Loài cây quý hiếm bậc nhất thế giới, chỉ 3 quốc gia sở hữu, Việt Nam cũng có

7 giờ trướcBài gốc

Thủy tùng còn gọi là thông nước, có tên khoa học là Glyptostrobus pensilis.

Theo các chuyên gia sinh học quốc tế, thủy tùng thuộc họ bụt mọc, được xem như loài hóa thạch sống của ngành hạt trần, xuất hiện cùng thời với bách xanh cổ cách đây khoảng 10 triệu năm. Trên thế giới hiện chỉ có 3 nước còn tồn tại loại cây này là Việt Nam, Trung Quốc và Lào. Trong đó, nhiều nhất là ở Việt Nam và chỉ có ở tỉnh Đắk Lắk.

Tại Việt Nam, loài cây quý hiếm này chỉ còn phân bố hai quần thể tự nhiên ở Đắk Lắk gồm xã Ea Ral, huyện Ea H'leo 140 cây, xã Ea Hồ, huyện Krông Năng 21 cây và 1 cây tại thị xã Buôn Hồ.

Đây là loài cây thân gỗ lớn, cao trên 30m, đường kính thân 0,6 - 1m, vỏ dày, hơi xốp, màu xám, nứt dọc. Gỗ thủy tùng có nhiều màu như: xanh đen, xanh ngọc bích, tím, vàng, đỏ, nâu đỏ. Vân cũng được chia ra vân chỉ, chuối hoặc không vân.

Những người chơi đồ gỗ cho biết, gỗ thủy tùng không được định giá theo cân hay khối mà được xác định theo tuổi thọ và đường vân từng khúc gỗ.

Với cây trên 500 tuổi, đường kính gốc gần 1m, nguyên giá khúc gốc chắc chắn không dưới tiền tỷ. Tuy nhiên, phần giá trị nhất của thủy tùng chính là đoạn thân, bởi đây là nơi vân gỗ thể hiện sắc nét nhất. Đường vân ở thân gỗ thường rất đều và có mùi hương đậm nhất.

Một gốc cây thủy tùng hơn 300 năm tuổi. Ảnh: báo Đắk Lắk.

Về giá trị kinh tế, gỗ thủy tùng đắt vì có màu viền đẹp, không bị mối mọt nên được dùng làm tượng, đồ mỹ nghệ cao cấp. Giá của những sản phẩm từ thủy tùng đỏ tương đối cao, từ vài chục triệu đến hàng trăm triệu đồng.

Thông thường gỗ thủy tùng là loại gỗ tốt, có mùi thơm, thớ mịn, và không bị mối mọt, nứt nẻ, cong vênh. Gỗ thủy tùng dễ gia công, xốp và nhẹ nên được dùng làm mũ, nút chai và phích, phao cứu sinh…

Gỗ thủy tùng tồn tại trong thị trường gồm hai dạng: Thủy tùng xanh và thủy tùng đỏ, mỗi loại lại có những đặc điểm khác nhau.

Một điểm nổi bật đó là gỗ thủy tùng xanh nằm dưới bùn đất, môi trường ẩm đã khiến cho khối gỗ chuyển sang màu xanh đen tự nhiên vô cùng đẹp mắt. Thủy tùng xanh thường nằm sâu dưới lòng đất Tây Nguyên, hoặc thậm chí dưới lòng hồ thủy điện nên rất khó khai thác.

Bên cạnh đó, gỗ tùng đỏ là loại sống trong môi trường khô ráo. Tùng đỏ có màu đỏ, nâu sẫm. Vân của tùng đỏ thường nhỏ và thỉnh thoảng điểm những đốm sẫm màu trên thân của khối gỗ.

Đặc biệt, cành lá và nón chín còn được dùng làm thuốc chữa phong thấp, giảm đau, làm săn da. Cây có dáng đẹp, có thể trồng làm cảnh hoặc trồng ven hồ ao để giữ đất, chống xói lở.

Theo phong thủy, gỗ thủy tùng có tác dụng vượng, vì vậy các nghệ nhân hàng đầu Việt Nam thường dùng loại gỗ này làm lục bình hoặc tạc các bức tượng với ý nghĩa mang lại bình an và may mắn cho gia đình.

Gỗ thủy tùng hiếm có nên rất đắt đỏ.

Thủy tùng hiện thuộc loài đặc hữu rất hiếm mà cả Sách đỏ thế giới và Việt Nam đặt vào tình trạng nguy cấp, được bảo vệ nghiêm ngặt. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Nghị định 32/2006/NĐCP xếp thủy tùng vào nhóm IA, nghiêm cấm khai thác và sử dụng với mục đích thương mại. Quỹ Quốc tế bảo tồn thiên nhiên (WWF) đã công bố thủy tùng là một trong những loài cây đang ở cấp độ rất nguy cấp.

Những năm 90 của thế kỷ trước, hai quần thể thủy tùng ở tỉnh Đắk Lắk là Ea Ral (thuộc xã Ea Ral, huyện Ea H'leo) và Trấp Ksơr (thuộc xã Ea Hồ, huyện Krông Năng) có đến hàng ngàn cây. Tuy nhiên sau đó, việc đắp đập thủy lợi phục vụ nông nghiệp đã làm nước dâng ngập cả hai quần thể thủy tùng này, khiến nhiều cây chết chìm sâu vào đầm lầy cũng như việc khai thác ồ ạt đã làm cho lượng thủy tùng sụt giảm nghiêm trọng, chỉ còn 162 cây.

Điều đáng nói gần nửa thế kỷ qua, thủy tùng không còn tái sinh tự nhiên nữa. Cây vẫn ra hoa kết quả và có hạt nhưng không thể thụ phấn nên tất cả hạt đều lép, mất khả năng nảy mầm. Sau đó, hàng nghìn nhà khoa học trong và ngoài nước đã vào cuộc nghiên cứu để tái sinh thủy tùng.

Trúc Chi (t/h)

Nguồn Người Đưa Tin : https://nguoiduatin.vn/loai-cay-quy-hiem-bac-nhat-the-gioi-chi-3-quoc-gia-so-huu-viet-nam-cung-co-204250704104606978.htm