Tại phiên chất vấn ở Quốc hội chiều 12/11, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết Chính phủ đã đề xuất cấp có thẩm quyền và được đồng ý về chủ trương tái khởi động điện hạt nhân. Ông Nguyễn Anh Vũ, Giám đốc Phát triển Kinh doanh Công ty SkyX Solar chia sẻ quan điểm về vấn đề này.
- Thưa ông, ông đánh giá thế nào về việc Việt Nam tái khởi động dự án điện hạt nhân?
Ông Nguyễn Anh Vũ: Là người hoạt động trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, tôi tin rằng đây là một sự kiện rất đáng chú ý.
Nhiên liệu hóa thạch ngày càng khan hiếm, đắt đỏ và không được khuyến khích phát triển do phát thải khí nhà kính từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch. Còn năng lượng hạt nhân bền vững hơn, giảm thiểu lượng khí thải và tác động của biến đổi khí hậu.
Năng lượng hạt nhân thường hay bị một số người dân liên tưởng đến với các sự kiện thảm khốc như Chernobyl và Fukushima. Tuy nhiên, công nghệ đã được phát triển đáng kể từ khi đó. Cụ thể, thay vì các lò phản ứng cỡ lớn, module các lò nhỏ đang được nghiên cứu áp dụng khiến các rủi ro liên quan đã được giảm thiểu đáng kể.
Cổ đông chiến lược của chúng tôi, Tập đoàn Điện lực Quốc gia Pháp - Électricité de France (EDF), là một trong những công ty hàng đầu trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân, hoạt động tại Anh, Pháp và Hoa Kỳ. Sự đầu tư liên tục của họ vào lĩnh vực năng lượng hạt nhân cho thấy các quốc gia này đều tin tưởng rằng lợi ích của năng lượng hạt nhân là vượt trội so với các rủi ro.
Ông Nguyễn Anh Vũ, Giám đốc Phát triển Kinh doanh Công ty SkyX Solar.
Có thể thấy rằng việc đầu tư vào điện hạt nhân sẽ có những lợi thế hơn hẳn các nguồn năng lượng truyền thống. Tuy nhiên, việc phát triển này cần đặc biệt chú ý đến vấn đề về an toàn và cần có một nhà đầu tư có đủ uy tín, năng lực cũng như kinh nghiệm để triển khai.
- Bên cạnh điện hạt nhân, các chuyên gia năng lượng trong và ngoài nước đều đánh giá Việt Nam có tiềm năng rất lớn với điện mặt trời, điện gió. Ông thấy đánh giá đó có chuẩn xác không?
Đánh giá này là hoàn toàn chính xác. Việt Nam có lợi thế đáng kể về tài nguyên năng lượng mặt trời và gió so với các nước châu Âu. Cụ thể về năng lượng mặt trời, miền Nam Việt Nam nhận được khoảng 1400 giờ nắng mỗi năm, miền Bắc nhận được khoảng 1100 giờ. Trong khi Anh và Pháp chỉ nhận được khoảng 900 giờ nắng. Bên cạnh đó, về năng lượng gió, Việt Nam cũng có một bờ biển rộng lớn hơn 3000km, tạo điều kiện thuận lợi cho năng lượng gió.
Nhưng năng lượng tái tạo cũng có ưu và nhược điểm.
Về ưu điểm, năng lượng tái tạo có tính bảo vệ môi trường. Với các công ty sản xuất, xuất khẩu hàng hóa sang thị trường Âu Mỹ thì việc chuyển đổi sang sử dụng năng lượng tái tạo là vấn đề sống còn với các doanh nghiệp này.
Nhược điểm là do phụ thuộc vào tự nhiên nên năng lượng tái tạo có tính ổn định thấp hơn so với các nguồn năng lượng truyền thống. Chỉ có thể khai thác năng lượng mặt trời vào ban ngày, vào những ngày có ánh sáng mặt trời, còn ban đêm hay những ngày trời âm u, mưa thì hệ thống sẽ không hoạt động. Hay với năng lượng gió, các tua-bin gió chỉ có thể sinh điện vào những thời điểm có tốc độ gió thổi trong khoảng 4-25 m/s. Tốc độ gió phải tối thiểu 4 m/s thì các tua-bin gió mới bắt đầu chạy đều và phát điện, nhưng nếu vượt qua 25 m/s thì các tua-bin sẽ ngừng hoạt động để tránh hỏng hóc trong điều kiện gió mạnh.
Hơn nữa, đầu tư vào năng lượng mặt trời và gió đòi hỏi chi phí đầu tư ban đầu khá lớn.
Ngoài ra, hệ thống truyền tải điện từ các vùng có tài nguyên gió và mặt trời dồi dào đến những nơi có nhu cầu sử dụng điện ở Việt Nam – hiện chưa đủ năng lực truyền tải điện.
Các chính sách khuyến khích và thủ tục pháp lý cần có hướng dẫn chi tiết hơn từ các cơ quan chức năng.
Việt Nam cần tính toán như thế nào để điện hạt nhân, điện mặt trời, điện gió... có thể phát huy hiệu quả tốt nhất, thưa ông?
Chỉ phát triển từng loại hình năng lượng riêng lẻ là không khả thi, vì các nguồn năng lượng này phải được phát triển cùng nhau để bảo đảm an ninh năng lượng.
Các nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng gió hoặc mặt trời là các nguồn năng lượng sạch, cần được ưu tiên, tuy nhiên nhược điểm của chúng như trên đã nói là thiếu tính ổn định.
Để sử dụng hiệu quả các nguồn năng lượng này, chúng ta phải kết hợp với các nguồn năng lượng khác có thể được kiểm soát "base load" (nguồn cung công suất tải nền), để bù trừ cho sự thừa/thiếu năng lượng gió/mặt trời. Các nguồn năng lượng có thể được sử dụng như “base load” có thể là từ nhà máy nhiệt điện (than, LNG…), nhà máy thủy điện, hoặc nhà máy điện hạt nhân.
Nhà máy điện than hiện không được khuyến khích, nhà máy thủy điện đang dần cạn kiệt và nhà máy điện LNG sẽ phụ thuộc vào nguồn cung từ nước ngoài, điện hạt nhân lại có một số rủi ro. Bởi vậy, việc phát triển tỷ lệ phù hợp của các nguồn năng lượng này sẽ là một vấn đề mà các cơ quan chức năng cần giải quyết.
Cảm ơn ông đã trả lời phỏng vấn!
Công ty Cổ phần SkyX Solar được thành lập vào tháng 9/2019, có trụ sở ở TPHCM, là một trong những nhà phát triển năng lượng tái tạo lớn nhất tại Việt Nam, với hai cổ đông là Quỹ Đầu tư VinaCapital và Tập đoàn Điện lực Quốc gia Pháp (Électricité de France - EDF Renewables).
Trong đó, VinaCapital là một trong những tổ chức quản lý tài sản và đầu tư nhiều năm kinh nghiệm nhất tại Việt Nam với tổng tài sản đang quản lý lên tới gần 4 tỷ USD. Tập đoàn Điện lực Quốc gia Pháp là công ty hàng đầu về năng lượng tái tạo trên thị trường quốc tế, với tổng công suất lắp đặt chỉ riêng về điện mặt trời trên toàn cầu là 13,8 GW. Doanh thu của EDF năm 2023 là hơn 140 tỷ đô la Mỹ.
SkyX Solar cung cấp cho khách hàng giải pháp toàn diện; từ đầu tư, thiết kế, xây dựng và vận hành hệ thống theo mô hình SAAS ("Solar As A Service") với quy chuẩn chất lượng quốc tế, mang đến nguồn năng lượng sạch trong dài hạn mà khách hàng không phải bỏ ra bất kỳ một chi phí đầu tư hoặc vận hành nào. Cho tới thời điểm hiện tại, SkyX Solar đang vận hành và xây dựng khoảng hơn 40 dự án trên khắp Việt Nam với tổng công suất hơn 100MWp các dự án điện mặt trời áp mái.
Các dự án tiêu biểu của SkyX Solar tại Việt Nam là Ducksan Vina (Quảng Nam), Namkyung Vina (Bình Dương), EuroWindow (Bình Dương), nhà máy An Phát (Hải Dương) Mekong Logistics (TP HCM)...
Nguyễn Quốc (thực hiện)
Hạnh Nguyên