Theo ông Tạ Hoàng Linh, Vụ trưởng Vụ phát triển thị trường nước ngoài (Bộ Công Thương), cùng với hoạt động kết nối nhà mua hàng với doanh nghiệp để ký kết trực tiếp các đơn hàng, thời gian qua, Bộ Công Thương đã và đang triển khai một loạt định hướng và hoạt động cụ thể nhằm hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, thúc đẩy xuất khẩu và khai thác tối đa tiềm năng từ các FTA mà Việt Nam đã ký kết.
Định hướng tổng thể của Bộ Công Thương sẽ là tạo điều kiện để doanh nghiệp tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu, đa dạng hóa thị trường và sản phẩm, đồng thời đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của các thị trường quốc tế.
Để hiện thực hóa mục tiêu này, ông Tạ Hoàng Linh nhấn mạnh, Bộ Công Thương sẽ tập trung triển khai 8 giải pháp trọng tâm nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng cơ hội cho doanh nghiệp Việt.
Thứ nhất, tiếp tục tổ chức các chương trình quy mô lớn, như Vietnam International Sourcing, Tuần hàng Việt Nam tại những thị trường trọng điểm như EU, Nhật Bản, Mỹ và các thị trường tiềm năng như Trung Đông, Bắc Âu và Mỹ Latinh. Các sự kiện này không chỉ giúp doanh nghiệp kết nối trực tiếp với nhà phân phối lớn mà còn hỗ trợ quảng bá thương hiệu và sản phẩm Việt Nam. Ngoài ra, đẩy mạnh các hoạt động giao thương trực tuyến và thương mại điện tử xuyên biên giới, thông qua những nền tảng như Amazon, Alibaba và Shopee Global, để giảm chi phí và tăng khả năng tiếp cận thị trường.
Thực hiện 8 giải pháp trọng tâm sẽ giúp doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, thúc đẩy xuất khẩu, đa dạng hóa thị trường. Ảnh minh họa
Thứ hai, hỗ trợ nâng cao năng lực cạnh tranh và chuyển đổi xanh: Để đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường FTA, đặc biệt là các FTA thế hệ mới như CPTPP, EVFTA, RCEP, chúng tôi sẽ tập trung hỗ trợ doanh nghiệp nâng cấp công nghệ, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh. Các chương trình đào tạo, hội thảo về tiêu chuẩn xuất xứ, quy định kỹ thuật và các yêu cầu về phát triển bền vững sẽ được tổ chức thường xuyên.
Thứ ba, đẩy mạnh thông tin và tư vấn về FTA: Một trong những hạn chế lớn của doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa là thiếu thông tin và hiểu biết về các cam kết FTA. Chúng tôi sẽ tiếp tục phổ biến và hướng dẫn chi tiết các quy định về xuất xứ hàng hóa, ưu đãi thuế quan và tiêu chuẩn kỹ thuật thông qua Cổng thông tin FTAP và các hội thảo trực tiếp lẫn trực tuyến. Đồng thời, phối hợp với các thương vụ Việt Nam tại nước ngoài để cập nhật thường xuyên các chính sách, quy định mới từ các thị trường, giúp doanh nghiệp điều chỉnh kế hoạch sản xuất và kinh doanh phù hợp. Đặc biệt, hỗ trợ doanh nghiệp trong việc tự chứng nhận xuất xứ và sử dụng chứng nhận xuất xứ điện tử để giảm thời gian và chi phí.
Thứ tư, đa dạng hóa thị trường và sản phẩm: Để giảm phụ thuộc vào một số thị trường truyền thống như Hoa Kỳ, EU..., chúng tôi sẽ tập trung mở rộng sang các thị trường tiềm năng như Ấn Độ, Nga, Trung Đông và Mỹ Latinh... Các Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài sẽ đóng vai trò cầu nối, cung cấp thông tin thị trường, kết nối đối tác, hỗ trợ doanh nghiệp tham gia các hội chợ quốc tế. Ngoài ra, chúng tôi khuyến khích doanh nghiệp phát triển các sản phẩm giá trị gia tăng cao như thực phẩm chế biến sâu, sản phẩm xanh, sản phẩm công nghệ cao, để đáp ứng nhu cầu đa dạng của các thị trường.
Thứ năm, tăng cường công tác phòng vệ thương mại và bảo vệ lợi ích doanh nghiệp: Trong bối cảnh các biện pháp bảo hộ thương mại và phòng vệ thương mại gia tăng, Bộ Công Thương sẽ hỗ trợ doanh nghiệp ứng phó với những vụ kiện chống bán phá giá, chống trợ cấp từ các thị trường lớn. Chúng tôi sẽ cung cấp thông tin cảnh báo sớm, tư vấn pháp lý và phối hợp với các hiệp hội, ngành hàng để bảo vệ lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp.
Thứ sáu, Bộ Công Thương sẽ đẩy mạnh phát triển công nghiệp hỗ trợ để giảm phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu, từ đó nâng cao giá trị gia tăng và khả năng cạnh tranh của hàng hóa xuất khẩu.
Thứ bảy, triển khai Bộ chỉ số FTA Index: Bộ Công Thương đã công bố FTA Index 2024, một công cụ định lượng để đánh giá hiệu quả thực thi FTA tại các tỉnh, thành phố. Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục hoàn thiện và triển khai FTA Index hàng năm để xác định các điểm nghẽn, từ đó đề xuất các giải pháp hỗ trợ cụ thể cho từng địa phương và doanh nghiệp. Công cụ này không chỉ giúp đo lường mức độ tận dụng FTA mà còn thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh giữa các địa phương, khuyến khích cải cách hành chính và hỗ trợ doanh nghiệp hiệu quả hơn.
Thứ tám, sự phối hợp giữa Bộ Công Thương, các địa phương và hiệp hội ngành hàng là yếu tố then chốt để đảm bảo hiệu quả của chương trình hỗ trợ. Chúng tôi đã thiết lập các kênh trao đổi giữa Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài và các hiệp hội như Hiệp hội Dệt may Việt Nam, Hiệp hội Thủy sản Việt Nam và Hiệp hội Rau quả Việt Nam để nắm bắt nhu cầu và khó khăn của doanh nghiệp. Các địa phương, như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, An Giang, Tây Ninh, Lâm Đồng… cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phối hợp triển khai các chương trình quảng bá, kết nối doanh nghiệp tại chỗ, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận thông tin thị trường và tổ chức các hội thảo đào tạo.
Đến thời điểm này, Việt Nam đã ký kết 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) với hơn 60 quốc gia và vùng lãnh thổ, bao phủ hầu hết các thị trường lớn trên thế giới, từ khu vực châu Á - Thái Bình Dương, châu Âu, cho tới châu Mỹ và Trung Đông.
Diệu Linh