Lòng yêu nước của khán giả là nguồn cảm hứng lớn

5 giờ trướcBài gốc

NSƯT Bùi Tuấn Dũng

Trong trao đổi với chúng tôi, anh thẳng thắn chia sẻ góc nhìn cá nhân về tương lai dòng phim chiến tranh mà anh là một gương mặt đại diện của những thế hệ đạo diễn sinh ra, lớn lên trong hòa bình, thống nhất đất nước.

- Gần đây, một số tác phẩm đề cập đến cuộc kháng chiến bảo vệ độc lập, thống nhất đất nước đã thu hút được sự quan tâm đặc biệt của khán giả trẻ. Điều này gợi suy nghĩ gì trong anh, một đạo diễn đã từng ghi được nhiều dấu ấn thành công với mảng đề tài này?

- Tôi chỉ đơn giản cho rằng, đây là giai đoạn thoái trào của “gu” giải trí dễ dãi, khi khán giả có nhu cầu thưởng thức những tác phẩm nghiêm túc hơn, chuyên chở những vấn đề của xã hội, của lịch sử hay thời đại mình đang sống.

Ngày nay, những chủ đề chính trị xã hội liên quan đến lịch sử, đến chủ quyền lãnh thổ hoặc vấn đề quốc gia, dân tộc thường được giới trẻ quan tâm, lan truyền và tạo hiệu ứng mạnh trên mạng xã hội. Đó cũng là một yếu tố góp phần khiến dòng phim lịch sử và chiến tranh được đông đảo khán giả quan tâm. Nếu nuôi dưỡng và thúc đẩy một cách hiệu quả hiệu ứng xã hội tích cực như vậy thì hiện giờ chính là thời điểm tốt để phát triển một dòng phim từng là thế mạnh của điện ảnh Việt Nam.

- Điều đáng nói, phần lớn thành viên thuộc ê-kíp làm nên các bộ phim ấy là những người sinh ra, lớn lên trong hòa bình. Để kích thích sức sáng tạo của người trẻ trong mảng phim này, theo anh, cần có một “công thức để tạo động lực”như thế nào?

- Tôi nghĩ, chẳng cần phải làm gì thêm ngoài việc định hướng đúng và khuyến khích dòng phim mang dấu ấn người trẻ ấy lớn mạnh. Hãy để nó tự do phát triển trong luật định và khuyến khích nó bằng nguồn cảm hứng yêu nước vô tận từ chính khán giả mang lại. Điện ảnh, giống như các ngành nghề khác, sẽ phát triển tốt nếu có lợi ích. Ngoài ra, hãy tạo điều kiện để các hãng phim tư nhân, các đơn vị dịch vụ làm phim cùng các hãng phát hành phim tiếp cận được với những chính sách tốt nhất, thuận lợi nhất để tăng trưởng hoạt động kinh doanh. Một khi, họ đạt lợi nhuận tốt với phim ảnh nội địa thì điện ảnh nước nhà mới phát triển được.

- Đạo diễn, NSND Đặng Nhật Minh từng tâm sự, “những người làm phim chiến tranh thường phải đối mặt với áp lực lớn. Làm chưa tới thì sẽ bị chỉ trích là hời hợt, làm khác đi thì lại dễ bị cho là phiến diện hoặc thi vị hóa”. Xem như là một đồng nghiệp đi trước, anh có thể chia sẻ đôi lời với những đồng nghiệp trẻ hơn, để họ thêm tự tin thực hiện những dự án phim về đề tài chiến tranh?

- Có lẽ, mọi lời khuyên đều vô nghĩa, bởi thời đại nào cũng có vấn đề riêng của nó. Những năm tháng làm nghề thăng hoa của thế hệ NSND, đạo diễn Đặng Nhật Minh, dù còn rất nhiều khó khăn nhưng những tác phẩm làm ra có bao giờ hời hợt không? Ngày nay, công nghệ phát triển vượt bậc cùng việc tiếp cận tài nguyên làm phim rất dồi dào. Thế nhưng để làm được những bộ phim có nội dung sâu sắc và có giá trị như thời cha anh trước đây, đâu dễ!

Tôi nghĩ ngày xưa, các cụ nhà mình làm phim kỹ lưỡng và trân trọng từng khuôn hình, từng cảnh quay. Ngày nay, phim được làm ào ào, ai cũng nghĩ mình có thể làm phim được, thành ra sản phẩm “ra lò” nhiều nhưng phần lớn có chất lượng dở. Điều mà đạo diễn Đặng Nhật Minh từng tâm sự, như chị nói, nghe thật nhẹ nhàng mà rất thấm thía. Bản thân tôi cũng nhận thấy phải tự sửa mình.

- Từ “hiện tượng” Đào, Phở và Piano năm ngoái cùng Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối năm nay, có thể nhận thấy vai trò quan trọng của truyền thông trong khâu quảng bá, tạo thành xu hướng. Như vậy, ngoài bảo đảm chất lượng sản phẩm điện ảnh, một chiến lược marketing chuyên nghiệp và bài bản, khai thác hiệu quả sức lan tỏa của truyền thông, đặc biệt là các nền tảng mạng xã hội trở thành đòi hỏi quan trọng. Anh nghĩ sao về nhận định đó?

- Không có sự đồng hành của truyền thông, đặc biệt là với đối tượng khán giả Việt, phim tốt mấy cũng khó thu hút đông người xem. Vai trò truyền thông là cực kỳ quan trọng đối với mọi bộ phim thuộc mọi thể loại, không cứ đề tài chiến tranh. Tuy nhiên, tôi nghĩ truyền thông cũng nên trung thực, đừng làm quá lên. Người ta tới rạp vì cả tin một lần, khi lòng tin không còn thì hiệu quả thành ra ngược lại với phim sau.

Ở Việt Nam, nếu muốn phát triển ngành công nghiệp điện ảnh thì cần hình thành một đại diện trên truyền thông để công chúng có thể tin cậy, nơi chính thức đưa ra những đánh giá chân xác về chất lượng của một tác phẩm điện ảnh ra rạp. Giờ đây, khi khán giả vẫn phải đọc những bài báo “ngụy quảng cáo”, nghe thông tin được lan truyền trên mạng (seeding) rồi ra rạp thì té ngửa vì chất lượng tác phẩm quá tệ… sẽ khó mà phát triển điện ảnh một cách thực chất, hiệu quả. Truyền thông trung thực nên được bảo vệ và truyền thông “bẩn” nên được kiểm soát.

- Địa đạo ghi nhiều dấu ấn “lần đầu tiên”, đáng chú ý nhất là “phim chiến tranh đầu tiên do tư nhân đầu tư” đạt doanh thu phòng vé 172 tỷ đồng. Nhưng để thu hút các cá nhân chịu “mở hầu bao” cho những dự án phim chiến tranh kế tiếp thì chắc chắn phải cần nhiều yếu tố hơn thế, thưa anh?

- Tôi từng ngồi trong rạp tại Thành phố Hồ Chí Minh suốt ba năm để quan sát, theo dõi và tìm ra “gu” thưởng thức của khán giả để rồi… quyết định thôi, không làm gì nữa! Khán giả Việt Nam rất khó lường, kể cả những đề tài chính kịch, đừng nói tới chiến tranh, khó “đọc vị” vô cùng.

Năm nay, đất nước ta có nhiều dịp kỷ niệm trọng đại, cũng là cơ hội để dòng phim đề tài chiến tranh cách mạng thu hút khán giả tới rạp, cộng hưởng với cách tiếp cận khán giả và làm truyền thông tuyệt vời, Địa đạo đã thành công về phát hành. Tuy nhiên, ở thời điểm khác thì chưa thể chắc chắn được vậy! Nói chung, nếu tôi là nhà đầu tư quyết định bỏ tiền vào phim chiến tranh ở Việt Nam trong giai đoạn này, cái đích hướng tới chắc chắn không phải vì lợi nhuận. Còn ở thời điểm khác, có lẽ phải xem nhu cầu khán giả thế nào đã, tôi nghĩ vậy!

Xét cho cùng, dòng phim nào cũng cần phải có khán giả. Để người xem có niềm tin và sẵn lòng mua vé thưởng thức phim Việt nói chung, phim chiến tranh nói riêng, chất lượng phim phải tốt. Những bộ phim hay, thú vị, hấp dẫn, có giá trị cao mới quyết định được tương lai điện ảnh nước nhà. Tôi hy vọng sẽ có nhiều tác phẩm như thế!

- Cảm ơn chia sẻ của anh!