Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa ban hành quyết định công bố các thủ tục hành chính đủ điều kiện thực hiện dịch vụ công trực tuyến, nhằm đẩy mạnh chuyển đổi số ngành ngân hàng. Với 55 thủ tục được "lên sàn" số hóa, đây không chỉ là sự thay đổi về mặt hình thức mà là một cuộc cách mạng về quy trình vận hành trong hệ thống ngân hàng.
Theo ghi nhận, các thủ tục được lựa chọn triển khai trực tuyến đợt này tập trung vào các lĩnh vực thiết yếu như:
Hoạt động ngoại hối: Đăng ký, thay đổi khoản vay nước ngoài, xác nhận hạn mức vay.
Cấp phép hoạt động: Các thủ tục liên quan đến mở chi nhánh, văn phòng đại diện của tổ chức tín dụng.
Thanh toán và ngân hàng số: Cấp mã định danh, đăng ký các dịch vụ thanh toán mới.
Quản lý vàng và ngoại tệ: Các giấy phép liên quan đến xuất nhập khẩu vàng nguyên liệu và kinh doanh vàng miếng.
Trao đổi với phóng viên Tạp chí Một Thế Giới về vấn đề này, chuyên gia kinh tế tài chính - TS Nguyễn Trí Hiếu cho rằng việc NHNN chính thức triển khai 55 thủ tục hành chính thông qua dịch vụ công trực tuyến là bước đi chiến lược, khẳng định quyết tâm hiện thực hóa mục tiêu "Chính phủ số" và hỗ trợ tối đa cho người dân, doanh nghiệp trong kỷ nguyên 4.0.
Việc chuyển sang môi trường trực tuyến giúp minh bạch hóa quá trình tiếp nhận và xử lý hồ sơ. Mọi trạng thái hồ sơ đều được cập nhật thời gian thực, giúp loại bỏ sự can thiệp chủ quan hoặc các hành vi nhũng nhiễu.
55 thủ tục này khi được số hóa sẽ tạo ra một kho dữ liệu số khổng lồ cho NHNN. Thay vì lưu trữ rời rạc bằng giấy, hệ thống dữ liệu tập trung cho phép cơ quan quản lý phân tích xu hướng thị trường (ví dụ: dòng vốn ngoại hối, tình hình đăng ký vay nợ nước ngoài) để đưa ra các quyết sách điều hành chính sách tiền tệ nhanh chóng và chính xác hơn.
Đây cũng là nền tảng quan trọng để triển khai hiệu quả Đề án 06 của Chính phủ về phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử, giúp việc thẩm định hồ sơ trở nên nhanh chóng và chính xác hơn bao giờ hết, giúp xác thực danh tính chủ thể thực hiện thủ tục một cách tuyệt đối, giảm thiểu rủi ro giả mạo.
Đối với các tổ chức tín dụng và doanh nghiệp (đặc biệt là các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thường xuyên thực hiện thủ tục ngoại hối), việc nộp hồ sơ trực tuyến giúp cắt giảm chi phí in ấn, chuyển phát và nhân sự đi lại.
Đặc biệt, khi NHNN (cơ quan chủ quản) làm việc trực tuyến, các ngân hàng thương mại buộc phải nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin của mình để tương thích và kết nối đồng bộ. Điều này vô hình trung thúc đẩy toàn bộ hệ thống ngân hàng tiến nhanh hơn trên con đường "ngân hàng số".
Các thủ tục liên quan đến ngoại hối, vàng và thanh toán được trực tuyến hóa giúp Việt Nam tiệm cận gần hơn với các chuẩn mực vận hành của các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới, hỗ trợ đắc lực cho mục tiêu nâng hạng thị trường.
Tuy nhiên, theo ông Hiếu, việc đưa các thủ tục nhạy cảm (như quản lý vàng, ngoại tệ, vay nợ nước ngoài) lên mạng đặt ra thách thức cực lớn về bảo mật. NHNN cần một hạ tầng an ninh mạng đủ mạnh để chống lại các cuộc tấn công đánh cắp dữ liệu kinh tế quan trọng.
Dù hệ thống đã sẵn sàng, nhưng sự chênh lệch về năng lực ứng dụng công nghệ giữa các doanh nghiệp lớn và nhỏ, hoặc tại các địa phương khác nhau, có thể dẫn đến việc tiếp cận dịch vụ công trực tuyến không đồng đều trong giai đoạn đầu.
"Quyết định đưa 55 thủ tục lên dịch vụ công trực tuyến là minh chứng cho sự linh hoạt và cầu thị của NHNN. Trong bối cảnh kinh tế số phát triển mạnh mẽ, việc "số hóa" hành chính không chỉ là yêu cầu bắt buộc mà còn là lợi thế cạnh tranh quốc gia, giúp khơi thông nguồn vốn và tạo đà cho doanh nghiệp bứt phá", vị chuyên gia này cho hay.
Tuyết Nhung