Lo xung đột lợi ích khi viên chức 'chân trong, chân ngoài'

11 giờ trướcBài gốc

Đoàn đại biểu Quốc hội TPHCM thảo luận tại tổ, sáng 22-10. Ảnh: QUANG PHÚC

Cần rõ ràng tiêu chí, quy trình, thẩm quyền phê duyệt làm ngoài giờ của viên chức

Thảo luận tại tổ về dự thảo Luật Viên chức (sửa đổi), các ý kiến quan tâm nhiều đến quy định: viên chức được ký hợp đồng để thực hiện hoạt động nghề nghiệp tại các đơn vị sự nghiệp khác ngoài đơn vị sự nghiệp công lập hiện đang làm việc hoặc tại cơ quan, tổ chức, đơn vị khác ngoài công lập; viên chức làm việc trong các tổ chức khoa học và công nghệ công lập, cơ sở giáo dục đại học công lập được tham gia góp vốn, tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp, làm việc tại doanh nghiệp do tổ chức đó thành lập hoặc tham gia thành lập để thương mại hóa kết quả nghiên cứu do tổ chức đó tạo ra khi được sự đồng ý của người đứng đầu tổ chức.

Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan. Ảnh: QUANG PHÚC

ĐB Phạm Khánh Phong Lan (TPHCM) băn khoăn, một nhân viên của bệnh viện làm kết hợp với bệnh viện tư khác đã có nguy cơ lôi kéo bệnh nhân, nếu là lãnh đạo bệnh viện thì khả năng này còn lớn hơn. Làm như vậy chắc chắn có chuyện lôi kéo bệnh nhân, thậm chí lôi kéo cán bộ. "Phải chăng, khi nghỉ hưu hãy làm việc đó. Do đó, cần cân nhắc việc xung đột lợi ích công - tư”, ĐB nêu.

ĐB Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) cũng nêu quan điểm, đây là điểm mới cần thiết nhưng dễ phát sinh xung đột lợi ích. “Tôi đề nghị quy định rõ cơ chế khai báo, phê duyệt và danh mục vị trí cấm, đồng thời quy định trách nhiệm của người đứng đầu trong việc kiểm soát và xử lý vi phạm”, ông Hà Sỹ Đồng phát biểu.

Cùng băn khoăn này, ĐB Huỳnh Thị Ánh Sương (Quảng Ngãi) nhấn mạnh, việc cho phép viên chức góp vốn và tham gia điều hành doanh nghiệp là bước đi cởi mở, khuyến khích tinh thần sáng tạo, tận dụng được năng lực, chất xám của viên chức, nhưng rất cần có quy định cụ thể, có thể quy định mang tính nguyên tắc trong luật và nêu rõ trong nghị định hướng dẫn.

ĐB Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị). Ảnh: PHAN THẢO

Nêu kiến nghị cụ thể, ĐB Hà Sỹ Đồng đề xuất quy định rõ tiêu chí, quy trình và thẩm quyền phê duyệt đối với các hoạt động nghề nghiệp ngoài giờ của viên chức; có danh mục vị trí cấm tuyệt đối nhằm phòng ngừa xung đột lợi ích; bổ sung cơ chế bảo vệ cán bộ dám đổi mới, dám chịu trách nhiệm trong khu vực công, có hướng dẫn rõ về tiêu chí và thẩm quyền xem xét miễn, giảm trách nhiệm.

ĐB Nguyễn Trần Phượng Trân (TPHCM). Ảnh: QUANG PHÚC

Đề xuất công nhận viên chức trong cơ quan báo chí

ĐB Nguyễn Trần Phượng Trân (TPHCM) quan tâm vấn đề bảo đảm quyền lợi và phát huy vai trò của đội ngũ người làm báo trong các cơ quan báo chí công lập. Theo ĐB, hiện nay, các cơ quan báo chí công lập tự chủ tài chính được xếp loại đơn vị sự nghiệp công lập, song người lao động chưa được công nhận là viên chức. Điều này dẫn đến sự thiếu công bằng so với các lĩnh vực khác như giáo dục, y tế, trong khi báo chí cũng thực hiện chức năng công vụ đặc thù.

Do đó, ĐB đề nghị bổ sung quy định: phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên, nhân viên... trong cơ quan báo chí công lập là viên chức, được tuyển dụng theo vị trí việc làm, thông qua xét tuyển hoặc hợp đồng đặc thù đối với nhân tài.

ĐB cũng đề nghị có cơ chế chuyển đổi hợp đồng lao động dài hạn thành viên chức đối với những người đã công tác ổn định (từ 5 năm trở lên) và đáp ứng tiêu chuẩn; bổ sung quy định bảo vệ viên chức khi đơn phương chấm dứt hợp đồng vì lý do đơn vị tự chủ không còn đủ tài chính - để tránh rủi ro “đuổi việc ồ ạt” ở các đơn vị khó khăn.

ĐB Trần Thị Diệu Thúy (TPHCM) cũng nêu thực tế vừa qua, có những người làm việc rất lâu năm nhưng không phải là viên chức, nên khi nghỉ việc họ không có chế độ theo Nghị định 178/2024/NĐ-CP (về chính sách, chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và lực lượng vũ trang trong thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy), rất thiệt thòi. Do đó, ĐB đề nghị quy định về vị trí việc làm cần có quy định cụ thể để người lao động có thời hạn được là viên chức, bảo đảm họ không bị thiệt thòi.

ĐB Đỗ Đức Hiển (TPHCM) ủng hộ điểm rất mới là quản lý, trả lương, tuyển dụng sẽ theo vị trí việc làm. Tuy nhiên, việc xây dựng vị trí việc làm rất khó khăn, nếu làm không tốt sẽ là hình thức. Do đó, Chính phủ, bộ, ngành cần quan tâm xây dựng để có một hệ thống vị trí việc làm thật khoa học, bảo đảm đến năm 2028, chúng ta có một hệ thống vị trí việc làm hoàn thiện.

ĐB Hà Sỹ Đồng lưu ý về quy định chuyển tiếp. Theo đó, đến 1-7-2027, nếu cơ quan, đơn vị vẫn chưa hoàn thành việc sắp xếp vị trí việc làm, xây dựng thang bảng lương mới thì phải báo cáo cấp có thẩm quyền và có lộ trình khắc phục rõ ràng.

ĐB Phạm Trọng Nhân (TPHCM). Ảnh: QUANG PHÚC

Đánh giá viên chức phải thiết thực

ĐB Phạm Trọng Nhân (TPHCM) cho rằng, công tác đánh giá viên chức cần sát hơn. Chính sách tiền lương cần thực hiện đúng Nghị quyết 27-NQ/TW (về cải cách chính sách tiền lương), đó là bảo đảm theo vị trí việc làm, đánh giá đúng đóng góp của viên chức, tránh cào bằng. Đồng thời, cần có sự liên thông giữa khu vực công và tư. Nếu có cơ chế tốt thì sẽ thu hút được cán bộ tốt từ khu vực tư sang công, ngược lại khi từ khu vực công ra khởi nghiệp. Nếu muốn quay lại, viên chức vẫn có cơ hội quay lại khu vực công.

Về đánh giá viên chức, ĐB Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) tán thành, đánh giá cao quy định tại dự thảo theo hướng đơn giản hóa thủ tục. “Theo quy định cũ thì phải họp nhiều cuộc, nhiều thành phần, nhưng vẫn hình thức, “dĩ hòa vi quý”, có qua có lại, kiểu “anh đánh giá tôi tốt thì tôi cũng đánh giá anh tốt”. Vì thế, nên giao thẩm quyền cho người đứng đầu cơ quan, tổ chức đánh giá viên chức thuộc quyền quản lý là đúng, nhưng gắn với vị trí việc làm và KPI”, ĐB Phạm Văn Hòa góp ý.

ĐB Hà Đức Minh (Lào Cai). Ảnh: ĐỖ TRUNG

ĐB Hà Đức Minh (Lào Cai) cho biết, dự thảo quy định thực hiện ưu tiên trong tuyển dụng đối với người có công với cách mạng, người dân tộc thiểu số, sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp phục viên và các đối tượng chính sách khác theo quy định của pháp luật".

Mặc dù đây là quy định phù hợp và cần thiết, tuy nhiên, theo ĐB, hình thức và mức độ ưu tiên chưa được xác định cụ thể, có thể sẽ dẫn đến việc áp dụng không thống nhất, có nơi chỉ ưu tiên trong xét tuyển, có nơi cộng điểm hoặc xét đặc cách…

PHAN THẢO - ANH THƯ - ĐỖ TRUNG

Nguồn SGGP : https://sggp.org.vn/lo-xung-dot-loi-ich-khi-vien-chuc-chan-trong-chan-ngoai-post819309.html