể mất vài tuần hoặc thậm chí vài tháng để thực hiện.

Tuy nhiên, giá dầu từ các nguồn thay thế này sẽ không rẻ như trước. Giá dầu chuẩn toàn cầu Brent gần đây đã tăng lên mức cao nhất trong 5 tháng qua, khoảng 80 USD/thùng, sau khi có thông báo về các lệnh trừng phạt, kết thúc một năm giá dầu lao đao vì dư cung và nhu cầu yếu.

Giá dầu thô từ Trung Đông, một trong những lựa chọn thay thế của Ấn Độ, cũng đã tăng mạnh trong tuần này, theo dữ liệu từ Kpler.

"Tùy thuộc vào việc Nga giải quyết các thách thức hậu cần nhanh đến đâu và Ấn Độ cùng Trung Quốc hợp tác với các lệnh trừng phạt như thế nào, giá dầu có thể tăng đột biến trong vài tuần”, ông Xu từ Kpler nhận xét.

Thêm vào đó, khi lễ nhậm chức của ông Donald Trump sắp diễn ra, nguồn cung dầu giá rẻ từ Iran trên thế giới cũng có nguy cơ bị áp đặt lệnh trừng phạt khắt khe hơn. Iran chiếm 4% sản lượng dầu toàn cầu vào năm 2023, theo báo cáo của Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA).

"Đây cũng là một 'đòn kép' đối với Ấn Độ - nước nhập khẩu dầu chủ chốt, trong khi Iran có thể phải chịu thêm áp lực từ các lệnh trừng phạt mới dưới thời chính quyền Trump”, Helima Croft, trưởng bộ phận chiến lược hàng hóa toàn cầu tại RBC Capital Markets, nói với CNBC.

Nếu các lệnh trừng phạt mới được áp dụng kèm theo khả năng hạn chế nhập khẩu dầu từ Iran, giá dầu Brent có thể tăng lên mức 90 USD/thùng, Goldman Sachs nhận định trong một báo cáo sau khi có thông báo về lệnh trừng phạt.

Điểm yếu của nền kinh tế Ấn Độ

Nền kinh tế Ấn Độ "rất dễ bị tổn thương" trước những biến động giá dầu, theo một bài nghiên cứu công bố năm 2023. Giá bán lẻ xăng và dầu diesel trong nước tăng "như tên lửa" khi giá dầu thô tăng, Abdhut Deheri, phó giáo sư kinh tế tại Viện Công nghệ Vellore và M. Ramachandran từ Đại học Pondicherry nhận định trong bài nghiên cứu.

Phân tích từ Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ năm 2019 cho thấy, cứ mỗi lần giá dầu tăng 10 USD/thùng sẽ dẫn đến mức lạm phát tăng thêm 0,4%.

“Giá dầu cao có thể làm giảm sức mua của người tiêu dùng, nhất là vào thời điểm thu nhập và tăng trưởng GDP đã chững lại”, Dhiraj Nim, chuyên gia kinh tế tại ANZ, cho biết.

Tuy nhiên, nhu cầu tiêu dùng yếu có thể ngăn các nhà khai thác chuyển toàn bộ gánh nặng chi phí sang người tiêu dùng, nghĩa là lợi nhuận của các công ty có thể bị ảnh hưởng, ông Nim bổ sung. Nếu Chính phủ quyết định gánh chi phí này, ngân sách quốc gia cũng sẽ bị căng thẳng.

Không chỉ Trung Quốc và Ấn Độ phải trả nhiều hơn cho lượng dầu mà họ tiêu thụ, mà họ còn phải chi thêm để vận chuyển dầu đến bờ biển của mình, do chi phí thuê tàu chở dầu cũng tăng, Andy Lipow, Chủ tịch công ty tư vấn năng lượng Lipow Oil Associates, cho biết.

Kết hợp với việc đồng USD mạnh lên và đồng rupee yếu đi, tác động đến nền kinh tế Ấn Độ sẽ càng nghiêm trọng, ông Lipow nhấn mạnh.

Đồng rupee của Ấn Độ gần đây đã giảm xuống mức thấp kỷ lục do áp lực từ đồng USD mạnh và việc bán tháo của các nhà đầu tư nước ngoài.

Ấn Độ không xa lạ gì với các cuộc biểu tình về giá nhiên liệu cao. Năm 2018, các cuộc biểu tình trên khắp đất nước phản đối giá xăng và dầu diesel cao kỷ lục đã khiến nhiều doanh nghiệp và trường học phải đóng cửa ở một số khu vực.

Nh.Thạch

AFP

Nguồn PetroTimes : https://nangluongquocte.petrotimes.vn/lenh-trung-phat-nga-cua-my-anh-huong-nhu-the-nao-voi-an-do-723331.html