Để thay đổi lối sống, nâng cao sức khỏe, bạn nên tham gia vào các hoạt động thể thao, hạn chế thời gian sử dụng thiết bị điện tử, và chú ý đến tư thế ngồi làm việc đúng cách. Ảnh minh họa
Lối sống ít vận động, hay còn gọi là “lối sống tĩnh tại” (sedentary lifestyle), là tình trạng cơ thể không có hoặc có rất ít hoạt động thể chất trong ngày. Điều này thường xuất hiện ở những người ngồi lâu trước máy tính, xem tivi, dùng điện thoại trong thời gian dài, và không duy trì thói quen tập thể dục. Với sự phát triển của công nghệ, nhu cầu vận động trong công việc và cuộc sống hàng ngày của con người ngày càng giảm, đặc biệt là ở một bộ phận giới trẻ, những người dành hàng giờ liền học tập, làm việc, giải trí trên các thiết bị điện tử.
Nguy cơ bệnh lý đáng lo ngại
Một trong những hậu quả đầu tiên dễ nhận thấy của lười vận động là tăng cân và béo phì. Khi cơ thể không được vận động thường xuyên, quá trình trao đổi chất chậm lại, năng lượng dư thừa không được tiêu hao sẽ tích tụ dưới dạng mỡ, đặc biệt là mỡ nội tạng, loại mỡ nguy hiểm liên quan trực tiếp đến các bệnh tim mạch, gan nhiễm mỡ và tiểu đường type II.
Ngoài ra, lối sống thiếu vận động còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý xương khớp như thoái hóa đốt sống cổ, đau lưng, thoát vị đĩa đệm, đặc biệt ở những người ngồi sai tư thế trong thời gian dài. Đối với người trẻ, đây là điều đáng báo động vì những bệnh lý này từng chỉ phổ biến ở người lớn tuổi.
Một hệ quả khác không kém phần nghiêm trọng là sự suy giảm sức khỏe tim mạch. Lối sống ít vận động khiến tim hoạt động kém hiệu quả hơn, dễ dẫn đến cao huyết áp, rối loạn mỡ máu và tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), lối sống ít vận động là nguyên nhân đứng thứ tư gây tử vong trên toàn cầu.
Ngoài các bệnh thể chất, người trẻ lười vận động cũng dễ gặp phải các vấn đề tâm lý như stress, lo âu, trầm cảm. Việc ngồi nhiều, ít tiếp xúc với ánh sáng mặt trời và không tham gia các hoạt động xã hội khiến tâm trạng dễ rơi vào trạng thái tiêu cực, cảm giác cô lập hoặc mất cân bằng cảm xúc.
Vì sao người trẻ là đối tượng dễ có lối sống ít vận động?
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thói quen lười vận động ở người trẻ. Đầu tiên là áp lực học tập và công việc khiến họ dành phần lớn thời gian trong ngày ngồi một chỗ. Bên cạnh đó, các thiết bị điện tử và mạng xã hội trở thành hình thức giải trí chủ yếu, thay thế cho các hoạt động ngoài trời hay vận động thể chất.
Ngoài ra, một số người trẻ cũng thiếu kiến thức hoặc nhận thức về tầm quan trọng của vận động đối với sức khỏe. Họ thường nghĩ rằng tuổi trẻ đồng nghĩa với “khỏe mạnh”, nên chủ quan và bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo sớm từ cơ thể.
Giải pháp để thay đổi thói quen, nâng cao sức khỏe
Để cải thiện tình trạng lười vận động, điều quan trọng nhất là thay đổi nhận thức và hình thành thói quen vận động mỗi ngày. Không nhất thiết phải đến phòng gym hay tập luyện cường độ cao, mỗi người có thể bắt đầu từ những việc đơn giản như đi bộ 30 phút mỗi ngày, leo cầu thang thay vì dùng thang máy, đứng dậy vận động sau mỗi 45–60 phút làm việc.
Ngoài ra, cần khuyến khích xây dựng môi trường sống và làm việc năng động hơn: tổ chức các hoạt động thể thao, tạo không gian cho vận động nhẹ, hạn chế thời gian sử dụng thiết bị điện tử, và chú ý đến tư thế ngồi làm việc đúng cách.
Lối sống ít vận động đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe một bộ phận người trẻ hiện nay. Nếu không thay đổi sớm, những hậu quả về thể chất lẫn tinh thần sẽ tích tụ và bùng phát trong tương lai. Vì thế, việc duy trì thói quen vận động hợp lý mỗi ngày không chỉ giúp tăng cường sức khỏe mà còn là cách đầu tư cho chất lượng sống lâu dài.
Vân Lê