Loạn thị là một trong những bệnh lý tật khúc xạ ở mắt. Hiện nay, tỷ lệ mắc các bệnh về tật khúc xạ đang tăng nhanh ở Việt Nam, trong đó loạn thị là bệnh lý có thể gặp ở mọi lứa tuổi.
NỘI DUNG:::
1. Nguyên nhân loạn thị
2. Dấu hiệu loạn thị
3. Loạn thị có lây không?
4. Phòng ngừa loạn thị bằng cách nào
5. Điều trị loạn thị
1. Nguyên nhân loạn thị
Thông thường, giác mạc có dạng hình chỏm cầu với một độ cong hoàn hảo. Loạn thị là bệnh lý gây ra các bất thường về hình dạng của giác mạc khiến giác mạc mất đi độ cong và khiến hình ảnh hội tụ tại nhiều điểm trên võng mạc, có thể xuất hiện trước hoặc sau võng mạc. Những người mắc loạn thị thường gặp tình trạng nhìn không rõ, nhòe hoặc mờ.
Loạn thị thông thường là do di truyền từ bố mẹ sang con cái. Một số nguyên nhân khác có thể gây nên loạn thị gồm:
Chấn thương tại mắt.
Sau phẫu thuật tại mắt.
Biến chứng của một số bệnh lý như giác mạc chóp, sẹo giác mạc, thoái hóa giác mạc,…
ThS.BS Đỗ Việt Dũng - Phòng Kế hoạch tổng hợp, Bệnh viện Mắt Hà Nội
2. Dấu hiệu loạn thị
Loạn thị thường diễn ra trong một thời gian dài và diễn tiến chậm do vậy nhiều người thường chủ quan bỏ qua các triệu chứng. Người bị loạn thị thường có các dấu hiệu sau đây:
Mắt nhìn mờ hoặc hình ảnh bị nhòe, mờ, méo mó ở mọi khoảng cách
Nhìn đôi: Nhìn 1 vật thành 2 hoặc 3, có bóng mờ
Gặp khó khăn khi nhìn ở mọi khoảng cách nhất là lái xe vào ban đêm
Ngoài ra còn có một số biểu hiện khác như: chảy nước mắt, nhức đầu, nhức mỏi mắt…
Thông qua việc kiểm tra thị lực bằng bảng đo thị lực, kiểm tra khúc xạ, đo độ cong giác mạc… các bác sĩ sẽ chẩn đoán mức độ loạn thị ở từng người.
3. Loạn thị có lây không?
Loạn thị không phải là bệnh lý lây truyền
Một bệnh nhân nhi thăm khám tại Bệnh viện Mắt Hà Nội.
4. Phòng ngừa loạn thị bằng cách nào
Hiện nay chưa có phương pháp nào để phòng ngừa loạn thị hoàn toàn. Đây là bệnh lý có yếu tố di truyền là không thể phòng tránh. Loạn thị do chấn thương có thể được phòng ngừa bằng việc sử dụng kính bảo hộ, kính râm nếu làm việc trong môi trường nhiều bụi hoặc có nguy cơ tai nạn ở mắt. Việc thăm khám mắt định kỳ sẽ giúp theo dõi sức khỏe mắt, phát hiện sớm để điều trị loạn thị (nếu có).
Với trẻ nhỏ, cha mẹ cần áp dụng các biện pháp sau để phòng ngừa loạn thị cho trẻ:
Giữ khoảng cách phù hợp khi đọc sách, không để sách quá gần. Khoảng cách được khuyến cáo là từ 25-30cm.
Phải đọc sách nơi có đủ ánh sáng.
Nếu trẻ bị cận thị hoặc các tật khúc xạ khác thì cần được khám bởi bác sĩ chuyên khoa mắt, đeo kính đúng số, đúng cách và đi khám mắt định kỳ. Bởi cận thị và các tật khúc xạ sẽ thay đổi theo thời gian, sau một thời gian nhất định trẻ cần được đi khám để đeo kính cho phù hợp.
Hạn chế sử dụng các thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính, xem tivi… Hiện nay việc dạy và học qua mạng khá phổ biến, trẻ em phải sử dụng các thiết bị điện tử để học bài và có thói quen sử dụng chúng để giải trí (xem phim, chơi game…). Cha mẹ cũng như thầy cô cần nhắc nhở trẻ sử dụng thiết bị điện tử với thời gian hợp lý.
Dành thời gian cho mắt nghỉ ngơi. Sau mỗi một tiết học trẻ thường có thời gian nghỉ giải lao, thầy cô cần khuyến khích trẻ ra ngoài sân vui chơi. Đây là thời điểm để trẻ mở rộng, giải phóng tầm nhìn của mắt, nhìn xa ra, tránh nhìn gần. Riêng với cận thị, khi trẻ càng nhìn gần thì càng dễ bị cận thị. Đặc biệt khi thời tiết không nắng quá mức, trẻ chơi dưới ánh sáng cường độ vừa phải trong khung giờ đầu buổi sáng sẽ rất tốt cho sức khỏe nói chung và sức khỏe thị giác nói riêng nhất là hạn chế tình trạng tăng độ.
Nếu trẻ bị cận thị hoặc các tật khúc xạ khác thì cần được khám bởi bác sĩ chuyên khoa mắt, đeo kính đúng số, đúng cách và đi khám mắt định kỳ.
5. Điều trị loạn thị
Việc điều trị loạn thị ở mỗi người là khác nhau, các bác sĩ sẽ căn cứ vào tình trạng bệnh để đưa ra phương án phù hợp. Nếu người bệnh mắc loạn thị ở mức độ nhẹ sẽ không cần điều trị. Hiện nay có thể điều trị loạn thị gây ra các vấn đề về thị lực bằng cách sử dụng một trong các phương pháp sau:
Kính thuốc: Hầu hết loạn thị đều có thể điều chỉnh thị lực bằng việc đeo kính thuốc. Đây là biện pháp đơn giản, áp dụng rộng rãi, mang lại hiệu quả cao, ít để lại biến chứng.
Phẫu thuật: Trong một số trường hợp phương pháp điều chỉnh bằng kính thuốc không đạt kết quả, bệnh nhân có thể phải tiến hành phẫu thuật sử dụng tia laser.
Ortho -K là một phương pháp điều trị sử dụng kính áp tròng cứng, thiết kế đặc biệt có thể đeo vào ban đêm, kính sẽ làm thay đổi tạm thời hình dáng của giác mạc trong khi ngủ, giúp mắt có thể nhìn rõ vào sáng hôm sau và duy trì suốt cả ngày. Bệnh nhân cần lặp lại quy trình gắn Ortho-K vào ban đêm để có thị lực tốt hơn vào ngày hôm sau.
ThS.BS Đỗ Việt Dũng