Liên tục 'làm mới' quy trình đấu thầu qua mạng

14 giờ trướcBài gốc

Từ ngày 1/7/2025, Luật số 90/2025/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu; Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư; Luật Hải quan; Luật Thuế giá trị gia tăng; Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu; Luật Đầu tư; Luật Đầu tư công; Luật Quản lý, sử dụng tài sản công chính thức có hiệu lực.

Đột phá từ việc “trao quyền cho chủ đầu tư”

Luật quy định nguyên tắc trao quyền cho chủ đầu tư được ưu tiên áp dụng các hình thức lựa chọn nhà thầu có quy trình, thủ tục đơn giản, thuận lợi nhất như chỉ định thầu, lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt, đặt hàng. Ngoài các hình thức được ưu tiên áp dụng nêu trên, chủ đầu tư được lựa chọn các hình thức khác như đấu thầu rộng rãi, chào hàng cạnh tranh và các hình thức khác phù hợp với quy mô, tính chất của gói thầu. Đồng thời, mở rộng cơ chế chỉ định thầu và áp dụng hình thức lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện gói thầu, dự án; bổ sung, hoàn thiện cơ chế kiểm tra, giám sát đối với các gói thầu này, bảo đảm phù hợp với chủ trương chuyển mạnh từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”.

Việc mở rộng cơ chế chỉ định thầu và áp dụng hình thức lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt giúp đẩy nhanh tiến độ thực hiện nhiều gói thầu, dự án. Tác giả ảnh: Chí Cường

Luật quy định áp dụng phương pháp đánh giá hồ sơ dự thầu theo các tiêu chí kỹ thuật hoặc kết hợp giữa kỹ thuật và giá đối với các gói thầu trong lĩnh vực công nghệ cao, y tế, công nghệ chiến lược nhằm lựa chọn nhà thầu có điểm kỹ thuật cao nhất, phương pháp kỹ thuật tối ưu, đáp ứng yêu cầu thực hiện gói thầu.

Để đơn giản hóa quy trình, thủ tục đấu thầu, rút ngắn thời gian thực hiện gói thầu, dự án, Luật đã bỏ thủ tục thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu đối với hình thức đấu thầu đơn giản, quy mô nhỏ... Phân cấp trách nhiệm phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu của người có thẩm quyền cho chủ đầu tư; không bắt buộc thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu, hồ sơ mời thầu.

Ngăn chặn tình trạng “bán thầu” nhiều lần

Luật tiếp tục sửa đổi, bổ sung một số quy định để bảo đảm lựa chọn được nhà thầu có năng lực, đáp ứng yêu cầu về chất lượng và tiến độ thực hiện công trình. Cụ thể, bổ sung cơ chế xử lý trong trường hợp nhà thầu chào giá dự thầu thấp bất thường, đột biến; bổ sung quy định để kiểm soát việc nhà thầu phụ chuyển nhượng phần công việc của mình cho các nhà thầu khác để khắc phục tình trạng “bán thầu” nhiều lần, giảm chất lượng công trình. Cá thể hóa trách nhiệm của chủ đầu tư, tổ chuyên gia và các bên liên quan trong từng bước của quy trình, đồng thời quy định chế tài xử lý nghiêm hành vi vi phạm như: cấm tham gia đấu thầu, xử phạt hành chính hoặc chuyển cơ quan điều tra đối với hành vi vi phạm nghiêm trọng (như thông thầu, gian lận, chuyển nhượng thầu...). Yêu cầu chủ đầu tư phải đánh giá kết quả thực hiện hợp đồng, chất lượng hàng hóa, dịch vụ đã sử dụng trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia để tạo cơ sở dữ liệu về năng lực, kinh nghiệm, uy tín nhà thầu… tăng tính minh bạch, tạo cơ sở giám sát và đánh giá uy tín nhà thầu. Đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh đấu thầu điện tử…

Để thực thi những sửa đổi, điều chỉnh này của Luật, Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia đã nhanh chóng triển khai cập nhật, bổ sung các chức năng đáp ứng quy định mới của Luật số 90/2025/QH15, cùng với đó nhanh chóng cập nhật, triển khai đồng bộ các chức năng mới sau khi nghị định, thông tư thông qua, có hiệu lực nhằm cải tiến kỹ thuật giúp tăng tính hiệu quả và minh bạch.

Đơn cử, một thay đổi lớn của Luật số 90/2025/QH15 là việc bãi bỏ vai trò của bên mời thầu trong quy trình lựa chọn nhà thầu. Thực tiễn công tác lựa chọn nhà thầu trong thời gian qua cho thấy, bên mời thầu không có thẩm quyền quyết định phê duyệt nội dung trong đấu thầu mà chỉ là cấp trung gian để trình duyệt hồ sơ mời thầu, kết quả lựa chọn nhà thầu, làm rõ hồ sơ dự thầu, đăng tải thông tin… Trong khi đó, các công việc này có thể giao trực tiếp cho tổ chuyên gia hoặc chủ đầu tư thực hiện để giảm một cấp trung gian, tinh gọn đầu mối và đơn giản hóa quy trình, thủ tục đấu thầu, rút ngắn thời gian thực hiện. Do vậy, việc bãi bỏ vai trò của bên mời thầu và chuyển nhiệm vụ của đơn vị này cho tổ chuyên gia hoặc chủ đầu tư giúp rút ngắn quy trình và thủ tục hành chính, khắc phục những điểm nghẽn trong quá trình tổ chức và lựa chọn nhà thầu, tăng tính chủ động và tăng trách nhiệm giải trình đối với chủ đầu tư.

Cùng với việc lược bỏ vai trò bên mời thầu, việc phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu cũng được trao quyền cho chủ đầu tư để gia tăng tính chủ động, rút ngắn thời gian và giảm thiểu thủ tục hành chính trong đấu thầu. Chủ đầu tư cũng có quyền quyết định việc thẩm định đối với kế hoạch lựa chọn nhà thầu và hồ sơ mời thầu.

Theo Trung tâm mạng đấu thầu quốc gia, đáp ứng những thay đổi chính sách, Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia bổ sung phương pháp kết hợp giữa kỹ thuật và giá đối với các gói thầu thuộc lĩnh vực y tế, công nghệ cao, các gói thầu thuộc danh mục công nghệ chiến lược có yêu cầu kỹ thuật cao, cần lựa chọn nhà thầu có năng lực vượt trội.

Bên cạnh đó, Luật số 90/2025/QH15 sửa đổi, bổ sung đối tượng ưu đãi để thúc đẩy, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp trong nước, đặc biệt là các doanh nghiệp khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Căn cứ theo các nội dung của Luật số 90/2025/QH15, từ ngày 1/7/2025, Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia triển khai hàng loạt cải tiến kỹ thuật nhằm hỗ trợ tốt hơn cho các bên tham gia đấu thầu, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ trong lĩnh vực đầu tư công. Việc triển khai cập nhật, bổ sung các chức năng thể hiện nỗ lực không ngừng của Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia trong việc đồng hành cùng các cơ quan quản lý nhà nước và cộng đồng doanh nghiệp, tiếp tục khẳng định vai trò là nền tảng số trọng yếu trong hoạt động mua sắm công, góp phần nâng cao năng lực quản lý nhà nước, tăng hiệu quả mua sắm và giải ngân vốn đầu tư công, thúc đẩy ứng dụng công nghệ cao trong các dự án đầu tư.

Tiểu Phong

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/lien-tuc-lam-moi-quy-trinh-dau-thau-qua-mang-10401042.html