Ngộ độc thực phẩm liên tiếp xảy ra thời gian gần đây, từ vụ bánh mì cóc ở phường Hạnh Thông (TP.HCM) khiến hơn 300 người nhập viện, đến vụ 50 công nhân ngộ độc sau bữa trưa ở phường Đông Hưng Thuận (TP.HCM), rồi 17 công nhân phải cấp cứu tại Huế...
Trước tình hình này, nhiều bạn đọc đặt vấn đề về trách nhiệm của cơ sở kinh doanh, vai trò giám sát của cơ quan chức năng và ý thức lựa chọn thực phẩm của chính người tiêu dùng.
Những bệnh nhân ngộ độc thực phẩm tại TP.HCM và Huế được điều trị tại các bệnh viện. Ảnh tổng hợp
Thực phẩm bán ra phải đi cùng trách nhiệm
Bạn đọc Lê Thị Hương bức xúc cho rằng: “Người dân bỏ tiền ra mua thực phẩm, ít ai nghĩ mình đang đánh cược sức khỏe. Bánh mì, cơm trưa công nhân hay bữa ăn bình dân đều là món quen thuộc hằng ngày, nhưng chỉ cần một khâu chế biến sai là hậu quả rất lớn. Cơ sở kinh doanh không thể viện lý do ‘sơ suất’ hay ‘ngoài ý muốn’, bởi việc làm của họ đang trực tiếp liên quan đến sức khỏe cộng đồng”.
Cùng quan điểm, anh Nguyễn Quốc Tuấn cho rằng trách nhiệm của người bán không chỉ là phục vụ nhanh, rẻ mà phải đặt an toàn lên hàng đầu.
“Nếu muốn tồn tại lâu dài, các quán ăn, bếp tập thể phải ý thức đây là nghề liên quan đến tính mạng người khác. Đã kinh doanh thực phẩm thì phải tuân thủ kiểm định, nguồn gốc, lưu mẫu và bảo quản đúng cách. Không thể vì tiết kiệm mà đánh đổi cả danh tiếng và sinh mạng khách hàng” - anh Tuấn nhấn mạnh.
Trong khi đó, bạn đọc Phan Kim Ngọc cho rằng cần xem xét xử lý hình sự với trường hợp gây hậu quả nghiêm trọng, vì đây không chỉ là lỗi vi phạm hành chính mà là hành vi đe dọa sức khỏe cộng đồng.
Vai trò của cơ quan quản lý và ý thức từ người tiêu dùng
Dưới góc độ quản lý về sinh an toàn thực phẩm, bạn đọc Nguyễn Đức Huy cho rằng việc kiểm tra, giám sát của cơ quan chức năng hiện vẫn mang tính “đợt cao điểm”; nhiều bếp ăn tập thể, quán bình dân chỉ bị kiểm tra sau khi xảy ra ngộ độc.
"Để phòng ngừa hiệu quả, Cơ quan quản lý về toàn thực phẩm tại các địa phương cần thực hiện kiểm tra định kỳ, đột xuất và công khai kết quả để người dân biết đâu là cơ sở an toàn, đâu là điểm rủi ro. Thực tế này càng được chú trọng khi Sở An toàn thực phẩm TP.HCM thông báo sẽ tăng cường kiểm tra, giám sát các cơ sở chế biến, kinh doanh thực phẩm tương tự Bánh mì cóc cô B sau vụ hơn 300 người ngộ độc" - ông Huy nói.
Còn chị Lâm Thúy An đề xuất cần tăng minh bạch về thông tin thực phẩm. “Cơ quan quản lý có thể xây dựng hệ thống tra cứu công khai trên app hoặc website, cho biết cơ sở nào đạt chứng nhận an toàn, cơ sở nào từng bị xử phạt. Khi người dân có quyền được biết và được lựa chọn, doanh nghiệp sẽ tự điều chỉnh vì áp lực từ người tiêu dùng” - chị An phân tích.
Ở góc độ cá nhân, bạn đọc Trần Khánh Ly cho rằng người dân cũng phải tự trang bị kiến thức chọn thực phẩm an toàn.
“Không thể chỉ trông chờ vào cơ quan chức năng. Người tiêu dùng nên tập thói quen mua ở nơi uy tín, quan sát cách chế biến, bảo quản và phản ánh ngay khi phát hiện dấu hiệu bất thường. Sự cảnh giác của mỗi người chính là hàng rào đầu tiên bảo vệ sức khỏe cộng đồng” - chị Ly nói.
Bạn đọc Lý Tiểu Nha nhận định: “Từ những vụ ngộ độc vừa qua, có thể thấy an toàn thực phẩm không chỉ là câu chuyện của cơ sở kinh doanh hay của ngành quản lý, mà là trách nhiệm của toàn xã hội. Một bữa ăn an toàn bắt đầu từ khâu chế biến, được bảo đảm bằng sự giám sát nghiêm túc của cơ quan chức năng và hoàn thiện nhờ sự tỉnh táo của người tiêu dùng. Chỉ khi cả ba cùng chung tay, những vụ ngộ độc thực phẩm mới không còn tái diễn, để mỗi bữa ăn thực sự lành và an tâm.
Diễn tập xử lý ngộ độc thực phẩm trong trường học
Mới đây, UBND phường Ba Đình (TP Hà Nội) tổ chức buổi diễn tập điều tra và xử lý ngộ độc thực phẩm tại bếp ăn tập thể trường học, nhằm nâng cao năng lực ứng phó và bảo đảm an toàn thực phẩm cho học sinh.
Tình huống giả định đặt ra là tại Trường Tiểu học Việt Nam - Cuba xảy ra vụ ngộ độc thực phẩm với nhiều học sinh mắc. Ngay sau khi phát hiện, phường Ba Đình đã kích hoạt phương án khẩn cấp: lập phòng khám dã chiến ngay trong khuôn viên trường để sơ cứu, cấp cứu, phân loại và điều trị cho các em. Song song đó, Đoàn kiểm tra liên ngành an toàn thực phẩm cùng Trạm Y tế phường khẩn trương điều tra nguyên nhân vụ ngộ độc, thu thập mẫu thức ăn, truy xuất nguồn gốc thực phẩm, đồng thời tổ chức vệ sinh, khử trùng, tẩy uế toàn bộ khu vực bếp ăn, phòng y tế, nhà vệ sinh và các lớp học có học sinh bị ảnh hưởng.
Buổi diễn tập tại Trường Tiểu học Việt Nam - Cu Ba. Ảnh: MH
Buổi diễn tập là dịp để các lực lượng thực hành quy trình phối hợp khi xảy ra sự cố mất an toàn thực phẩm trong trường học; đồng thời nâng cao kỹ năng quản lý, giám sát bếp ăn tập thể và siết chặt khâu lựa chọn, kiểm định nguồn cung cấp thực phẩm.
Hoạt động này không chỉ giúp các cơ quan, đơn vị và doanh nghiệp cung ứng thực phẩm tích lũy kinh nghiệm thực tế, mà còn góp phần xây dựng môi trường học đường an toàn, lành mạnh cho học sinh.
Trên thực tế, nhiều vụ diễn tập xử lý ngộ độc thực phẩm đã được thực hiện rộng rãi trên cả nước, từ các trường học đến khu công nghiệp... Những hoạt động này rất cần thiết, bởi chúng không chỉ giúp các cơ quan, đơn vị, bếp ăn tập thể làm quen với quy trình ứng phó, nâng cao kỹ năng xử lý sự cố, mà còn tạo cơ hội đánh giá, điều chỉnh phương án phòng ngừa, tăng cường phối hợp liên ngành. Nhờ vậy, khi sự cố thực sự xảy ra, các bên liên quan có thể phản ứng nhanh chóng, hạn chế tối đa hậu quả đối với sức khỏe cộng đồng.
HUỲNH THƠ