Liên minh cầm quyền tan rã và loạt bài toán khó với bà Sanae Takaichi

8 giờ trướcBài gốc

Ngày 4-10, bà Sanae Takaichi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử chủ tịch đảng Dân chủ Tự do (LDP), trở thành người phụ nữ đầu tiên nắm giữ chức vụ này, sau 3 lần tranh cử.

Vài ngày sau khi giành được quyền lãnh đạo LDP, bà Takaichi đã phải đối mặt thách thức bất ngờ. Đối tác liên minh lâu năm của LDP – đảng Komeito – tuyên bố sẽ không tham gia chính phủ do bà lãnh đạo, với lý do vẫn còn ngờ vực về vụ bê bối quỹ đen chính trị của LDP.

Sự chia rẽ này khiến bà Takaichi phải nỗ lực tìm kiếm đủ sự ủng hộ của các bên khác để có thể giành chiến thắng trong cuộc bầu chọn thủ tướng Nhật. Tuy nhiên, theo đài CNN, ngay cả khi trở thành nữ thủ tướng Nhật đầu tiên, bà Takaichi được dự đoán còn phải đối mặt một danh sách dài những thách thức.

Bà Sanae Takaichi tại trụ sở LDP hôm 7-10. Ảnh: JIJI

Liên minh cầm quyền tan rã

Theo đài NHK, ngày 10-10, sau cuộc gặp với Chủ tịch LDP Sanae Takaichi, ông Tetsuo Saito – trưởng đại diện đảng Komeito cho biết LDP "đã không cung cấp câu trả lời đầy đủ liên quan các vấn đề tài trợ chính trị". Do đó, mối quan hệ hợp tác kéo dài 26 năm giữa hai bên đổ vỡ.

Ông Saito nói thêm rằng đảng Komeito sẽ không ủng hộ bà Takaichi trong cuộc bỏ phiếu của quốc hội, dự kiến diễn ra vào nửa cuối tháng 10.

Tờ The Japan Times dẫn nguồn tin cho biết bà Takaichi đã khiến đảng Komeito không hài lòng khi bổ nhiệm ông Koichi Hagiuda – người đang vướng vào vụ bê bối tài trợ chính trị – vào một vị trí cấp cao trong LDP.

"Đối với đảng Komeito, vốn đề cao sự liêm chính, thật khó để giải thích điều này với những người ủng hộ và những người đang nỗ lực vận động tranh cử" – ông Hidehiro Yamamoto, giáo sư chính trị và xã hội học tại ĐH Tsukuba, cho biết.

Theo ông Naka Matsuzawa – chuyên gia chiến lược tại tập đoàn tài chính Nomura Securities, mặc dù việc đảng Komeito rút khỏi liên minh chính trị có vẻ gây bất lợi cho bà Takaichi và LDP, nhưng bà vẫn đang trên đà trở thành nữ thủ tướng Nhật đầu tiên.

Ông Matsuzawa cũng cho rằng các đảng đối lập không chắc chắn sẽ bỏ phiếu cho những đối thủ khác của bà Takaichi. "Hiện tại, chính phủ của bà sẽ phải tìm kiếm các đối tác khác nhau tùy thuộc vào [các] dự luật mà họ muốn thông qua" – ông nói.

LDP và đảng Komeito hiện nắm giữ 215 ghế trong tổng số 465 ghế tại Hạ viện, chưa đủ ghế để đạt thế đa số cần thiết. Việc Komeito rút lui sẽ khiến LDP chỉ còn 191 ghế của chính họ nhưng LDP vẫn là đảng chiếm nhiều ghế nhất tại Hạ viện.

Nếu không có sự hợp tác của đảng Komeito, bà Takaichi sẽ cần sự ủng hộ của ít nhất hai đảng khác để có thể chiếm đa số.

Truyền thông cho rằng bà Takaichi muốn mở rộng liên minh với đảng Dân chủ vì Nhân dân (DPP) vì các chính sách kinh tế của đảng này có một số điểm tương đồng với chính sách của bà. DPP hiện có 27 ghế.

Lãnh đạo LDP Sanae Takaichi (phải) và lãnh đạo đảng Komeito – ông ông Tetsuo Saito hôm 10-10. Ảnh: JIJI

Tuy nhiên, hôm 10-10, Chủ tịch DPP Yuichiro Tamaki cũng bày tỏ sự ủng hộ đối với đảng Komeito và "quyết tâm mạnh mẽ của đảng này trong việc chấm dứt vấn đề chính trị và tiền bạc".

Ngoài ra, LDP cũng có thể đối mặt một rủi ro lớn.

"Nhưng nếu các khối đối lập đoàn kết để chọn ứng cử viên của riêng họ, điều đó đồng nghĩa với việc thay đổi chính phủ" – ông Sadafumi Kawato, giáo sư danh dự của ĐH Tokyo, nhận định.

Những thách thức trên cương vị thủ tướng Nhật

Những khó khăn về kinh tế và nhân khẩu học của Nhật đang đặt ra những thách thức cho bà Takaichi, nếu bà trở thành thủ tướng Nhật tiếp theo.

Tỉ lệ sinh giảm đồng nghĩa với việc lực lượng lao động giảm sút, gánh nặng phải hỗ trợ dân số già đang gia tăng. Lạm phát cao kỷ lục và đồng yen yếu cũng đang gây áp lực lên các hộ gia đình và đẩy chi phí sinh hoạt lên cao.

Ngay sau khi bà Takaichi giành chiến thắng cuộc bầu cử lãnh đạo LDP, đồng yen đã chạm mức thấp kỷ lục, trong bối cảnh bà Takaichi có thể tung ra một gói kích thích tài chính lớn. Trước đó, bà Takaichi đã đưa ra chủ trương chi tiêu quy mô lớn, hướng đến lạm phát thấp dưới khẩu hiệu "Sanaenomics", lặp lại chủ trương "Abenomics" của cố Thủ tướng Shinzo Abe.

"Những chủ trương như vậy có thể làm đồng yen suy yếu hơn nữa và làm dấy lên lo ngại về mức nợ của Nhật. Đối với những người dân bình thường vốn đã phải vật lộn với giá cả leo thang, đây cũng là một mối lo ngại nghiêm trọng", ông Hajime Kidera – giáo sư chính trị tại ĐH Meiji – cho biết.

Trong nước, bà Takaichi phải xây dựng lại niềm tin của người dân sau một số bê bối của LDP.

Nếu làm thủ tướng Nhật, bà Takaichi cũng được cho là sẽ đối mặt thách thức trong mối quan hệ thương mại với Mỹ. Bà Takaichi trước đó đã nói rằng bà có thể xem xét lại thỏa thuận đầu tư trị giá 550 tỉ USD giữa Nhật và Mỹ được công bố vào tháng 9.

Hiện tại, đầu tư của Nhật vào Mỹ tập trung vào các lĩnh vực như chất bán dẫn, năng lượng, dược phẩm và đóng tàu, đồng thời mua 8 tỉ USD hàng năm các sản phẩm nông nghiệp của Mỹ. Đổi lại, Mỹ đã giảm thuế đối với hàng hóa Nhật, bao gồm ô tô, xuống mức cơ bản 15%.

Vấn đề địa chính trị cũng có thể thử thách khả năng lãnh đạo của bà Takaichi trên cương vị thủ tướng Nhật.

Chính sách cải thiện kinh tế Nhật là một trong những thách thức lớn với thủ tướng tiếp theo của Nhật. Ảnh: AFP/JIJI

Được biết đến là một người có quan điểm cứng rắn với Trung Quốc. Bà cũng thường xuyên đến thăm đền Yasukuni – nơi thờ những người Nhật thiệt mạng trong thế chiến II.

Tuy nhiên, bà cũng có thể sẽ thay đổi lập trường. Gần đây, bà Takaichi cho biết bà sẽ không đến thăm Yasukuni trong lễ hội mùa thu.

Quy trình bầu thủ tướng Nhật

Dựa trên tiền lệ, Hạ viện Nhật sẽ bỏ phiếu trước để lựa chọn thủ tướng, sau đó đến lượt Thượng viện. Các nhà lập pháp có thể đề cử bất kỳ ứng cử viên nào từ Hạ viện để bầu thủ tướng, theo hãng tin Reuters.

Trong vòng bầu cử đầu tiên ở Hạ viện, ứng viên nào chiếm được đa số phiếu giản đơn sẽ giành chiến thắng. Nếu không ai giành được đa số phiếu, hạ viện sẽ tổ chức vòng bỏ phiếu thứ hai giữa hai ứng cử viên có số phiếu bầu cao nhất trong vòng một.

Theo Reuters, thông thường, nếu kết quả bầu thủ tướng giữa Thượng viện và Hạ viện có sự khác biệt, kết quả của Hạ viện sẽ được ưu tiên hơn.

KHOA ĐIỀM

Nguồn PLO : https://plo.vn/lien-minh-cam-quyen-tan-ra-va-loat-bai-toan-kho-voi-ba-sanae-takaichi-post875171.html