Lừa đảo tuyển dụng việc nhẹ lương cao tăng vọt 1.000%

3 giờ trướcBài gốc

Theo nghiên cứu mới nhất của BrokerChooser và dữ liệu từ Ủy ban Thương mại Liên bang Hoa Kỳ (FTC), lừa đảo tuyển dụng việc làm đã trở thành loại gian lận phát triển nhanh nhất tại Mỹ, với số lượng khiếu nại tăng 1.000% từ tháng 5 đến tháng 7-2025. Điều đáng lo ngại là tội phạm mạng đang khai thác công nghệ AI để tạo ra những chiến dịch lừa đảo tinh vi chưa từng có.

Lừa đảo tuyển dụng việc nhẹ lương cao tăng mạnh vì AI. Ảnh: TIỂU MINH

Quy mô thiệt hại khủng khiếp

Dữ liệu từ FTC cho thấy trong nửa đầu năm 2025, hơn 75.364 người đã trở thành nạn nhân của lừa đảo tuyển dụng việc làm, với mức thiệt hại trung bình 2.100 USD mỗi người, tổng cộng khoảng 157 triệu USD. Con số này chỉ là phần nổi của tảng băng, vì theo ước tính chỉ có 4,8% nạn nhân báo cáo với cơ quan chức năng.

Báo cáo của FTC năm 2025 cũng tiết lộ, tổng thiệt hại do gian lận tại Mỹ đã lên đến 12,5 tỉ USD trong năm 2024, tăng 25% so với năm trước. Trong đó, lừa đảo công việc và cơ hội kinh doanh chiếm 750,6 triệu USD, tăng gần 250 triệu USD so với năm 2023.

Deepfake trong phỏng vấn

Một trong những phương thức đáng báo động nhất là việc sử dụng công nghệ deepfake trong phỏng vấn trực tuyến. Nghiên cứu của Resume Genius cho thấy 17% nhà tuyển dụng Mỹ đã gặp phải ứng viên sử dụng deepfake để làm giả video phỏng vấn.

Balaji Subramanyan, chuyên gia từ Pindrop Security, cảnh báo: "Việc tạo deepfake cho phỏng vấn video hiện cực kỳ dễ dàng. Chỉ cần một hình ảnh tĩnh hoặc video của người khác cộng với vài giây âm thanh của họ là đủ".

Lừa đảo bằng video deepfake giả mạo. Ảnh: Microsoft

Ngoài ra còn có một hình thức lừa đảo khác là nhân bản giọng nói bằng AI với độ chính xác cao. Nghiên cứu mới cho thấy con người chỉ có thể phát hiện âm thanh do AI tạo ra với độ chính xác 53,7%, khiến các cuộc gọi lừa đảo trở nên cực kỳ nguy hiểm.

Điều đáng lo ngại nhất là chi phí thực hiện các cuộc tấn công này đã giảm xuống mức báo động, một số công cụ tạo deepfake có giá chưa đến 1 USD mỗi cuộc gọi và chỉ mất vài giây để thiết lập.

Thị trường lao động khó khăn - Đất diễn cho lừa đảo

Sự gia tăng đột biến này diễn ra trong bối cảnh thị trường lao động Mỹ gặp khó khăn, với gần 700.000 việc làm bị cắt giảm chỉ trong nửa đầu năm 2025, tăng khoảng 80% so với cùng kỳ năm trước. Lần đầu tiên kể từ tháng 4-2021, số người thất nghiệp đã vượt qua số lượng cơ hội việc làm có sẵn.

Balazs Faluvegi, Chuyên gia Phân tích Cấp cao tại BrokerChooser, giải thích: "Sự hấp dẫn của lời hứa việc nhẹ lương cao ảnh hưởng đáng kể đến khả năng phán đoán của người lao động, đặc biệt là khi thị trường việc làm chậm lại và tình hình kinh tế bất ổn".

Phương thức lừa đảo đa dạng

Dữ liệu FTC cho thấy trong nửa đầu năm 2025, hơn 235.000 tin nhắn lừa đảo đã được báo cáo tại Mỹ, gây thiệt hại 342 triệu USD. Gần 1/3 người Mỹ (31%) cho biết đã nhận được lời mời việc làm lừa đảo qua tin nhắn văn bản.

Terri Miller, chuyên gia giáo dục người tiêu dùng tại FTC, cảnh báo: "Chúng sẽ nói rằng họ là nhà tuyển dụng từ một công ty nổi tiếng. Nhưng luôn có yêu cầu bạn phải trả lời bằng thông tin cá nhân hoặc thông tin tài chính. Những gì kẻ lừa đảo thực sự muốn là đánh cắp tiền hoặc danh tính của bạn".

Một dạng lừa đảo mới được gọi là "gamified job scams" đã xuất hiện, với khoảng 20.000 người báo cáo trong đầu năm 2024, tăng mạnh từ 5.000 trường hợp trong toàn bộ năm 2023. Các kẻ lừa đảo hứa hẹn thu nhập cao từ những công việc đơn giản như “thúc đẩy sản phẩm" hoặc "tối ưu hóa các tác vụ" trên các nền tảng trực tuyến.

Trao đổi với PLO, ThS Phạm Đình Thắng, Chuyên gia đào tạo bảo mật của ECCouncil cho biết, việc AI phát triển đã mang lại nhiều lợi ích. Tuy nhiên, vấn đề nào cũng có hai mặt khi công cụ này đang bị tội phạm mạng lợi dụng để phát triển các hình thức lừa đảo tinh vi và cá nhân hóa. "Đặc biệt là đối với các bạn sinh viên, còn thiếu trải nghiệm sống nên dễ bị lừa tham gia vào các hội nhóm tìm việc làm thêm, việc nhẹ lương cao và dễ bị dẫn dụ".

Ví dụ, kẻ gian có thể tạo ra các hội nhóm thể thao để dụ dỗ sinh viên tham gia, sau đó rỉ tai họ về các công việc nhẹ nhàng, lương cao, có thể làm thêm để phụ giúp gia đình nhưng không được tiết lộ với người khác. Tiếp theo, họ sẽ bắt đầu sử dụng các chiêu trò tâm lý, kỹ thuật xã hội để thao túng các bạn sinh viên và lừa tiền gia đình của nạn nhân, ông Thắng nhấn mạnh.

Các phương thức lừa đảo tuyển dụng việc làm đa dạng khiến nhiều người lao động bị mắc bẫy. Ảnh: AI

Vào tháng 5-2025, Bộ phận Tội phạm mạng của FBI đã phát hành cảnh báo về một số trường hợp các công ty dịch vụ tài chính đã vô tình thuê những cá nhân sử dụng danh tính hoàn toàn giả mạo được hỗ trợ bởi deepfake trong phỏng vấn.

Nghiên cứu năm 2023 cho thấy 35% doanh nghiệp Mỹ đã trải qua ít nhất một sự cố an ninh liên quan đến công nghệ deepfake, với tuyển dụng trở thành kênh phổ biến nhất. Điều đáng lo ngại là khoảng cách chất lượng giữa nội dung thật và tổng hợp tiếp tục thu hẹp, trong khi các công nghệ phát hiện gian lận khó theo kịp những đổi mới trong truyền thông do AI tạo ra.

Người dùng cần làm gì để tránh bị sập bẫy lừa đảo tuyển dụng việc làm?

Các chuyên gia khuyến cáo người tìm việc cần cảnh giác với những dấu hiệu sau:

- Nhận lời mời tuyển dụng việc làm không mong muốn thông qua tin nhắn

- Yêu cầu thông tin cá nhân trước khi phỏng vấn chính thức

- Lời hứa lương cao bất thường cho công việc đơn giản

- Yêu cầu thanh toán phí trước cho thiết bị hoặc đào tạo

- Chỉ giao tiếp qua tin nhắn hoặc ứng dụng nhắn tin.

Tiểu Minh

Nguồn PLO : https://plo.vn/lua-dao-tuyen-dung-viec-nhe-luong-cao-tang-vot-1000-post874112.html