Một nghiên cứu vừa công bố trên tạp chí khoa học Science Advances của nhóm tác giả từ Đại học (ĐH) Thanh Hoa, ĐH Bắc Kinh (Trung Quốc), ĐH Pennsylvania (Mỹ) và ĐH Bangor (Anh) cho thấy các đại dương trên thế giới đang mất dần màu xanh lục.
Sử dụng thuật toán học sâu, các nhà nghiên cứu đã tổng hợp dữ liệu từ vệ tinh và tàu giám sát, từ đó nhận ra sự suy giảm đáng kể về mức độ của màu xanh lá cây - khoảng 0,35 microgram/m3 mỗi năm - trong hơn 2 thập kỷ nghiên cứu (2001-2023). Xu hướng này cao gấp đôi ở các vùng ven biển và cao hơn gấp 4 lần ở các vùng gần cửa sông.
Điều này là vì quần thể thực vật phù du - vốn mang diệp lục và tạo nên sắc xanh lục cho biển - đã bị suy giảm nghiêm trọng; nguyên nhân được cho là nhiệt độ tăng cao ở vùng nước gần bề mặt do biến đổi khí hậu, làm gia tăng chênh lệch nhiệt độ với vùng nước sâu. Sự chênh lệch này sẽ ngăn chặn sự vận chuyển theo chiều dọc các chất dinh dưỡng mà thực vật phù du phụ thuộc.
Thực vật phù du tạo màu xanh lục cho đại dương. Ảnh: NOAA
Trong khi đó, khả năng quang hợp của thực vật phù du giúp chuyển đổi ánh sáng mặt trời, nước và CO2 thành ôxy và glucose, đóng vai trò nền tảng cho nồng độ ôxy và chuỗi thức ăn đại dương. Phù du ít đi cũng khiến khả năng cô lập carbon của đại dương giảm xuống, mà theo tính toán của các tác giả là giảm đến 0,088% hằng năm, tương đương 32 triệu tấn. Theo chiều ngược lại, điều này góp phần làm tăng nhanh tốc độ nóng lên toàn cầu. "Khả năng cô lập carbon của đại dương suy giảm đồng nghĩa với việc chúng ta phải đối mặt áp lực giảm phát thải lớn hơn dự kiến" - đồng tác giả Di Long từ ĐH Thanh Hoa nói với tờ The Guardian (Anh).
Vì vậy, các tác giả cho rằng giới hoạch định chính sách nên phân tích môi trường sinh thái biển ở vùng ven biển và xây dựng các biện pháp đối phó, bao gồm quản lý cẩn thận hơn việc sử dụng phân bón nông nghiệp, xả thải, giải quyết nạn phá rừng và ô nhiễm nước.
Anh Thư